ابزارها و اپلیکیشن‌های کاربردی برای کودکان مبتلا به نوشتارپریشی (Dysgraphia) - بخش دوم

پیش از شروع مطالعه این مقاله، «ابزارها و اپلیکیشن‌های کاربردی برای کودکان مبتلا به نوشتارپریشی - بخش اول» را مطالعه بفرمایید.

2. اپلیکیشن‌ها

از آن‌جایی که فناوری دیجیتال در همه‌ی ساحت‌های زندگی انسان (فردی و اجتماعی) وارد شده است، به سختی می‌توان انسان امروزی را از این فناوری‌ها جدا کرد. برخی از پژوهش‌گران از گوشی تلفن همراه به عنوان دست سوم انسان یاد می‌کنند. چون همواره همراه انسان است و به او در کارهایش کمک می‌کند. پژوهش‌گرانی که درباره‌ی اثر فناوری دیجیتال در پر کردن خلا آموزش در جوامع مختلف مطالعه و تحقیق کرده‌اند، دریافته‌اند که کودکان یا حتی بزرگسالانی که دچار اختلال یادگیری هستند، می‌توانند با ابزارهای نوین، آموزش‌های لازم را ببینند. این ابزارها که برنامه‌های کاربردی(اپلیکیشن) تلفن‌های هوشمند همراه و تبلت‌ها هستند، این توانایی را دارند که بتوانند مهارت‌های لازم را برای یادگیری افراد به آن‌ها منتقل کنند. در مورد نوشتارپریشی، اپلیکیشن‌های متعددی طراحی و تولید شده که برخی از آن‌ها از سوی کاربران به عنوان بهترین اپلیکیشن‌ها برای دستیابی به اهداف آموزشی‌شان و افزایش مهارت‌های نوشتاری انتخاب شده‌اند. مطالعاتی که بر روی این اپلیکیشن‌ها انجام شده، نشان‌دهنده‌ی پیشرفت بسیار چشم‌گیر کودکان و حتی بزرگسالان مبتلا به نوشتارپریشی در فراگیری چگونگی درست نوشتن بوده‌اند. درمورد برخی اپلیکیشن‌ها، کودکان بعد از اتمام یک دوره استفاده از این اپلیکیشن‌ها، به توانایی‌های نوشتن در سطح همکلاسی‌های عادی خود رسیده‌اند. پژوهش‌گران در هر سه مرحله‌ی طراحی، انتشار و ارزیابی، یک اپلیکیشن را بررسی می‌کنند تا بتوانند بهترین اپلیکیشن را به خانواده‌های افراد نوشتارپریش و همچنین درمانگران آن‌ها معرفی کنند.

برخی از اپلیکیشن‌هایی که برای بهبود عملکرد افراد دچار نوشتارپریشی به کار می‌رود این‌ها هستند:

پژوهش‌گران برای اثر شگفت‌انگیز اپلیکیشن‌هایی که برای درمان و اصلاح اختلال‌های یادگیری کودکان به کار می‌روند، دلایلی را گفته‌اند:

1. فضای جذاب اپلیکیشن‌ها برای کاربران، به ویژه کودکان و نوجوانان سبب می‌شود این افراد تمایل زیادی به استفاده از آن‌ها داشته باشند. این کشش و گرایش به ایزارهای سنتی یادگیری مانند کتاب و دفتر،کم‌تر است.
2. وقت زیادی که دانش آموزان، چه با اختلال یادگیری و چه بدون آن، برای استفاده از اپلیکیشن‌ها می‌گذارند، به پیشرفت تحصیلی آنها کمک می‌کند. پژوهش‌گران دریافته‌اند که کودکان و نوجوانان ساعت‌های زیادی با اپلیکیشن‌های مختلف کار می‌کنند به گونه‌ای که بیش‌تر آنها گذر زمان را حس نمی‌کنند. این زمان زیاد اگر در خدمت یادگیری مهارت‌های مورد نیاز آنان مانند خواندن و نوشتن باشد، می‌تواند پیشرفت سریع‌تر و عمیق‌تر آن‌ها را در این زمینه‌ها فراهم آورد.
3. در دسترس بودن همیشگی این اپلیکیشن‌ها. فضای دیجیتال این امکان را برای همه‌ی دانش آموزان فراهم می‌آورد که آموزش آن‌ها محدود به دیوارهای کلاس و مدرسه نیاشد.
4. تعامل درست و سازنده با کودک در این اپلیکیشن‌ها. کودکی که دارای اختلال یادگیری مانند نوشتارپریشی است، همواره از سرزنش دیگران در مدرسه و خانه و در هنگام درس خواندن و نوشتن، رنج می‌برد. اما فضای اپلیکیشن‌ها برای او فضایی به دور از قضاوت و سرزنش فراهم می‌کند. او در این اپلیکیشن‌ها جرئت خطا و اصلاح آن را پیدا می‌کند و به تدریج افکار منفی نسبت به خودش، کم‌تر می‌شود و اعتماد به نفس از دست رفته‌ی خود را پیدا می‌کند.
5. تخصصی بودن ویژگی‌های اپلیکیشن‌ها برای هر نوع اختلال یادگیری. اپلیکیشن‌های تولید شده برای افراد نوشتارپریش، تکیه بر ویژگی‌های این اختلال دارد. با حضور افراد باتجربه و آگاه نسبت به اختلال‌های یادگیری در تیم طراح و سازنده‌ی این اپلیکیشن‌ها، هم‌افزایی کار تیم‌های تخصصی روان‌شناسی، فناوری اطلاعات و تولیدکنندگان پویانمایی و...، سبب تولید اپلیکیشنی می‌شود که هم از نظر پوشش نیازهای خاص فرد نوشتارپریش و هم از نظر زیبایی‌های بصری و امکانات نرم افزاری، به کامل‌ترین شکل خود باشد.
6. قابلیت شخصی سازی. اپلیکیشن‌های تولیدشده، این ویژگی را دارند که هر کاربری بتواند فراخور نیازها و شدت اختلال، سطح و فضای این اپلیکیشن‌ها را تغییر دهد. طراحان این اپلیکیشن‌ها تمام کاربران را، ا هر سلیقه‌ای، در نظر گرفته‌اند و امکانات مناسب آنها را در اپلیکیشن خود گنجانده‌اند. مثلا کاربر می‌تواند رنگ زمینه یا صدای کسی را که در اپلیکیشن حرف می‌زند، عوض کند و یا سطح ابتدایی، متوسط و یا پیشرفته را انتخاب کند.
7. همراهی والدین و آموزگاران با دانش آموزان. بسیاری از اپلیکیشن‌هایی که نام برده شد، نیاز به کمک و همراهی یک بزرگ‌تر دارد. والدین و آموزگاران می‌توانند در روند کار با اپلیکیشن، کودکان و نوجوانان را همراهی کنند. با این کار دانش آموز نوشتارپریشی که از این اپلیکیشن‌ها استفاده می‌کنند، ارزیابی و تغییراتش مشاهده و ثبت می‌شود. ثبت این تغییرات می‌تواند به گروه‌های پژوهشی ارزیاب درمورد اثرات این اپلیکیشن‌ها و نقاط ضعف و قوت آن‌ها کمک کند.

جمع‌بندی

نوشتارپریشی، یکی از اختلال‌های یادگیری است. از نشانه‌های مهم آن می‌توان به بدخطی شدید و نامنظم نوشتن اشاره کرد. دانش آموزان مبتلا، ممکن است از سوی آموزگاران ناآگاه و همسالان خود به دلیل عدم توانایی در نوشتن درست واژه‌ها و جمله‌ها سرزنش و مسخره بشوند. این رخ‌دادها سبب کاهش اعتماد به نفس، دور شدن از گروه همسالان و فضای درسی و افت تحصیلی می‌شود. برای جلوگیری از آن، باید نوشتارپریشی زود تشخیص داده و درمان شود. درمان این اختلال بیش‌تر با کاردرمانی است. تمرین‌های فراوانی برای بهتر شدن مهارت نوشتاری افراد مبتلا به نوشتارپریشی وجود دارد. در کنار این تمرین‌ها ابزارهایی نیز وجود دارد که نشانه‌های این اختلال را تا حدودی بهبود می‌بخشند. اما کارآمدترین روش درمان این اختلال، استفاده از ابزارهای دیجیتال برای آموزش و تمرین درست نویسی است. هم‌چنین ابزارهای دیجیتال دیگری نیز هستند که این افراد را از نوشتن بی نیاز می‌کنند، مانند اپلیکیشن‌هایی که صدا را به متن تبدیل می‌کنند. اپلیکیشن‌هایی هم هستند که فرد می‌تواند با استفاده از آن‌ها متن خود خود را تایپ کند و از اشتباه‌های نوشتاری که ممکن است در متن پیدا شود نترسد. چرا که این اپلیکیشن‌ها توانایی تصحیح خودکار اشتباه را دارند. برخی اپلیکیشن‌ها هم جنبه‌ی آموزشی دارند و درست نوشتن را چه از نظر نوشتاری و چه از نظر قواعد دستوری به افراد مبتلا به خوانش‌پریشی می‌آموزند.

پژوهش‌های انجام شده درباره‌ی اثر اپلیکیشن‌های تولید شده برای درمان نوشتارپریشی، نتایج باورنکردنی را نشان می‌دهند. به طوری که با ساخت این اپلیکیشن‌ها، اختلا‌ل‌های یادگیری مانند نوشتارپریشی دیگر برای والدین و درمانگران ترسناک نیست و قابل درمان است.

برخی منابع

• Extending the Spectrum of Dysgraphia: A Data Driven Strategy to Estimate Handwriting Quality

نویسنده: Thibault Asselborn(تیباولت اسلبورن)، استاد روانشناسی دانشگاه لوزان سوییتزرلند سوییس، و همکاران. سال انتشار: 2020

• Disorder of written expression and dysgraphia: definition, diagnosis, and management

نویسنده: Peter J. Chung (پیتر جی. چانگ)، استاد دانشکده‌ی بیماری‌های اطفال دانشگاه کالیفرنیای آمریکا، و همکاران. سال انتشار: 2020

• Re-Learning to Be Different: Increased Neural Differentiation Supports Post-Stroke Language Recovery

نویسنده: Jeremy J. Purcell (جرمی جی. پورسل)، استاد دپارتمان علوم شناختی دانشگاه جان هاپکینز آمریکا، و همکاران. سال انتشار: 2019

• Behavioral and brain evidence for language by ear, mouth, eye, and hand and motor skills in literacy learning

نویسنده: Virginia W. Berninger(ویرجینیا و. برنینگر)، استاد فناوری آموزشی دانشگاه واشنگتن آمریکا، و همکاران. سال انتشار: 2020