کودک به تحرک نیاز دارد نه تکنولوژی
امروزه با رشد تکنولوژی و مدرن شدن زندگی، بسیاری از خانوادهها نیز تمایل دارند تا فرزندانشان را با عصر جدید همراه کنند. این موضوع به هیچ وجه بد نیست. اما در برخی موارد والدین برای آموزشهای مختلف به فرزندانشان عجله میکنند. این مسئله مسلماً نتایج و تاثیراتی بر کودک خواهد گذاشت که ممکن است بلافاصله دیده نشود، اما به هر حال غیر قابل انکار است.
به عقیده روانشناسان و صاحب نظران تربیت کودک، برنامه ریزی دقیق برای بچه مثل اینکه او باید در فلان موقع بایستد یا راه برود، کی صحبت کند و ... اصلاً مورد تأیید نیست. به علاوه بسیاری از والدین به محض اینکه با مشاهده کمی تأخیر در این باره بشدت نگران میشوند باید به آنها یادآور شویم که همه ما انسانها رشد یکسان و مشخصی نداریم، متاسفانه در این میان گاه والدین به بچهها آموزشهایی میدهند که اصلاً متناسب او نیست.
در اینجا ممکن است بعضی پدر و مادرها بپرسند که آیا توجه و رسیدگی ما نسبت به فرزندان و برانگیختن تواناییهای آنها بی فایده است؟ البته که نه. تحریک و برانگیختن توجه به توانایی کودکان به هیچ وجه رد شده نیست؛ بلکه نباید در این مسئله افراط به خرج داد. از آنجا که والدین امروز معمولاً بخش زیادی از وقت خود را سرکار و بیرون از منزل میگذرانند، دوست دارند که این خلارا با غوطه ور کردن کودک در دریای آموزشهای مختلف، جبران کنند.
چنین روشی برای آنها راهی است تا تقصیرات را از گردن خود رد کنند که البته نتیجه آن خسته شدن بچه است. درست است که کودک در سنین پایین خیلی زود همه چیز را یاد میگیرد و برایش نیز مفید خواهد بود، اما این دلیل نمیشود فشار زیادی به او بیاوریم. بچههای کوچک نیاز دارند که احساسات مختلف، هیجانات و... بشناسند. اینکه مرتب ذهن کودک مشغول حفظ کردن و به خاطر سپردن مطالب گوناگون باشد، مجالی برای آموزش احساساتش باقی نمیگذارد.
والدین چه زمانی باید از خود بپرسند: «کافی است، ما زیاده روی کردهایم». بچههایی که گرفتار عجله پدر و مادر هستند، دیگر زمانی را مخصوص خودشان نخواهند داشت. آنها معمولاً نگران و مضطربند. از طرف دیگر، حتماً لازم نیست این فشارها به شکلی خاص نمود پیدا کند. کودک این کلافگی را به شکلهای مختلفی به پدر و مادر نشان میدهد. به عنوان مثال، ممکن است او از خوردن غذا امتناع کند که در واقع میخواهد به پدر و مادر بگوید: «بس کنید، دیگر خسته شدهام.»
رشد استعدادهای کودک به بهترین نحو
والدین باید تا حدی خود را از دخالت در روند رشد کودک دور کنند. به عبارت سادهتر فقط کافی است به نیازهای او پاسخ دهیم. به عنوان مثال بچهای که هنوز نمیتواند راه برود یا حرف بزند به طرف شما میآید تا او را در رشد حواس کمک کنید. مطمئن باشید طوری به شما نگاه میکند یا دستش را دراز میکند که متوجه خواسته او میشوید. همچنین میتوانید بدون اجبار و اصرار اسباب بازیهایی متناسب با نیاز او را در دسترسش بگذارید.
در مورد بازیهای آموزشی نیز باید گفت که این وسایل به هیچ وجه به درد کوچولوی ۲ یا ۳ ساله نمیخورد. او نیاز دارد که اطرافش را لمس کند، به همه چیز دست بزند، بیرون برود؛ در واقع کودک یک کاوشگر تازه متولد شده است. هیچ چیز برای کودک تحریک کننده تر از این نیست که خودش جهان را ببیند. اگر محیط رشد کودک متناسب با رشد و شرایط او باشد و بتواند با پدر و مادرش ارتباط برقرار کند، هیچ نیازی نیست تا تواناییها و استعدادهایش را زودتر از موقع تحریک کنیم.