دکتر گیتا موللی

کودکان کم‌شنوا هم در صورت تشخیص زودهنگام و آموزش‌های به‌موقع، می‌توانند مانند همسالان‌شان، زبان گفتاری داشته باشند و به تمام مهارت‌های بالقوه‌ی خود دست یابند. قصه‌گویی یکی از بهترین شیوه‌ها برای یادگیری زبان و گسترش دایره‌ی زبانی کودک است.

کم‌شنوایی شایع‌ترین اختلال مادرزاد در میان کودکان است که احتمال شیوع بالایی دارد؛ به‌طوری‌که از هر هزار نوزاد، ۱ تا ۳ تن، با کم‌شنوایی شدید تا عمیقِ دوطرفه، که ناشنوایی نامیده می‌شود، به دنیا می‌آیند. کم‌شنوایی مشخصه‌ای بسیار جالب و مهم دارد و اگر کودک کم‌شنوا به‌سرعت شناسایی شود و اقدامات لازم برای او انجام شود، می‌تواند تمام توانایی‌های کودکان دیگر را به دست آورد. مهم‌ترین کلید موفقیت کودک کم‌شنوا/ ناشنوا مداخله‌ی زودهنگام (پیش از ۶ ماهگی) است و سن طلایی کودک همان ۶ماه نخست است.

در این متن، ۱۰ فعالیت جالب خانوادگی ذکر شده است که برای رشد ذهنی فرزندان می‌توانید در خانه از آن‌ها استفاده کنید. به خاطر داشته باشید، هنگامی‌که مدرسه تعطیل می‌شود، یادگیری را می‌توان در هر زمان و مکان دیگری ادامه داد.

۱. با هم کتاب درست کنید

این روزها همه دربارهٔ ویروس کرونا صحبت می‌کنند. شاید کودکان نگران مبتلا شدن خودشان، خانواده‌شان و دوستان‌شان باشند. والدین و اعضای خانواده، کارکنان مدرسه و دیگر بزرگ‌سالانِ مورد اعتماد می‌توانند با صداقت و دقت خود نقشی مهم در کمک‌رسانی به کودکان داشته باشند تا اضطراب یا ترس آن‌ها به حداقل میزان ممکن برسد.

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها[۱] رهنمودهایی را برای کمک به بزرگ‌ترها ارائه کرده است که شامل صحبت با فرزندان دربارهٔ ویروس کرونا و روش‌هایی برای پیشگیری از ابتلا و ا نتشار بیماری است.

• صحبت درباره‌ی کوید۱۹

به کودک خود نشان دهید که هر زمان بخواهد می‌تواند با شما صحبت کند. آن‌ها پیش‌تر درباره‌ی بیماری چیزهایی شنیده‌اند. سکوت ما و حرف نزدن‌ از فرزندان‌مان محافظت نمی‌کند. در بیان خود، صداقت و صراحت داشته باشید. دقت کنید صحبت‌های‌تان در حد درک کودک باشد.

بلندخوانی برای کودکان کم‌شنوا اقدامی بسیار مهم و مؤثر است. در این مقاله، نکاتی را درباره‌ی این موضوع برای والدین بازگو خواهیم کرد. تک‌تک ما هنگام ورود به مدرسه عاشق این هستیم که بخوانیم و بنویسیم، اما بعدها چه اتفاقی می‌افتد که دیگر به سراغ کتاب نمی‌رویم؟ بر اساس پژوهش‌ها، در سال چهارم دبستان، ۴۵% کودکان زمانی از روز را به کتاب‌خوانی می‌گذرانند. در کلاس هشتم، این تعداد به ۲۷% و در سن دیپلم، به رقمی معادل ۲۴% می‌رسد. اما چرا؟ مهم‌ترین و به بیانی، تنها فعالیتی که سبب می‌شود کودکان در سال‌های بزرگ‌سالی، افرادی کتاب‌خوان شوند، بلندخوانی در سنین کودکی برای آن‌هاست.

توضیحاتی دربارهٔ ویروس کرونا برای والدین

کروناویروس یا کووید ۱۹ چیست؟

کروناویروس‌ها خانواده‌ای بزرگ از ویروس‌ها هستند که گاه موجب بروز بیماری می‌شوند و در نهایت، ریه و تنفس فرد را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند. آثار این بیماری گاه شامل سرماخوردگی و آنفولانزاست و گاه اشکال جدید ذات‌الریه.

جدیدترین نوع ویروس کرونا سبب ایجاد بیماری کووید ۱۹ می‌شود که پیش از همه‌گیری‌اش در شهر ووهان چین، ناشناخته بود.

نکاتی دربارهٔ نحوهٔ تعامل صحیح والدین و کودکان در رابطه با ویروس کرونا:

۱. اطلاعات صحیح کسب کنید و حقایق را با کودک خود به اشتراک بگذارید.

۲. رویکردتان را بر اساس وضعیت فرزند خود تنظیم کنید. به این فکر کنید که چه اطلاعاتی اضطراب و نگرانی او را بیشتر یا کمتر می‌کند.

مدت‌هاست که نتایج تحقیقات گوناگون، ارتباط میان گنجینهٔ واژگان هر کودک، توانایی خواندن و نوشتن، و سواد ادبی او را در سال‌های بعد به اثبات رسانده است. یکی از راه‌های گسترش گنجینهٔ واژگانی هر کودک یادگیری‌های ضمنی است. کودکان ناشنوا و کم‌شنوا غالباً در یادگیری‌های ضمنی (تصادفی) دچار مشکل‌اند و برای افزایش گنجینهٔ واژگانی خود، به مداخله نیاز دارند. خواندن کتاب‌های داستان یکی از شیوه‌های مداخلهٔ بسیار کارا در این زمینه است. اگر به کتاب‌خوانی‌های‌مان، روش‌های قصه‌گویی تعاملی (گفت‌وگویی) را نیز بیفزاییم، اثر این کتاب‌خوانی دوچندان خواهد شد.

زبان اشاره برای کودکی که در مرحلهٔ پیش‌کلامی است، راهی مناسب برای ارتباط باز می‌کند و به او کمک می‌کند درکی از زبان داشته باشد؛ همچنین موقعیت‌های ارتباطی دردسترس او را به‌شدت افزایش می‌دهد. استفادهٔ کودک از زبان اشاره سبب می‌شود هم او و هم اطرافیانش، در برقراری ارتباط با یکدیگر، احساس ناتوانی کمتری را تجربه کنند. از سوی دیگر، بهبود دلبستگی بین مادر و کودک، و افزایش مهارت‌های اجتماعی و هیجانی کودک از دیگر فواید اشاره‌های کودکانه است. به کار بردن زبان اشاره با کودکان کم‌شنوا و ناشنوا، سبب تسریع رشد زبانی آن‌ها می‌شود و مهارت‌های پیش‌کلامی آنان را تقویت می‌کند.