این صفحه منبعی برای «مقالهها و نوشتههای روانشناسی کودک و نوجوان» است. چنانچه پیشنهادی برای مقالهها و نوشتههای روانشناسی کودک و نوجوان دارید به ما بگویید.
![]() |
افسردگی چیست؟ شناخت نشانهها و راهکارهایی برای پیشگیریغمگینی یا بیحوصلگی، بخشی طبیعی از فرایند رشد است و شامل همه کودکان میشود. هنگامی که این احساسات با شدت بیشتر و در بازه زمانی طولانیتری وجود داشته باشد، آزاردهنده میشود؛ بهویژه اگر بر زندگی اجتماعی و خانوادگی فرزند شما اثر بگذارد. |
![]() |
بهکارگیری علوماعصاب (نوروساینس) در کلاسهای آموزشیمغز ما با یادگیری، به طور تدریجی تغییر میکند. از نوباوگی تا ابتدای کودکی، تمام تجربههای طبیعی یادگیریمان، از خالهبازی با یک دوست گرفته تا دوباره شنیدن داستان قبل خواب، سبب بهبود ساختار و عمل[۱] مدارهای مغزی میشوند که نقش اساسی در چگونگی دیدن، شنیدن، حس کردن و عملکردنمان در دنیا دارند. وقتی کودکان به مدرسه میروند، باید این مدارهای مغزی را با راههای تازه و اساسی تطبیق دهند تا یاد بگیرند که چگونه حروف را به واژگان، واژگان را به ایدهها و اعداد را به مفاهیم ریاضی تبدیل کنند. اکنون، دانشمندان و آموزگاران با همکاری یکدیگر در حال مطالعهی تاثیر یادگیری بر روی سیر رشد مغزی[۲] هستند و بر آنند که از آنچه که از این مطالعه یاد میگیرند در بهبود روند آموزش استفاده کنند. |
![]() |
چرا لمس و نوازش کودکان اهمیت دارد؟نوازش اهمیت دارد. انسانها به ویژه در دورهی نوزادی برای رشد بهینه احساسی، فیزیکی و شناختی به نوازش نیاز دارند. لمس و نوازش روزانه نقش مهمی در رشد اولیهی مغز کودک دارد. فقدان نوازش حتی میتواند باعث مرگ نوزادان شود. برخی کارشناسان بر این باورند که چهره نرم، گرد و جذاب نوزادان برای ترغیب مراقبان به نوازش تکامل یافته تا این نیازشان برای بقا برآورده شود. مراقبان با درک نقش حیاتی نوازش در رشد کودک و با به کار بردن نوازش سودمند در شرایط مناسب، میتوانند کیفیت زندگی کودکان را بهبود بخشند.
|
![]() |
ابزارها و اپلیکیشنهای کاربردی برای کودکان مبتلا به نوشتارپریشی (Dysgraphia) - بخش دومپیش از شروع مطالعه این مقاله، «ابزارها و اپلیکیشنهای کاربردی برای کودکان مبتلا به نوشتارپریشی - بخش اول» را مطالعه بفرمایید. |
![]() |
فلج مغزی (CP) در کودکان - بخش دومنشانههای اولیهی فلج مغزی |
![]() |
ابزارها و اپلیکیشنهای کاربردی برای کودکان مبتلا به نوشتارپریشی (Dysgraphia) - بخش اولدیسگرافیا (Dysgraphia) یا همان نوشتارپریشی یک اختلال یادگیری است. این اختلال عصبی، وابسته به سن نیست و میتواند کودکان تا بزرگسالان را درگیر کند. از نشانههای آن میتوان به بدخطی شدید و نوشتن نامنظم اشاره کرد. البته باید دانست هرکسی که دستخط ناخوانا دارد به این اختلال مبتلا نیست. |
![]() |
اختلال یادگیری غیر کلامی (NLD) چیست؟اختلال یادگیری غیرکلامی، اختلالی کمتر شناخته شده است که در بین کودکان و حتی بزرگسالان شیوع دارد. بسیاری از افرادی که مبتلا به این اختلال هستند ممکن است از وجود آن باخبر نباشند. |
![]() |
فلج مغزی (CP) در کودکان - بخش اولفلج مغزی، شامل گروهی از اختلالهاست که بر توانایی حرکت و حفظ تعادل انسان تاثیر میگذارند. فلج مغزی رایجترین ناتوانی حرکتی در دوران کودکی است. |
![]() |
محاسبه پریشی (Dyscalculia) در کودکان«محاسبه پریشی» یک ناتوانی در یادگیری ریاضی است که در آن فرد در یادگیری مفاهیم مربوط به اعداد، انجام محاسبات دقیق ریاضی، حل مسئله و سایر مهارتهای بنیادی ریاضی، ناتوان است. محاسبه پریشی اغلب به همراه دیگر اختلالهای یادگیری مانند خوانشپریشی (دیس لکسیا) و نوشتارپریشی (دیس گرافیا) است و حدود ۱۱ درصد از افرادی که دچار محاسبه پریشی هستند، از ADHD (اختلال تمرکز ناشی از بیش فعالی) رنج میبرند. |
![]() |
اختلال پردازش زبان در کودکان - بخش اولشاید همهی ما این تجربه را داشته باشیم که در میانه یک سخنرانی یا گفتوگو، واژهای را فراموش کردهایم. واژهای که به اصطلاح «نوک زبانمان بوده» اما هرچه تلاش کردیم آن را به یاد نیاوردیم. این اتفاق برای همه رخ میدهد. در هنگام حرف زدن، ذهن ما در حرکت و سیر مداوم است. مغز ما در جستوجوی مداوم برای یافتن مفاهیم و واژههای مناسب است. اما گاهی این زنجیره قطع میشود و ما در یکجا متوقف میشویم. به گونهای که ذهن ما هرچه تلاش میکند واژهی مناسب را بیابد، نمیتواند. |
![]() |
اختلال دوقطبی در کودکان و نوجوانان: نشانهها، تشخیص و درماناختلال دوقطبی، نوعی اختلال روانی است که در آن، خلقوخو و رفتارهای کودک دچار تغییرات محسوسی میشود. این تغییرات، گاهی بسیار شدیداند. کودکانِ دچار این اختلال، گاهی بسیار فعال و پر جنبوجوش میشوند، احساس خوشبختی و رضایتِ بسیار میکنند و تحرک آنها بسیار بالا میرود. این دوره از بیماری را، «شیدایی» یا «مانیا» مینامند. از طرفی این کودکان، گاهی بسیار ناراحتاند، فعالیتشان خیلی کم میشود و میل وانگیزهیشان را از دست میدهند. این دورهٔ «افسردگی» این بیماری است. |
![]() |
ADHD در کودکان، نشانههای آن، تشخیص و درماناشADHD، اختلال توجه ناشی از بیشفعالی، یکی از شایعترین اختلالات تکاملیِ عصبی در دوران کودکی است. این اختلال بر اثر نقص در رشد سیستم عصبی افراد بروز میکند. این بیماری، اولین بار در کودکی ظاهر میشود و اغلب تا بزرگسالی ادامه دارد. |
![]() |
آیا فرزند من اوتیسم دارد؟ بررسی علتها، نشانهها و درمان اختلالات طیف اوتیسماختلال طیف اوتیسم (ASD)، نوعی ناتوانی در رشد است. در این اختلال، مغزِ فرد رشد کافی و مطلوب نمیکند که طیفی از ناتوانیها را در افراد مختلف ایجاد میکند. دلایل زیادی برای ایجاد اوتیسم بیان شده است؛ ولی دلیلی که امروزه کاملاً اثبات شده، انتقال ژنتیکی این بیماری است. |
![]() |
اختلال خواندن در کودکان - بخش سوماختلال خواندن سبب آزردگی، خجالت و ناامیدی کودک و مانع ادامهٔ تحصیل میشود. در پژوهشها مشاهده شده کودکانی که در خواندن اختلال دارند در پایان سال تحصیلی اول ابتدایی، نسبت به شروع سال تحصیلی جدید، اشتیاق و اعتماد به نفس کمتری دارند. |
![]() |
اختلال خواندن در کودکان - بخش دوم: پردازش شنیداری و حافظه و تفکر منطقیپردازش شنیداری، توانایی درک معنای اطلاعاتی است که از راه گوش دریافت میشوند. این توانایی به معنای شنیدن نیست، بلکه توانایی تفسیر، سازماندهی یا تجزیه و تحلیل شنیدهها است. ممکن است کودکی گوش سالمی باشد اما در مواردی که مربوط به پردازش شنوایی است مشکل داشته باشد. |
![]() |
اختلال خواندن در کودکان - بخش اول: تمرکز و پردازش دیداریکودکان همواره به خواندن و نوشتن اشتیاق دارند و بسیاری از آنها از خردسالی منتظر رسیدن به سن مدرسه و شروع خواندن هستند. یک فرد در فرآیند خواندن، حروف نوشته شده روی یک صفحه را به یک واژه، سپس به یک جمله و در نهایت آن را به صوت تبدیل میکند. |
![]() |
تکنولوژی و مدیریت مشکلات کودکان و نوجوانان مبتلا به بیش فعالیامروزه تعداد زیادی ابزارهای فناوری تولیده شدهاند، که به خودکنترلی کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال توجه ناشی از بیش فعالی (ADHD) کمک میکنند. این مطالعه، به بررسی استفاده از این نوع فناوریها میپردازد و ظرفیت فناوری را در مدیریت اختلال ADHD نشان میدهد. |
![]() |
تأثیر ناخوشایند مراقبت بیش از اندازه کودک از خانوادهدر سیستمدرمانی تمرکز بر درمان از راه ارتباط میان فرد با خانواده، دوستان، محیط کار و اجتماع و تأثیر این رابطه بر یکدیگر است. |
![]() |
اختلال حرکات کلیشهای در کودکاناختلال حرکات کلیشه ای، اختلالی است که در زمان کودکی پدیدار میشود و شامل مجموعهای از حرکات تکراری و بیهدف است. این حرکات، شامل تکان دادن دستها، جویدن ناخن، تکان دادن بدن، ضربه زدن به سر یا کوبیدن سر به دیوار و به زمین است. توجه کنید که هر کودکی ممکن است چنین حرکتهایی داشته باشد ولی تنها زمانی به این حرکات، «اختلال حرکات کلیشهای» گفته میشود که بر کیفیت زندگی و عملکرد روزانهٔ کودک اثر بگذارد و سبب پریشانی او شود. بررسیها نشان میدهد که حرکات کلیشهای در پسران سه برابر بیشتر از دختران است. |
![]() |
اسباببازیهای مناسب برای نوپایاننوپایان با آن پاهای کوچک و تپل و غریزهی کاوشگری، در این جهان زندگی میکنند تا آنچه را تازه مرتب کرده و سرجایش گذاشتهاید، به هم بریزند. |
![]() |
افسردگی در نوجوانان، نشانههای آن و درماناشامروزه بیماری افسردگی در نوجوانان، بیشتر گسترش یافته است. پژوهشها نشان میدهد بیش از ۱۵ درصد کودکان و نوجوانان دچار افسردگی هستند. این موضوع یکی مهمترین نگرانیهای پدران و مادران در جامعههای مختلف، چه سنتی و چه مدرن، است. از نظر پزشکی، افسردگی در نوجوانان با افسردگی در بزرگسالان تفاوت ندارد؛ ولی به دلیل چالشهای ویژهٔ سالهای نوجوانی مثل بحران رشد و بلوغ جسمی، تغییرات هورمونی ناشی از بلوغ جنسی، فشارها و آزارهای همسالان و ... افسردگی در نوجوان با نشانههای خاصی بروز مییابد. |
![]() |
بررسی تأثیر کتابهای داستانی بر تقویت کارکردهای اجرایی مغز کودکانشاید بیشتر بزرگسالان از کودکان انتظار داشته باشند که آنها بتوانند بر هیجانهایشان مسلط شوند، واکنشهای هیجانیشان را مهار کنند، برای دستیابی به هدفهایشان، با پیشبینی خطرهای پیش رو، برنامهریزی و مسائل را حل کنند و بر مشکلات چیره شوند. |
![]() |
تیک عصبی در کودکانتیک یک اختلال عصبی-روانی پیچیده است که بر حرکت و صوت در بدن تأثیر میگذارد. تیکهای عصبی حرکتهای غیرارادی عضلانی هستند. تیکها هم ساده هستند و هم پیچیده. تیکهای ساده حرکتی مانند پریدن پلک، تکانهای زبان، بالا پریدن ابروها، چشمک زدن، باز و بسته شدن دهان و تیکهای پیچیده حرکتی شامل لگد زدن، پریدن و یا حرکتهای زشت و زننده هستند. تیکهای ساده صوتی مانند سرفه، صاف کردن مداوم گلو، تکرار یک صدا و تیکهای پیچیده صوتی مانند تکرار عبارتهای بیربط و یا عبارتهای همراه با ناسزاگویی را شامل میشوند. |
![]() |
نوشتارپریشی (دیسگرافی) در کودکان، نشانهها و درمان آنیادگیریِ نوشتن واژهها یا جملهها به صورت درست و خوانا، اولین هدفِ آموزش در سالهای اول مدرسه است. همهٔ کودکان در نخستین تجربههای نوشتن، در درست یا خوشخط نوشتن متن مشکل دارند؛ اما اگر دستخط فرزندتان بهطور مداوم ناخوانا باشد طوریکه نتوانید مقصود نوشتهٔ او را بفهمید، امکان دارد به اختلالی به نام «دیسگرافی» یا «نوشتارپریشی» مبتلا باشد. |
![]() |
استرس سمی در کودکان چیست؟آیندهٔ هر جامعه به توانایی آن برای فراهم کردن شرایط رشد سالم برای نسل آیندهاش وابسته است. یافتههای پژوهشهای فراوانی دربارهٔ بیولوژی استرس آشکار میکند که فعال بودن سیستم پاسخ به استرس در مغز و بدن برای مدت طولانی، یا فعال شدن آن در برابر استرس شدید، سلامت و رشد کودک را دچار اختلال میکند. این گونه از استرس که «استرس سمی» نامیده میشود، بر یادگیری، رفتار و سلامت در همهٔ سالهای زندگی تأثیر جبرانناپذیر برجا میگذارد. |
![]() |
مغز ما واژهها را تصویر میبینداسکنهای انجامشده از مغز انسان، نشان میدهد نورونها (سلولهای بافت عصبی) به واژههایی که آموختهایم و میشناسیم، مانند یک تصویر کلّی واکنش دارند. |
![]() |
چرا داشتن دوست برای کودک مهم است؟همه ما خواهان خوشبختی فرزندانمان هستیم، ولی تا چه اندازه در این کار میتوانیم مؤثر باشیم؟ |
![]() |
اختلال اسکیزوفرنی در کودکان، نشانهها و درمان آناسکیزوفرنی در کودکان یک اختلال شدید روانی در کودکانِ زیر ۱۳ سال است که بر شیوهٔ برخورد آنها با واقعیتهای زندگی اثر میگذارد. کودکان مبتلا به اسکیزوفرنی ممکن است افکار، احساسات یا رفتارهای غیرمعمولی داشته باشند. |
![]() |
چگونه برای کودک کمشنوا قصه بگوییم؟کودکان کمشنوا هم در صورت تشخیص زودهنگام و آموزشهای بهموقع، میتوانند مانند همسالانشان، زبان گفتاری داشته باشند و به تمام مهارتهای بالقوهی خود دست یابند. قصهگویی یکی از بهترین شیوهها برای یادگیری زبان و گسترش دایرهی زبانی کودک است. |
![]() |
چگونه به بچهها برای یادگیری انگیزه بدهیم؟شما همه تلاشتان را میکنید برای این که دخترتان بهموقع در درس تنیس حاضر شود، ولی متوجه میشوید که او بسیار مردد است. سرانجام به زمین تنیس میرسید و در آنجا به نداشتن انگیزه در او پی میبرید. او تمرینها را با بیمیلی انجام میدهد. وقتی که به خانه برمیگردید، او میگوید: «من هرگز نمیتوانم تنیس یاد بگیرم.» شاید با خودتان بگویید: «این را دیگر چگونه باید حل کنم؟» |
![]() |
بررسی کوتاه بر «فناوری کمکی» (AT)این مقاله بر پایه سخنرانی خانم اِوِلین کلسو در کارگاه «ADVISOR» نوشتهشده است. هدف از برپایی کارگاه ADVISOR، بررسی افزارهایی بود که در زندگی روزانه به نابینایان و کمبینایان میتوانند کمک کنند. |
![]() |
خطر گفتن «مراقب باش» به کودکانهر زمان که کودکان برای بازی کردن یا انجام دادن کاری از خانه خارج میشوند، والدین احساس میکنند باید امنیت آنها را تضمین کنند. بهطور غریزی، به کودکان گفته میشود: «مراقب باشند.» والدین با این کار میخواهند حس احتیاط را به کودکان القا کنند تا آنها آسیب نبینند. |
![]() |
مداخلات زودهنگام کودکان ناشنوای والدین ناشنواکمشنوایی شایعترین اختلال مادرزاد در میان کودکان است که احتمال شیوع بالایی دارد؛ بهطوریکه از هر هزار نوزاد، ۱ تا ۳ تن، با کمشنوایی شدید تا عمیقِ دوطرفه، که ناشنوایی نامیده میشود، به دنیا میآیند. |
![]() |
پرورش مهارتهای حرکتی در خردسالانهنگامیکه فرزندتان مهارتهای پایهای راه رفتن را یاد گرفت، گام بعدی، پرورش مهارتهایی برای حفظ تعادل هنگام راه رفتن و ثبات در ایستادن و تنظیم شتاب در حرکت کردن است. این مرحله برای برخی مادرها و پدرها دشوار است. این بخشی از مرحلهای است که کودک خردسال آرامآرام مستقلتر میشود و دورهٔ نیاز به شما برای انجام دادن همهٔ کارها، پایان مییابد. |
![]() |
۱۰ فعالیت آموزشی خانوادگی در دوران کرونا برای کودکاندر این متن، ۱۰ فعالیت جالب خانوادگی ذکر شده است که برای رشد ذهنی فرزندان میتوانید در خانه از آنها استفاده کنید. به خاطر داشته باشید، هنگامیکه مدرسه تعطیل میشود، یادگیری را میتوان در هر زمان و مکان دیگری ادامه داد. |
![]() |
لکنت زبان در کودکان، نشانهها و درمان آنلکنت زبان نوعی اختلال گفتاری است که در آن، کودک به طور مکرر و پایدار در ادا کردن واژهها و گفتن جملهها چه در آغاز آن، چه در ادامه و یا در پایان آن دچار مشکل میشود. افرادی که لکنت زبان دارند، میدانند چه میخواهند بگویند ولی در ادای آن مشکل دارند. برای مثال آنها ممکن است یک واژه یا بخشی از آن یعنی هجا، همآوا(همخوان) یا خودآوا(واکه)یش را تکرار کنند یا ادا کردن آن برایشان زمانی بیشتر از حد معمول طول بکشد. یا ممکن است هنگام حرف زدن مکث کنند چون به واژه، همآوا یا خودآوایی رسیدهاند که ادای آن برایشان مشکل است. |
![]() |
آیا بچه ها همیشه باید راست گو باشند؟شیشهٔ شکلات تا نیمه خالی شده، عجیب است! برای این که آن را همین دیروز خریده بودید. بهسمت پسرتان میروید و از او میپرسید که او دربارهٔ نیمهٔ خورده شدهٔ شکلات چیزی میداند؟ او انکار میکند، در حالی که آثار شکلات هنوز در گوشهٔ لبش باقی است. |
![]() |
پیامهایی برای والدین و مربیان در دوران همهگیری کووید ۱۹این روزها همه دربارهٔ ویروس کرونا صحبت میکنند. شاید کودکان نگران مبتلا شدن خودشان، خانوادهشان و دوستانشان باشند. |
![]() |
خودکشی کودکان، دلایل و راههای رویارویی با آنفهرست مطالب |
![]() |
سوادآموزی سرعتی از نگاه پائولو فریرهپرسش بنیادین این است: آیا سوادآموزی سرعتی پدیدهای اصیل و بجا است یا پدیدهای کاذب و ساختگی؟ پدیده سوادآموزی سرعتی در جهان امروز به عنوان پدیدهای اصیل و بجا شناخته میشود، زیرا یکی از بزرگترین آموزشگران سده بیستام، پائولو فریره پایههای نظری آن را ریخته است. بدون درک و شناخت پایههای نظریی که او ریخته است، و بدون شناخت بستر کنشهای او نمیتوان شالودههای روشهای سوادآموزی سرعتی را در هر زبانی ریخت و آن را اساس آموزش به کودکان کار و محروم قرار داد. |
![]() |
مناسبسازی کلاسهای درس برای کودکان کمبینااین مقاله با این هدف نوشته شده است تا به مربیان در برنامهریزی و گردآوری راهبردهایی برای بهرهمندی بیشتر دانشآموزان کمبینا از محیط آموزشی کمک کند. این مقاله بخشی از مقالهای مفصلتر دربارهٔ موضوع «بینایی ضعیف دانشآموزان» است. |
![]() |
مروری بر سوادآموزی سرعتی در ایران و پاکستانسوادآموزی سرعتی از نگاه باغچهباندرست هفتاد سال پیش از این، یعنی در سال ۱۳۲۹ که مرز میان سوادآموزی فردی و سوادآموزی نهادینه شده در جامعه ایران است، پدیدهای تازه در این میانه خود را به نمایش گذاشت. پدران خانوادههای میانه حال شهری و اندک زنان طبقههای فرادست یا میانه که که کم کم در امور خانوادگی و تحصیلی فرزندان خود تصمیم گیر میشدند، این جا و آن میشنیدند که میشود کودکان را چند ماهه باسواد کرد. |
![]() |
کتابدرمانی، بهرهمندی از کتاب برای کمک و درمانواژهٔ «کتابدرمانی» آمیختهای از دو موضوع است که به آن علاقهمند هستیم: خواندن و روانشناسی. موضوعی ویژه که به آن میپردازیم. |
![]() |
زندگی و فعالیتهای فریدریش فروبِل، پایهگذار باغچه کودکان، بخش پنجمفهرست مطالب |
![]() |
رابطهی آزار و اذیتهای اینترنتی با افسردگی در کودکانشاید در خانهی شما دستِکم یک رایانه، تبلت و یا تلفن هوشمند باشد که به اینترنت متصل است و کودک شما برای سرگرمی و یادگیری از آن بهره میبرد. |