هدف پانزدهم توسعه پایدار، زندگی بر روی زمین
30.7 درصد سطح زمین را جنگل پوشانده است. جنگلها علاوه بر فراهم کردن امنیت غذایی و سرپناه، کلید مبارزه با تغییرات اقلیمی، حفاظت از تنوع زیستی و محل زندگی افراد بومی هستند. با حفاظت جنگلها، خواهیم توانست مدیریت منابع طبیعی را تقویت کنیم و باروری زمین را افزایش دهیم. جنگلها و طبیعت همچنین مکانهای تفریحی مهمی هستند که به سلامت روانی انسان کمک میکنند. در بسیاری از فرهنگها، طبیعت با ارزشهای معنوی، باورهای دینی و آموزههای سنتی پیوند خورده است.
هماکنون سالیانه 13 میلیون هکتار جنگل از بین میرود در حالی که فرسایش مداوم خشکیها به بیابانزایی 3.6 میلیارد هکتار میانجامد. با وجود این که بیش از 15% زمین تحت حفاظت است، تنوع زیستی همچنان در خطر است. جنگلزدایی و بیابانزایی -به سبب فعالیتهای انسانی و تغییرات اقلیمی- چالشهای بزرگی را سر راه توسعهی پایدار قرار میدهد و زندگی و جان میلیونها نفر که با فقر مبارزه میکنند را تحت تاثیر قرار میدهد.
تلاشهایی برای مدیریت جنگلها و مبارزه با بیابانزایی در حال انجامند. هماکنون دو توافقنامهی بینالمللی در حال اجرا هستند که استفادهی بهینهی منابع را ترویج میکنند. سرمایهگذاریهای مالی نیز از تنوع زیستی حمایت میکنند. اگر این حمایت به خوبی صورت نگیرد هزینههای سنگینی برایمان خواهد داشت.برای مثال، حشرات و جانوران دیگری که به گردافشانی کمک میکنند، سالیانه بیش از 200 میلیارد دلار به اقتصاد غذایی جهان کمک میکنند. سهچهارم داروهای تجویزی برتر دنیا ترکیبات گیاهی دارند که در صورت عدم حمایت مورد تهدید قرار میگیرند. بلایای طبیعی که به علت دست بردن انسان در طبیعت و تغییرات اقلیمی به وجود میآیند هماکنون بیش از 300 میلیارد دلار در سال خسارت وارد میکنند.
صندوق سهم شیر
در روز 21 ژوئن 2018، برنامه پیشرفت و توسعه ملل متحد، FINCH و مارس اینکورپوریتد صندوق سهم شیر را به هدف تغییر زندگی حیوانات دنیا تاسیس کردند. آنها از شرکتهای تبلیغاتی درخواست کردند که درصدی از خرجهای رسانهای خود را به حفاظت حیوانات و پروژههای رفاه جانوران اختصاص دهند. 0.5 درصد هزینههای هر تبلیغی که در آن حیوانی نمایش داده شود به صندوق سهم شیر داده میشود. این صندوق برای حمایت از حیوانات و حفاظت از زیستبوم آنها استفاده خواهد شد. صندوق در تلاش است که طی سه سال، سالیانه 100 میلیون دلار گردآوری کند و آن را برای برنامههای حفاظت حیات وحش و رفاه جانوران در اختیار سازمان ملل و سازمانهای جامعه مدنی قرار دهد.
آمار و ارقام:
جنگلها
- زندگی حدود 1.6 میلیارد نفر، شامل 70 میلیون مردم بومی، به جنگلها وابسته است.
- جنگلها زیستبوم بیش از 80 درصد گونههای حیوانات، گیاهان و حشرات خشکی هستند.
- بین سالهای 2010 تا 2015، دنیا 3.3 میلیون هکتار جنگل را از دست داد. زنان روستایی تنگدست به طور خاص از این نابودی ضرر دیدند.
بیابانزایی
- 2.6 میلیارد نفر به طور مستقیم به کشاورزی وابستهاند. ولی 52 درصد زمینهای کشاورزی شدیداً یا تا حدی به فرسایش خاک گرفتارند.
- سرعت از دست رفتن زمینهای قابل کشت 30 تا 35 برابر گذشته تخمین زده شده است.
- به دلیل خشکسالی و بیابانزایی، سالیانه 12 میلیون هکتار (23 هکتار در دقیقه) از بین میروند. در یک سال، معادل 20 میلون تن غلات میتوانست تولید شود.
- 74 درصد جمعیت فقیر دنیا به طور مستقیم تحت تاثیر فرسایش زمین قرار گرفته است.
تنوع زیستی
- در 25 سال اخیر خطر انقراض گونهها 10 درصد افزایش یافته است.
- قاچاق و خرید و فروش غیرقانونی حیوانات حیات وحش به خنثی کردن تلاشهای حفاظتی ادامه میدهد. گزارش شده است که نزدیک به 7000 گونه از حیوانات و گیاهان در 120 کشور به طور غیرقانونی تجارت میشوند.
- از 8300 گونهی حیوانی شناخته شده، 8 درصد آنها منقرض شدهاند و 22 درصد در خطر انقراض اهستند.
- از 80,000 گونه درختی، پتانسیل بهرهوری کمتر از یک درصدشان بررسی شده است.
- ماهیها 20 درصد پروتئین جانوری نزدیک به 3 میلیارد نفر را تامین میکنند. تنها 10 گونه از آنها 30 درصد ماهیگیری را تشکیل میدهد و 10 گونه 50 درصد تولیدات کشت آبی را در بر میگیرد.
- بیش از 80 درصد رژیم غذایی انسان از گیاهان به دست میآید. تنها سه محصول (برنج، ذرت و گندم) 60 درصد انرژی دریافتی انسان را تشکیل میدهند.
- 80 درصد جمعیت روستانشین کشورهای در حال توسعه برای مراقبتهای پزشکی اولیه به داروهای گیاهی سنتی وابستهاند.
- میکروارگانیسمها و بیمهرگان نقشی کلیدی در اکوسیستم دارند ولی سهم آنها در اکوسیستم کمتر شناخته شده است و به ندرت مورد توجه قرا رمیگیرد.
چه میتوان کرد؟
به ناچار تنها با حضورمان در طبیعت اکوسیستم را تغییر میدهیم. ولی میتوانیم با انتخابهایمان به تنوع زیستی اهمیت دهیم یا آن را بیارزش بدانیم.
کارهایی که میتوانیم انجام دهیم بازیافت، داشتن رژیم غذایی از منابع محلی و پایدار، مصرف متناسب با نیاز و محدود کردن مصرف انرژی با سیستمهای گرمایشی و سرمایشی باکیفیت هستند. همچنین باید به حیات وحش احترام بگذاریم و تنها در برنامههای اکوتوریسمی شرکت کنیم که مسئولانه و اخلاقمدارانه برگزار میشوند تا از بر هم زدن آرامش حیات وحش جلوگیری کنند.