در فلسطین بیماری مانع تحصیل نمیشود
کودکان بیمار فلسطینی حتی زمانی که در بیمارستان بستری میشوند به مدرسه– بیمارستان یا مدرسههای خاص[1] دسترسی دارند. در این مکانها، آموزش با کیفیت و جامعی در محیطی سالم در اختیار آنها قرار میگیرد.
من ترجیح میدهم با کودکان دیگر به مدرسهی معمولی بروم، اما معلمان و پرستاران بیمارستان بسیار مهرباناند و محیط خوبی ایجاد کردهاند.
شاد[2] 11 ساله
روزهای مدرسه برای شاد یازده ساله با کودکان همسن او تفاوت دارد.
شاد بیماری مزمن کلیه دارد و مرتب دیالیز میشود. به همین علت، نمیتواند برنامهی عادی و منظم مدرسه را پی بگیرد. در عوض، مدرسه باید به بیمارستان آگوستا ویکتوریا[3] و پیش او بیاید. او در کلاسهایی حضور دارد که معلمان مهربان کنار تختاش حضور دارند و به او اطمینان میدهند که با وجود بیماری میتواند از این فرصت برای یادگیری استفاده کند.
وزارت آموزش و پرورش[4] فلسطین با هدف رساندن آموزش به کودکانی که برای درمان طولانی در بیمارستانها بستریاند، چهار مدرسه با عنوان «مدارس خاص» در کرانهی غربی رود اردن بازگشایی کرده است. یونسکو[5] در چارچوب برنامهی انعطافپذیر چندسالهی[6] فلسطین، با سرمایهگذاری بخشی با نام «آموزش نمیتواند صبر کند»[7]، هر چهار مدرسه را حمایت میکند. این مدارس خاص، آموزش انعطافپذیری برای کودکان دارند؛ کودکانی که نمیتوانند در کلاسهای معمول مدرسههای محل خود شرکت کنند. از نظر وزارت آموزش و پرورش کودکانی که مدت طولانی در بیمارستان بستری شدهاند، دچار افت تحصیلی میشوند. درحالحاضر، مدارس خاص در بیمارستانهای آگوستا ویکتوریا (اورشلیم[8])، ناجا (نابلس[9])، مجتمع پزشکی رام الله (بیت جلا[10]) فعالاند. این مدارس برای کودکانی که تحت درمان طولانی پزشکی قرار دارند، آموزشهای انفرادی ارائه میکنند.
هیبا سونوکروت[11] یکی از آموزگاران شاد میگوید: «بیشتر دانشآموزانی که به آنها درس میدهیم، افسرده و بسیاری هم دچار ناکامی شدهاند، زیرا علت بیماریشان را درک نمیکنند یا نمیدانند سبب ماندگاریشان در بیمارستان چیست. این یکی از چالشهای اصلی است. به همین علت ما باید بسیار حمایتگر باشیم و با روش متفاوتی تدریس کنیم. در کنار آموزگاری باید دوست و مادر هم باشیم.»
در سایت کتابک بخوانید: کتابخوانی برای کودکان بیمار
مدارس خاص در فلسطین از کودکان برای دسترسی به آموزش حمایت میکند
یونسکو، بههمراه وزارت آموزش و پرورش، برای نوع حمایت از این آموزگاران میزان تعیین میکند و با توجه به دانشی که دانشآموزان لازم دارند، توانمندی آموزگاران را افزایش میدهد. این تعیین میزان، برنامههای انفرادی، حمایت روانشناختی و آموزش جامع را شامل میشود.
نهتنها کودکان بلکه آموزگاران، پرستاران و خانوادههایی که ارتباط نزدیک با کودکان دارند نیز در بیمارستان با چالش روبهرو میشوند؛ آنها برای آیندهی کودکانی که روند درمان رضایتبخشی ندارند یا امید به زندگی در آنها اندک است، نگراناند. آموزگاران نیز برای مدیریت روزانهی این تنشها به آموزشهای تخصصی نیاز دارند. علاوه بر نگرانیهای مربوط به تندرستی، کودکان و خانوادهها برای عبور از محل بازرسی در مسیر نیز با مشکل روبرو میشوند؛ کودکان معمولاً باید مسافت طولانیای را به تنهایی طی کنند، زیرا خانوادههایشان به دلیل فقدان مجوز تردد در غزه یا کرانهی غربی رود اردن، اجازهی همراهی با آنها را ندارند. این محدودیت از شمار همراهان کودک میکاهد و تنش دیگری برای افراد ایجاد میکند.
در آموزک بخوانید: کتابدرمانی، بهرهمندی از کتاب برای کمک و درمان
پیش از اینکه درمان شاد در بیمارستان آگوستا ویکتوریا شروع شود، او آموزش را رها کرده بود، زیرا نمیخواست به مدرسه برود. نه تنها مدرسهاش روش حمایتی خوبی برای فردی با این بیماری نداشت بلکه او به دلیل برچسبی که از این بیماری بر خود احساس میکرد، تمایلی به حضور در مدرسه نداشت. بههرحال، از چهار سال پیش، شاد به بیمارستان رفته، خواندن و نوشتن آموخته و تقریباً همگام با آموزههای کلاس درس حرکت کرده است.
آینده برای شاد و دانشآموزان دیگر در آگوستا ویکتوریا و مدارس خاص دیگر مشخص نیست. شاید برخی در ادامهی زندگی با بیماری مزمنی روبهرو شوند یا بعضی بهبود یابند. در این میان، آنچه اهمیت دارد این است که بهرهبرداری از برنامهی "انعطافپذیر آموزشی" موجب میشود به اهداف مهمی دست یابند. حضور در کلاس و ادامهی یادگیری، حس معمولی بودن آنها را افزایش میدهد و موجب تابآوری و امیدواری میشود.
شاد* تحت حمایت برنامهی "انعطافپذیر آموزشی" چندسالهی یونسکو قرار دارد و بخشی با نام «آموزش نمیتواند صبر کند»، سرمایهگذاری آن را انجام داده است.
*به منظور حفظ هویت، نام فرد تغییر یافته است.