این صفحه منبعی برای «مقالهها و نوشتههای آموزش و پرورش» است. چنانچه پیشنهادی برای مقالهها و نوشتههای آموزش و پرورش دارید به ما بگویید.
![]() |
نردبان، نردبام یا نوردبام؟برای ما بزرگسالان از این که گفته شود نردبان، نردبام یا نوردبام، چندان فرقی نمیکند. همهمان متوجه میشویم که منظور از نردبان، نردبام یا نوردبام همان افزاری است که پای بر آن میگذارند تا به بلندی برسند، بلندیی مانند بام یا لبه دیوار و بخشهای بالایی هر سازه و ساختمانی. کودکان فارسی زبان یا کودکانی که به زبان فارسی هم آموزش میبینند اگر در حوزه گفتار باشد چندان توجهای ندارند که گوینده گفته است نردبان یا نردبام. منظور او را میفهمند. اما وقتی که به حوزه زبان نوشتاری میرسیم، و کتابهای درسی و آموزش و پرورش و برخی از کسانی که این روزها کودکانشان به مدرسه میروند، اگر به نردبان برسند و آن نردبان، نردبام نوشته شود، فکر میکنند که اتفاقی ناگوار روی داده و از زبان نوشتاری معیار کژافتادگی رخ داده است. |
![]() |
معرفی اپلیکیشن برای آموزش بلایای طبیعی به کودکاندنیای دیجیتال و آموزش نحوهی رویارویی با بلایای طبیعی به کودکانامروزه فناوریهای نوین، شکل زندگی بشر را در عرصههای مختلف تغییر داده است. حوزههای سلامت، آموزش، حمل و نقل، ادبیات، خبررسانی و...همه تا حد بسیار زیادی تحت تأثیر دنیای نوظهور دیجیتال است. هرچه زمان میگذرد، بحث آموزش مجازی و استفاده از ابزارهای فناوری نوین برای آموزش به افراد مختلف داغتر و داغتر میشود. این آموزش فقط منحصر به تشکیل کلاسهای درس در نرم افزارهای فضای مجازی نیست. بلکه به خدمت گرفتن تمام ظرفیت فناوریهای نوین برای آموزش مناسب، سریع، کارآمد و جذاب به همهی ردههای سنی و همهی زمینههای تخصصی مقصد پژوهشگران و متخصصان این حوزه است. از فضای بیکران اینترنت گرفته تا کلاسهای مجازی تا اپلیکیشنهای تخصصی آموزشی در هر حوزه و بازیهای مختلف آموزشی مخصوص تبلت و گوشی تلفن همراه و... میتوانند در جهت آموزش افراد جامعه به کار گرفته شوند. |
![]() |
بلایای طبیعی چه تاثیری بر کودکان دارد؟با وجود این که دانشمندان درک خوبی از عواملی که منجر به طوفانها، گردبادها و سیل میشوند به دست آوردهاند، با این حال پیش بینی رویدادهایی مانند زلزله و فورانهای آتشفشانی بسیار دشوارتر است. آتشفشانها ممکن است قبل از فوران نشانههای هشدار دهنده مانند نشت گاز یا فوران گدازه بدهند، اما گاهی اوقات بدون هیچ هشداری فوران میکنند. |
![]() |
آمادگی کودکان در مواجهه با بلایای طبیعیپس از آموختن سلسله اتفاقاتی که باعث بروز بلایای طبیعی میشود، کودکان باید با فعالیتهای ایمن کنندهی افراد در برابر این بلایای (مثلاً ایمنی ساختمانها و محل زندگی افراد) آشنا شوند. همچنین اقدامات لازم در حین وقوع این بلایای که باعث کاهش خسارات جانی میشود مثلاً کودکان باید بیاموزند که در زمان وقوع زلزله کجا پناه بگیرند و یا شیوهٔ زندگی آنها به چه صورت باشد که در آن تمام اقدامات و شرایط لازم برای مقابله با بلایای طبیعی لحاظ شده باشد. به عنوان مثال چینش وسایل خانه باید به گونهای باشد که در هنگام زلزلهی احتمالی، روی سر افراد خانواده فرود نیاید. همچنین آموزشهای همگانی مربوط به مقابله با زلزله باید از کودکی به افراد مختلف داده شود. در این زمینه کتابهای مصور بسیار کمککننده خواهد بود. |
![]() |
چگونه کودکان میتوانند از کرهزمین حفاظت کنند؟هر فردی از کودکی باید از نوع و ماهیت بلایای طبیعی آگاه شود و دربارهی پیشگیری از آنها - در صورت امکان- آموزش داده شود. این آموزشها رفته رفته در فرد احساس مسئولیت ایجاد میکند و هر کودکی به نوبهی خود در پیشگیری از بلایای قابل پیشگیری طبیعی، نقش ایفا میکند. برای مثال کودک میآموزد که والدین او نباید به طور بیرویه از خودروی شخصی خود استفاده کنند. زیرا این کار باعث افزایش گازهای گلخانهای و گرمشدن زمین میشود. آموزش سیر اثر گازهای گلخانهای بر گرمای زمین و اثر گرمای زمین بر ذوب شدن یخها و تغییر اکوسیستم طبیعی زمین و در نتیجه بروز خشکسالیهای فراگیر، میتواند به آنها بیاموزد که خود نیز بخشی از این فرآیند هستند و هرکدام میتوانند در جهت متوقف کردن این سیر نقش داشته باشند. برای مثال در زمان بزرگسالی سعی میکنند بیشتر از سامانهی حمل و نقل عمومی استفاده کنند و یا نسبت به نوسازی ماشین فرسودهی خود اقدام کنند. کودکان باید بیاموزند برای پیشگیری مؤثر از بلایای طبیعی، علاوه بر اقدامات شخصی، به اقداماتی در سطح اجتماع نیاز دارند؛ مثلاً همانطور که دربارهی مصرف آب گفته شد، بیشتر مصارف آب مربوط به بخشهای کشاورزی و صنعتی است و صرفهجویی در مصرف شخصی آب اگر چه تأثیرگذار ولی نقش کوچکی را در کاهش خطر بلایای خشکسالی دارد. |
![]() |
آموزش بلایای طبیعی به کودکان همراه با معرفی کتاببلایای طبیعی (natural disasters) مجموعهای از اتفاقهای ناخوشایند هستند که بر اثر فرآیندهای طبیعی زمین رخ میدهند. این بلایا دامنهی گستردهای از مواردی مانند زلزله، سیل و طوفان تا هجوم گرد و غبار، گردباد، فوران آتشفشان و سونامی را شامل میشوند. این حوادث درصورت وقوع، تلفات جانی و مالی فراوانی را بر جای میگذارند. آسیبهای اقتصادی ناشی از بلایای طبیعی به زیرساختهای موجود و همچنین انعطاف پذیری جمعیت آسیب دیده بستگی دارد. برای مثال آسیبهای اقتصادی یک زلزلهی نسبتاً شدید در ژاپن، ممکن است بسیار کمتر از آسیبهای یک زلزلهی خفیف در کشورهای در حال توسعه باشد. |
![]() |
مبانی مشاهده دریافتی در کودکانمبانی مشاهده دریافتی
|
![]() |
آیا «تکرار» در آموزشهای نوین جایی دارد؟پایهی بسیاری از رفتارهای انسانها بر تکرار استوار است. صبح از خواب بیدار میشویم و چیزی میخوریم و کارمان را شروع میکنیم و این هر صبح تکرار میشود. زمین هم با چرخشهای تکرارشونده روز و شب را برای ما به وجود میآورد. |
![]() |
رسم در رویکرد والدورف، پرورش مهارتهایی فراتر از طراحی روی کاغذ«رسم[۱]» یکی از موضوعهای درسی دانشآموزان پایههای یکم تا پنجم مدرسهٔ والدورف است و کشیدن شکلهای انتزاعی (شکلهایی که ساختهٔ ذهن هستند و دقیقاً به همان شکل، در پیرامون ما وجود ندارند) را دربرمیگیرد. هنگامیکه نخستین بار، در سال ۱۹۱۹، رودولف اشتاینر[۲]، آن را معرفی کرد، موضوعی کاملاً تازه در آموزش بود. البته امروز نیز موضوعی نو است و ما هنوز ابعاد تازه و کاربردهای گوناگون آن را کشف میکنیم و درمییابیم. |
![]() |
آموزش هنر به کودکان، بخش سوم - کودکان چگونه نقاشی میکنند؟دشوار نیست که به کودکان بیاموزیم چگونه نقاشی بکشند. در روش متداول، الگویی داده میشود و کودک از روی آن نقاشی میکشد. برای نمونه معلم خطهای زیگزاگی مانند درخت کاج روی کاغذ میکشد و کودک از روی آن تقلید میکند. البته این کلیشهها همیشه هم بد نیستند. |
![]() |
آموزش هنر به کودکان، بخش دوم - یافتن نقطه تعادلدر بخش نخست، دربارهٔ الگوها صحبت کردیم. حالا زمان آن است تا راههای استفاده خلاق از آنها را بگوییم. خطهای بیرونی شکلهای هندسی میتواند نقطهٔ آغاز آفرینش یک اثر هنری باشد. کودکان بزرگتر میتوانند با برش الگوها، ترسیم شکلهای هندسی را تمرین کنند. |
![]() |
آموزش هنر به کودکان، بخش نخست - شناخت کودکهیچ دو اثر هنری نیست که همانند باشند. آموزش برای خلق یک اثر هنری ناب مهم است. آنچنان که اگر آموزش هنر، خوب و درست انجام شود کودکان هم میتوانند آثاری ناب بیافرینند. کودکان دوست دارند ایدههای تازه را آزمایش کنند، مشکلات را از میان بردارند و خودشان تصمیم بگیرند که چگونه کار کنند. |
![]() |
یوریتمی در برنامه درسی مدرسه والدورفاز هنگامیکه رودولف اشتاینر، در سال ۱۹۱۹، نخستین مدرسه والدورف را پایهگذاری کرد، یوریتمی بخش اصلی برنامه درسی مدرسهٔ والدورف بوده است. |
![]() |
یوریتمی درمانی و تسکین دردها با نگاهی به آموزههای رودولف اشتاینریکی از غیرمعمولترین هنرهایی که در مدرسه والدروف تدریس میشود، یوریتمی است. حتی خانوادههایی که فرزندانشان مدتها تحت این آموزشها قرار گرفتهاند، در توضیح دادن آن دچار مشکلاتی هستند. بعضی وقتها گفتن اینکه چه چیزی نیست، سادهتر است. دُلُرس کافمن میگوید: «یوریتمی رقصیدن نیست، باله و پانتومیم یا وشتگری [۱]هم نیست.» رودولف اشتاینر که این هنر را در اوایل قرن بیستم به راه انداخت، آن را «گفتار مرئی یا آهنگ دیدنی» نامگذاری میکند. خانم کافمن بیان میکند در یوریتمی، بدن انسان تبدیل بهنوعی ابزار موسیقایی میشود که حرکاتی را که توسط ارگانهای حنجره، ریهها، سقف دهان، زبان و لبها تولید میشود را تقلید میکند. |
![]() |
چرا و چگونه رودولف اشتاینر، هنرِ آموزش و پرورش را پایهگذاری کرد؟روایتی دربارهی شکلگیری رویکرد آموزشی «اشتاینر» بر پایهی شناخت حقیقی انسان |
![]() |
فناوری کوچک؛ پیشکُدگذاری ابتدایی برای کودکان پیشدبستانیمن در خانوادهای هنری بزرگ شدم - خلاقیت در خونمان است. من کودکی هستم که همه چیز، از باله و تئاتر تا شرکت در ار دو نویسندگی را انجام دادهام. آیا منِ پیشدبستانی در زمینهٔ علوم رایانهای کاری انجام دادهام؟ نه. |
![]() |
اهمیت داشتن سواد دیجیتال در کودکانامروزه در همهجا فناوری و افزارهای وابسته به آن – مانند تلفنهای هوشمند، اپلیکیشنها لپتاپها و شبکههای اجتماعی - وجود دارد. اکنون فناوری عضوی ثابت در زندگی بچهها شده است. ولی آیا پدرها و مادرها و مربیان همزمان با کوشش برای تجهیز بچهها به تازهترین افزارهای فناوری، به آنان روش بهکارگیری کارآمد و مسئولانه از این افزارها را نیز آموزش میدهند؟ |
![]() |
سوادآموزی سرعتی از نگاه پائولو فریرهپرسش بنیادین این است: آیا سوادآموزی سرعتی پدیدهای اصیل و بجا است یا پدیدهای کاذب و ساختگی؟ پدیده سوادآموزی سرعتی در جهان امروز به عنوان پدیدهای اصیل و بجا شناخته میشود، زیرا یکی از بزرگترین آموزشگران سده بیستام، پائولو فریره پایههای نظری آن را ریخته است. بدون درک و شناخت پایههای نظریی که او ریخته است، و بدون شناخت بستر کنشهای او نمیتوان شالودههای روشهای سوادآموزی سرعتی را در هر زبانی ریخت و آن را اساس آموزش به کودکان کار و محروم قرار داد. |
![]() |
مروری بر سوادآموزی سرعتی در ایران و پاکستانسوادآموزی سرعتی از نگاه باغچهباندرست هفتاد سال پیش از این، یعنی در سال ۱۳۲۹ که مرز میان سوادآموزی فردی و سوادآموزی نهادینه شده در جامعه ایران است، پدیدهای تازه در این میانه خود را به نمایش گذاشت. پدران خانوادههای میانه حال شهری و اندک زنان طبقههای فرادست یا میانه که که کم کم در امور خانوادگی و تحصیلی فرزندان خود تصمیم گیر میشدند، این جا و آن میشنیدند که میشود کودکان را چند ماهه باسواد کرد. |
![]() |
فرهنگنامهی مجازی بازیها و زمینهای بازیبا جستوجو در «فرهنگنامهی مجازی بازیها و زمینهای بازی» به گنجینهای با بیش از ۷۰۰ شناسه دربارهی بازیها، جستارها، کتابها و اطلاعات کاربردی در این زمینه دسترسی پیدا میکنید. |
![]() |
این قارقار است، یا غارغار است؟ - بخش دومنظام آوایی زبان فارسی و جایگاه غارغار |
![]() |
این قارقار است، یا غارغار است؟ - بخش اولکودک فارسی زبان قارقار میکند یا غارغار؟ |
![]() |
آشنایی با وبسایت آموزشی و ترویجی کُد (code.org)دانش رایانهای را بیاموز، جهان را دگرگون کن! |
![]() |
چگونه دانمارک دانشآموزان را بسیار زود به کلاسهای درس بازگرداند؟دانمارک نخستین کشور اروپایی بود که پس از قرنطینهٔ سراسری بهسبب همهگیری بیماری کووید-۱۹، دبستانها و مرکزهای نگهداری کودک را بازگشایی کرد. «اِما فیرت» در این مقاله از روش بازگشایی کلاسهای درسِ پایههای گوناگون در دانمارک میگوید. |
![]() |
لذت آموزش از راه ادبیاتیک: آواورزی با سی بی لک |
![]() |
دربارهی تفاوتهای مهارتهای دیجیتال و سواد دیجیتال و آموزش آنها به کودکان و نوجوانانسواد دیجیتال فقط به معنای مهارت فنی داشتن در این حوزه نیست، بلکه مواردی مانند هنجارهای اجتماعی و عادتهای فردی را که بهدنبال پدید آمدن این نوع فناوری و با هدفهای خاصی ایجاد شده است، دربر میگیرد. «داوگ بلشاو»، پژوهشگر آموزشی |
![]() |
کودکان در جهان دیجیتال، بخش پایانیپیش از مطالعه این مطلب، بخش نخست و دوم آن را بخوانید. گزارش سازمان کودکان جهان در سال ۲۰۱۷: کودکان در جهان دیجیتال یک بررسی زمانبَر را برپایه اطلاعات تازه و جامع دربارهی زندگیشان در جهان دیجیتال ارائه کردهاند. این اطلاعات با ارزیابی شواهد، بحث دربارهی موضوعهای روز و کاوش دربارهی برخی موضوعهای اصلی جهان دیجیتال بهدست آمد. در پایان نیز این بررسی با بیان اصول و پیشنهادهای آشکار برای برخورد با جهان تازهای که آنها با آن روبهرو شدهاند، سرانجام یافت. |
![]() |
کودکان در جهان دیجیتال، بخش دومپیش از مطالعه این مطلب بخش نخست را بخوانید. |
![]() |
کودکان در جهان دیجیتال، بخش نخستگزارش «سازمان کودکان جهان» (سال ۲۰۱۷): در این گزارش، بچهها همچون کسانی هستند که در جهان دیجیتال زندگی میکنند، و روشهایی را که فناوری به کمک آن توانسته زندگی آنها را تغییر دهد و فرصتهای تازهای برای بچهها به ارمغان بیاورد، بررسی میکند. همچنین دربارهی آنچه در آیندهی جهان دیجیتال ممکن است رخ دهد، پژوهش و بررسی انجام میدهد. |
![]() |
پیوند فناوری و سواد؛ تصمیم حیاتی برای هزارهی نو، بخش پایانی |
![]() |
پیوند فناوری و سواد؛ تصمیم حیاتی برای هزارهی نو، بخش سوم |
![]() |
پیوند فناوری و سواد؛ تصمیم حیاتی برای هزارهی نو، بخش دومپیش از مطالعه این مطلب بخش نخست آن را بخوانید. |
![]() |
پیوند فناوری و سواد؛ تصمیم حیاتی برای هزارهی نو، بخش نخست
|
![]() |
معرفی وب سایت میتوانم به یادگیری کودکم کمک کنمپایگاه Help My Kid Learn در عصر نوین تکنولوژی، ابزارهای دیجیتال سهم گستردهای در اوقات فراغت کودکانمان دارند. اما چگونه میتوانیم از این ابزارها در راستای آموزش و رشد کودکان بهره بگیریم؟ در حال حاضر نقش ابزارهای دیجیتال در کشورهای پیشرفته از فراهم کردن یک ابزار سرگرمی فراتر رفته و نقش اساسی آموزش را نیز به کارکردهای خود اضافه کرده است. |
![]() |
مغز انسان، واژگان را تصویر می بیند و برای آن ها کد می گذاردمغز ما مهارت شگفتانگیزی در بیزحمت خواندنِ شکل نوشتاری واژهها دارد. مغز چگونه این مهارت را بهدست میآورد؟ فرآیند همسانسازی که احتمالاً طی «سلسله مراتب دیداری»[۱] انجام میشود، عاملی کلیدی در توانایی مغز برای شناسایی واژههای دیده شده (و همچنین اشیاء و تصویرهای دیگر)، معرفی شده است. |
![]() |
رفع اختلالات خواندن به کمک اپلیکشینهاDysgraphiCoach، اپلیکیشن تلفن همراه هوشمند برای کمک به خوانشپریشان در کشور مالزی |
![]() |
طراحی و ارزیابی اپلیکیشنهای یادگیری برای کودکان اوتیسمی در پاکستانچکیده در این مقاله، مراحل طراحی و ارزیابی چند اپلیکیشن تلفن همراه را که در زمینهٔ آموزش کاربرد دارند و از لحاظ فرهنگی بومیسازی شدهاند، ارائه میکنیم. این اپلیکیشنها برای تشویق کودکان اوتیسم به تعامل اجتماعی طراحی شدهاند. ویژگی این اپلیکیشنها این است که برای کودکان پاکستانی طراحی و ساخته شدهاند. چنان که با ادامهٔ بهرهمندی از آنها، مفاهیم فرهنگی کشور پاکستان در ذهن این کودکان، پایدار میشود. ما «ارزیابی طولی» را نزدیک به هشت هفته دربارهٔ این اپلیکیشنها و در مدرسه ویژهٔ کودکان اوتیسمی انجام دادیم. دستاوردهای اوّلیهٔ بهدست آمدهٔ ما، برپایه بررسی پرسشنامههای ارزیابی که پیش و پس از بهکارگیری اپلیکیشنها در دسترس کودکان گذارده شد و همچنین تجزیه و تحلیل فیلمهای گرفته شده از تعاملات اجتماعی این کودکان بود. این دستاوردها نشان داد اپلیکیشنهای ما کارایی مثبتی بر بهبود مهارتهای اجتماعی - عاطفی این کودکان داشته است. و نهتنها کودکان اوتیسمی، بلکه آموزگاران آنها از کار ما سپاسگزاری کردند. |
![]() |
آموزگاری در مدارس اشتاینر - والدورف همچون یادگیری استTeaching as Learning in a Steiner Waldorf Setting «اهمیّت نقش آموزگاری در جایگاه عامل تغییری[۱] که ترویجگر مفاهمه و رواداری است، هرگز به اندازه امروز آشکار نبوده است. بهنظر میرسد در سده بیستویکم بیش از پیش، بر اهمیّت و حساسیت این نقش افزوده شود.» |
![]() |
روند آموزش دوره پیش دبستانی از گذشته تا قرن جدیددوره پیش دبستانی، برنامهای است که بر آموزش کودکان قبل از ورود به مدرسه و در حدود سن شش سالگی متمرکز است. |
![]() |
مبانی نظری و روان شناختی الگوی مونته سوریجوهر خدایی بشر باید بوسیله تعلیم و تربیت کشف و شکوفا شود و به سطح بالای آگاهی نائل شود. |
![]() |
آموزش خلاق از راه ادبیات کودکان، گفتوگو با زینب محمدیارییک مربی، یک تجربه گفتوگو با زینب محمدیاری، آموزگار و مربی آموزش خلاق از راه ادبیات کودکان که اکنون در اردکان استان یزد، کودکان را با بستههای آموزش خلاق از راه ادبیات کودکان آشنا و آنها را در تجربه آموزش از راه ادبیات سهیم میکند. |
![]() |
کالاییسازی آموزش و طرد نیمی از کودکان از حق تحصیل«بررسی علل بیسوادی با توجه به نظام آموزش و پرورش» عنوان میزگردی بود که روز شنبه و همزمان با ۸ سپتامبر روز جهانی سوادآموزی، در انجمن دیدهبان حقوق کودک و با حضور جمعی از فعالان حوزه کودک برگزار شد. میزگردی که به موضوعات دیگری همچون دفاع از حقوق صنفی معلمان نیز کشیده شد. |
![]() |
۵ تکنیک برای تبدیل کتاب خواندن به فعالیتی سرگرمکننده برای کودکانبازیهای کامپیوتری، اسکوترها و موبایلها؛ اینها چیزهایی هستند که بچهها به آنها علاقه دارند. کتاب خواندن رتبهای در نزدیکیهای انجام تکالیف مدرسه یا کمک کردن به مادر در چیدن میز غذا دارد. |
![]() |
گفتگو با زهره تائبی، مدیر کودکستان در آلمانچون همیشه عاشق کار کردن با بچهها بودم، در آلمان در رشته تعلیم و تربیت کودکان و نوجوانان درس خواندم و اکنون مدت ۲۰ سالی هست که با بچهها کارمی کنم. از ۱۱ سال پیش تا به امروز مدیریت یک کودکستان را به عهده دارم. از این که توانستهام شغلی داشته باشم که به آن عشق میورزم، همیشه احساس رضایت مندی داشتهام. |
![]() |
گفت و گو با آزیتا روحی: معلم در سوئدبا سلام من آزیتا روحی متولد سال ۱۳۴۲ در شهر تهران هستم و به اتفاق خانواده – همسر و دو فرزندم - حدوداً ۲۴ سال است که در سوئد زندگی میکنم. در این مدت مشاغل مختلفی داشتهام که اکثراً کار با بچهها در سنین و شکلهای مختلف بوده است. کار با بچههای مهد کودک، فعالیتهای فوق برنامه بعد از مدرسه با بچههای دبستانی، و نیز تمرین و اجرای (موسیقی) با نوجوانان مدرسه موسیقی. و در حال حاضر حدود پنج سال است که معلم دبستان هستم که البته در سوئد شامل حال کلاس اول تا ششم میشود. |