نه به نوازش‌های کودکانه | اختلال پردازش حسی

آیا کودک نوپای شما هنگام نوازش عقب نشینی می‌کند؟ اگر فرزند شما به اختلال پردازش حسی دچار است، بهتر است از همین حالادست به کار شوید و فرزندتان را برای شرکت در طرح‌های درمانی و تمرین تمرکز آماده کنید. آیا کودک نوپای شما هنگام نوازش عقب نشینی می‌کند، حاضر نیست جز شما با کسی دیگر بیرون برود، به صداهای اطراف بیش از اندازه حساس است، شاید او دچار اختلال پردازش حسی است که متخصصان روان درمانگر به آن اختلال پردازش حسی یا SPD می گویند، بیماری که به ناتوانی در دریافت و پردازش اطلاعات حسی در مغز مربوط می‌شود. اختلال پردازش حسی، یک اختلال بسیار شایع است که از هر ۲۰ کودک حداقل یکی را تحت تأثیر قرار می‌دهد اما با این حال این اختلال در اغلب موارد اشتباه تشخیص داده می‌شود.

مشکلات رفتاری در کودکان مبتلابه SPD در نتیجه ناکامی‌های مکرر شایع است. این کودکان ممکن است علائم افسردگی، اضطراب یا پرخاشگری را نشان دهند و در انجام مهارت‌های حرکتی دچار مشکل باشند. کودک برای انجام فعالیت‌های خود نیاز به سطح مناسبی از پردازش حسی دارد. اگر پردازش حسی بالاباشد کودک، تحریک پذیر و حساس، بیش از حد نگران، عصبانی، خارج از کنترل و برانگیخته است و در تمرکز مشکل دارد. اگر پردازش حسی در کودک پایین باشد، او کند، خواب آلوده، بی حال، تنبل و تمرکزش پایین است. اگر پردازش حسی طبیعی باشد کودک، آرام، هشیار، متمرکز و آماده برای بازی و یادگیری است.

بیماری‌هایی مانند بیش فعالی، اوتیسم، اسکیزوفرنی، وسواس، اختلالات خواب با پردازش حسی بالاو بیماری‌هایی مانند، کم رویی، ترس، اضطراب، افسردگی، استرس، سلامت روانی کمتر و اختلال شخصیت اجتنابی با پردازش حسی پایین ارتباط دارد. از طرف دیگر اختلالات یادگیری با پردازش‌های حسی بالاو پایین مرتبط است. کودکی که مشکلات پردازش حسی دارد، در مدرسه با مشکلاتی مانند حساسیت به صدا، شلوغی و ازدحام، درخشندگی نور، تماس‌های بدنی و تصاویر و کلمات کتاب‌ها روبه رو می‌شود که عامل مهمی در مشکلات یادگیری است. افراد مبتلابه SPD در حواس چندگانه مشکل دارند.

این اختلال معمولاً به شکست تحصیلی در مدرسه، مشکلات رفتاری و حتی اضطراب و افسردگی شدید منجر می‌شود. تصور می‌شود این اختلال با ترکیبی از عوامل ارثی و محیطی ایجاد می‌شود اما هنوز علت قطعی آن ناشناخته مانده است. تفاوت‌های فیزیولوژیکی بین کودکانی با رشد نرمال و کودکان مبتلابه SPD وجود دارد. اگر جزو آن دسته از والدینی هستید که نمی‌توانید نشانه‌های این بیماری را در فرزندتان شناسایی کنید وب سایت بنیاد اختلال پردازش حسی پرچم قرمز این بیماری را بالابرده است. نوزادان و کودکان نوپا مبتلابه این اختلال معمولاً هنگام نوازش و لمس عقب نشینی می‌کنند، حاضر نیستند به جز پدر و مادرشان با شخص دیگری بیرون بروند، هنگام پوشیدن لباس احساس راحتی نمی‌کنند و نسبت به اسباب بازی‌هایشان علاقه مند نمی‌شوند.

کودکان پیش دبستانی مبتلابه اختلال پردازش حسی نسبت به سر و صدا، لمس و بو بسیار حساس هستند، در پیدا کردن دوست مشکل داشته و در انجام مهارت‌های حرکتی ضعیف عمل می‌کنند، به طور مداوم راه می‌روند و به فضای اطرافشان بی اعتنا هستند، در لباس پوشیدن، خوردن، خوابیدن و آداب دستشویی رفتن نیز مشکل دارند. درجه اختلال SPD در دانش آموزان با علائمی مانند، راه رفتن مدام، بیقراری، رفتارهای تهاجمی، حساسیت زیاد به سر و صدا، لمس و بو و ناآگاهی از درد بروز می‌کند. اختلال پردازش حسی در نوجوانان و بزرگسالان نیز با بی حالی، پریشانی و پرت شدن حواس، ناتوانی در به پایان رساندن وظایف، ضعف اعتماد به نفس، حساس نسبت به سر و صداهای اطراف و مشکلات تمرکز ظاهر می‌شود.

اگرچه درمان قطعی برای SPD وجود ندارد، اما کاردرمانی گاهی به این کودکان کمک می‌کند که بیاموزند با علائم خود کنار بیایند. در روان درمانی به این کودکان تعلیم داده می‌شود که واکنش‌های خود را نسبت به تحریک‌های حسی مهار کنند و رفتار خود را بهبود بخشند. اگرچه پرچم قرمز ایده خوبی در مورد اینکه آیا فرزند شما از SPD رنج می‌برد یا نه می‌دهد اما تنها کسانی که به صورت حرفه ای آموزش دیده‌اند می‌توانند این اختلال را تشخیص دهند. پزشک شما با این پرچم قرمزی که در دست دارد نشانه‌های مختلف را جست و جو خواهد کرد. اگر علائم به اندازه کافی برای اختلال SPD وجود داشته باشد از فرزندتان آزمون می‌گیرد. رایج‌ترین تست برای کودکان تست SIPT است که نوعی آزمون کار درمانی است. روش دیگر تشخیص شامل آزمون‌های استاندارد، گزارش والدین و مشاهدات بالینی است. بعد از تشخیص اختلال پردازش حسی، فرزند شما به احتمال زیاد باید در کلاس‌های کار درمانی، شنوایی درمانی یا ترکیبی از این دو شرکت کند. درکار درمانی از فعالیت‌های سرگرم کننده و چالش برانگیز استفاده می‌شود که پایانی موفقیت آمیز دارد.

 در روش شنوایی درمانی با استفاده از صدا مغز را تحریک می‌کنند و عملکرد فیزیولوژی عصبی برای یکپارچه سازی ورودی‌های حسی بهبود می‌یابد. هر دو کاردرمانی و شنوایی درمانی مبتنی بر انعطاف پذیری عصبی است. همان طور که کودک همچنان تجارب مثبت را یاد می‌گیرد اطلاعات حسی پردازش می‌شود. امیدوار باشید، اگر فرزندتان به اختلال SPD مبتلااست خودتان را در روند درمان درگیر کنید. کار سختی نیست برای تشویق فرزندتان از هیچ تلاشی دریغ نکنید.

   
 نویسنده: فریبا خان احمدی