کودکان کرونازده
در حال حاضر سه ماه از شیوع کرونا در جهان میگذرد و بعید میدانم از اخبار کرونا دور مانده باشید چرا که به نحو مستقیم با حیات و بقای ما در ارتباط است.
وضعیت کنونی موجب گشته که ما اخبار را با وسواس خاصی دنبال کنیم تا بتوانیم شرایط را در محیطهایی که در حال حاضر با آنها در تعامل هستیم مدیریت نماییم. قطعاً رفت و آمدها را کم کردهایم و سعی داریم نکات ایمنی را رعایت کنیم تا خود و خانوادههایمان را از این ویروس دور نگه داریم و همچنین سبب سرایت آن به دیگران نشویم.
همان طور که می گویند بهتر است این روزها در خانه بمانیم اما این در خانه ماندن ممکن است در بلند مدت برای انسان که یک موجود اجتماعی است آسیبهای جدی را به همراه داشته باشد.
شیوع کرونا مسئلهای است که با آن مواجه شدهایم و قطعاً به عنوان والد مسئولیت حفظ سلامتی کودکانمان را بر عهده داریم اما نباید فراموش کنیم که انعطاف ما و نحوهی مدیریت ما در این لحظات میتواند از بروز مسائلی مانند وسواس و اضطراب و اختلالات رفتاری و ... در سالهای آیندهی کودکانمان جلوگیری کند.
اکنون باید در نظر بگیریم که سکان مدیریت تصمیمات و برنامهریزیهای خودمان را به دست ویروس کرونا ندهیم و حواسمان به اضطرابها و رفتارهای وسواس گونهی خودمان و تأثیر پذیری از هجمهی اخبار کرونایی باشد.
بهتر است کنشهای منطقی را در پیش بگیریم و راهکارهایی بیابیم تا از این روزها برای کودکانمان تنها خاطرهی متفاوتی باقی بماند.
فراموش نکنیم که زندگی همچنان جاریست، چیزی متوقف نشده است و این ما هستیم که جریان زندگیمان را با تمام بالا و پایینها و اخبار ناگوارش هدایت میکنیم.
این روزها به شدت پیامهای هشداردهنده دریافت میکنیم. پیامهایی که اغلب با دید کوتاهمدت در شرایط مدیریت بحران با حداکثر تاکید، نکاتی را به مخاطب گوشزد میکنند.
باید در نظر داشت، افرادی که این نکات را انتشار میدهند مخاطبین خود را از تمام اقشار جامعه با سطوح فرهنگی مختلف و با آگاهیهای گوناگون در نظر میگیرند. این درحالی است که برخی از این پیامها میتوانند برای شما کارکرد منفی داشته باشند و از خشونت پنهان برخوردار باشند.
بسیار مهم است که شما خود فیلترکنندهی اخباری که میشنوید باشید متاسفانه به دلیل سیاستورزیهای مختلف سعی میشود تا این مسئله را، که بحرانی بودن آن را منکر نیستیم، بیش از آنچه که هست بازنمایی کنند.
بهتر است در این شرایط که از روند معمول زندگی تا حدودی فاصله گرفتهایم با دید بلندمدت به این موضوع نگاه کنیم و راهکارهایی را در کنار رعایت نکات ایمنی مد نظر قرار دهیم. این راهکارها میتوانند شامل موارد زیر باشند؛
- شرایط پیش آمده را متناسب با سن کودکانمان با روشهای خلاق و بسته به شناختمان از حساسیتهای کودک خود تا حد ممکن به صورت ساده و شفاف، به نوعی که کودک دچار ترس مضاعف نشود، برای او شرح دهیم.
- به کودکانمان بگوییم این شرایط موقتی است. چرا که آنها کاملاً آگاهاند و تمام تغییراتی که در این روزها در زندگی ما اتفاق افتاده است را مشاهده میکنند.
- سعی کنیم تا حد ممکن نکات بهداشتی تشدیدشده را همراه با کودکان در قالب بازی و سرگرمی رعایت کنیم تا رفتار ما در این روزها تبدیل به بستری برای بروز بیماریهای مختلفی چون وسواس و اضطراب در آنها نشود.
- مراقب نوع بیانمان باشیم. کرونا هرچند مدت زمانی مهمان ناخواندهی زندگیهای ما شده است اما نباید فراموش کنیم که او میرود و ممکن است به واسطهی ما تنشهایی را در روح و جان کودکانمان به جای بگذارد. به عنوان مثال هنگامی که کودکان اشیا، خاک و حیوانات را لمس میکنند نباید به بهانهی حفظ آنها از ویروس کرونا با رفتارهای تند و شتابزدهی والدین روبهرو شوند.
- اکنون که کودکان نمیتوانند با خیال آسوده در طبیعت و بیرون از خانه بازی کنند باید خلاقانه تمام توان خود را به کار بریم تا بستری آزاد و پویا برای بازی آنها در خانه ایجاد کنیم.
کودکان اغلب نقاط جهان در شرایط معمول از حق طبیعی خود که بازی آزاد و رها است محروم هستند و بخشی از طردشدگان جامعه به حساب میآیند. بدیهی است اگر در شرایط امروز رفتار ما با کودکان در مواجهه با این ویروس به خوبی مدیریت نشود کودکان بیش از پیش طرد خواهند شد.
ما اکنون نه تنها باید با ویروس کرونا مقابله کنیم بلکه باید با ویروسهایی چون ترس، اضطراب و وسواس نیز مبارزه کنیم. در غیر این صورت ممکن است از ویروس کرونا خلاصی یابیم اما اختلالاتی چون اجتماعگریزی یا طبیعتگریزی در ما و نسلهای آینده ماندگار خواهند شد و حیات بشری را به نحوی جدی مورد تهدید قرار خواهند داد.
سعیده ابیانه (پژوهشگر مطالعات کودکی)