افسردگی چیست؟ شناخت نشانه‌ها و راه‌کارهایی برای پیشگیری

غمگینی یا بی‌حوصلگی، بخشی طبیعی از فرایند رشد است و شامل همه کودکان می‌شود. هنگامی که این احساسات با شدت بیش‌تر و در بازه زمانی طولانی‌تری وجود داشته باشد، آزاردهنده می‌شود؛ به‌ویژه اگر بر زندگی اجتماعی و خانوادگی فرزند شما اثر بگذارد.

زمانی‌که کودکی افسردگی دارد، خوش‌بین بودن به درمان او کار دشواری است؛ اما باید بپذیریم که افسردگی را می‌توان درمان کرد. در این دوره، می‌توانید کارهایی انجام دهید تا کودک‌تان احساس بهتری داشته باشد.

افسردگی چیست؟

افسردگی از رایج‌ترین گونه‌های وضعیت سلامت روان و معمولا با اضطراب[1] همراه است.

افسردگی شاید خفیف و کوتاه‌مدت یا شدید و طولانی باشد. شماری از افراد فقط یک‌بار افسرده می‌شوند در حالی که برخی دیگر آن را در چندین دوره تجربه می‌کنند. افسردگی شاید به خودکشی منجر شود‌ اما با پی‌گیری‌های مناسب می‌توان پیش‌گیری کرد. باید بدانید برای کمک به جوانانی که در فکر خودکشی هستند، کارهای بسیاری می‌توان انجام داد. 

در سایت آموزک بخوانید: افسردگی در نوجوانان، نشانه‌های آن و درمان‌اش

علت افسردگی چیست؟

شاید افسردگی واکنشی به بدرفتاری، تجربه خشونت در مدرسه، مرگ نزدیکان یا مشکلات خانوادگی مانند خشونت خانگی یا جدایی والدین باشد. شاید برخی از افراد پس از تجربه اضطراب طولانی‌مدت، دچار افسردگی شوند. شاید افسردگی موروثی باشد. گاهی هم منشا آن را نمی‌دانیم. 

در سایت آموزک بخوانید: افسردگی در كودكان را جدی بگيريم

افسردگی در کودکان و نوجوانان

گاهی افسردگی در کودکان و نوجوانان به شکل دوره‌های طولانی‌مدت ناراحتی یا کج‌خلقی بروز پیدا کند. این‌گونه از علائم در میان کودکانی با سن بیش‌تر و نوجوانان بسیار رایج است اما معمولاً دور از چشم بزرگ‌ترها باقی می‌ماند. 
شاید بعضی از کودکان بگویند «خوشحال» نیستند یا «غمگین» هستند. شاید سایر کودکان بگویند قصد آسیب زدن به خود یا حتی خودکشی دارند؛ از آنجایی که احتمال خود‌آزاری[2] در کودکان و نوجوانان افسرده بیش‌تر است، چنین واکنش‌ها و گفته‌هایی باید جدی تلقی شود. 
اگر کودکی غمگین به نظر می‌رسد الزاما به معنای افسردگی نیست اما اگرغم دائمی باشد یا با فعالیت‌های روزمره، علاقه‌مندی‌ها، فعالیت‌های مدرسه و زندگی خانوادگی تداخل پیدا کند، احتمالاً کودک به مشاوره با روان‌درمانگر نیاز داشته باشد. 
به یاد داشته باشید فقط پزشک یا متخصص سلامت روان می‌تواند افسردگی را تشخیص دهد، پس اگر نگران کودک‌تان هستید، در مشاوره گرفتن از متخصص تردید نکنید. 

در سایت کتابک بخوانید: نشانه‌های افسردگی در نوجوانان

علائم و نشانه‌های افسردگی در کودکان و نوجوانان

 بروز افسردگی در کودکان متفاوت است. علائم و نشانه‌های رایج افسردگی عبارت‌اند از:

علائم جسمانی:

خستگی یا کمبود انرژی حتی پس از استراحت
بی‌قراری یا مشکل عدم تمرکز
انجام فعالیت‌های روزانه با دشواری
تغییر در اشتها یا الگوی خواب
دردها یا تیر کشیدن‌هایی بدون علت مشخص

علائم هیجانی و روانی:

غمگینی مداوم، اضطراب یا کج‌خلقی
بی‌علاقگی به دوستان و فعالیت‌هایی که پیش‌تر لذت‌بخش بود
گوشه‌گیری و تنها بودن
احساس بی‌ارزشی، ناامیدی یا گناه
جسارت بیش‌ از اندازه در اموری که معمولاً سایرکودکان مشتاق به انجام آن نیستند
خود‌آزاری یا فکر خودکشی
وجود یک یا چند مورد از این علائم به معنای افسردگی کودک نیست اما اگر احتمال افسردگی فرزندتان را می‌دهید، افزون بر مشاوره گرفتن از روانشناسان و متخصصان، راه‌هایی وجود دارد تا به کودک‌تان کمک کنید از پس افسردگی بربیاید.

خرید کتاب درباره ی افسردگی

راه‌کارهایی برای کمک به کودک یا نوجوان افسرده

اگر فکر می‌کنید کودکی افسرده است، برای مراقبت از او موارد زیر را انجام دهید: 
1. علت را بیابید: از فرزندتان سؤال کنید چه احساسی دارد و بدون این که قضاوت یا نصیحتی کنید، شنونده باشید. از افرادی که فرزندتان را می‌شناسند، مانند معلم موردعلاقه یا دوست صمیمی‌اش، بپرسید اتفاقی افتاده است که سبب نگرانی کودک شود یا خیر. در تغییرات مهم زندگی فرزندتان مانند ورود به مدرسه‌ی جدید یا دوره بلوغ، توجه ویژه‌ای به سلامت جسم و روان او داشته باشید. 
2. زمانی را با هم سپری کنید: با گفت‌وگو یا انجام فعالیت‌های دلخواه و متناسب با سن فرزندتان، رابطه‌ای قابل اعتماد، مطمئن و محیطی گرم ایجاد کنید. 
3. برای عادت‌های مثبت، تشویق‌اش کنید: فرزندتان را به انجام کارهایی که لذت می‌برد و تغذیه سالم، خواب و فعالیت منظم تشویق کنید. فعالیت جسمانی، از روش‌های مهم تقویت روحیه کودکان است. موسیقی تأثیر بسیاری بر خلق‌و‌خوی ما دارد، پس سعی کنید با هم به آوازهایی گوش دهید که احساس سرزنده بودن را انتقال می‌دهد. 
4. بگذارید از خودشان بگویند: اجازه دهید با شما صحبت کنند. به حرفی که درباره احساس‌شان می‌زنند با دقت گوش دهید. هیچ‌گاه کودک را برای این‌گونه از گفتگوها تحت فشار نگذارید. می‌توانید از نقاشی، کاردستی یا خاطره‌نویسی برای تغییر بستر گفت‌وگو کمک بگیرید تا کودک دل‌زده نشود.

[1] anxiety

[2] self-harm