کودکان چند زبانه
این جزوه درمورد ۱۰ پرسشی است که معمولا خانواده‌ها در مورد رشد چند زبانه کودکان خود مطرح می‌کنند. علاوه برآن، این جزوه برای پرسنل مهدکودک‌ها، مدارس و مراکز بهداشتی نیز می‌باشد. پرسنل نام‌برده می‌توانند این جزوه را به‌عنوان مرجع در گفت‌گوی خود با والدینی که کودکان چندزبانه دارند به‌کار گیرند.
جزوه حاضر براساس بروشور سوئدی تحت عنوان دوزبان یا بیشتر، توصیه به خانواده‌های چند زبانه که توسط انستیتوی مطالعات زبان در رینکه بی سوئد تهیه شده می‌باشد. جزوه‌ای که در دست دارید بازیابی و انطباق داده شده با وضعیت کودکان چند زبانه در مهدکودک‌ها و مدارس نروژ می‌باشد.
مبحث چندزبانه
اغلب جوامع در جهان چندزبانه هستند. تسلط به چندین زبان، چه برای خود شخص و چه برای جامعه بسیار ارزشمند است. زبان پیوند نزدیکی با هویت، روند اجتماعی شدن و نیز بیان فرهنگی داشته و بنابراین بخش مهمی از زندگی کودک و بزرگسال را تشکیل می‌دهد. دوزبانه بودن آن‌قدر مزایای زیادی دارد که اکثر خانواده‌های دو یا چند زبانه هرگز نمی‌توانند تصور کنند که می‌توانند این زبان‌ها را از دست بدهند. چنانچه مهدکودک، مدرسه و جامعه دید مثبتی به چندزبانه داشته باشند نقش ویژه‌ای در روند رشد چند زبانه کودکان دارد.
نوع چندزبانه بودن در خانواده‌ها متفاوت است خانواده‌ها می‌توانند دو و یا چند زبانه باشند به شکل‌های متفاوتی که در زیر به آن اشاره می‌شود:
- یکی از والدین و یا هر دوی آن‌ها دارای زبان مادری جز زبان نروژی هستند.
- والدین هرکدام دارای زبان مادری متفاوتی هستند و کودک از همان ابتدا دو و یا چند زبان متفاوت را در خانه می‌شنود.
- یکی و یا هر دوی والدین در کشوری بزرگ شده‌اند که در آن زبانی که در خانه و مدرسه بکار برده شده متفاوت بوده است.
- همه خانواده‌ها فقط از پدر و مادر کودک تشکیل نشده، بلکه در برخی از خانواده‌ها بستگان نیز نقش فعالی در زندگی روزمره کودک داشته و آن‌ها شاید زبان دیگری به دنیای زبان‌های کودک اضافه می‌کنند.
و اکنون پرسش‌های معمول در مورد چند زبانه
۱-آیا کودک می‌تواند دو یا چند زبان را همزمان یاد بگیرد؟
کودک می‌تواند چندین زبان را همزمان یاد بگیرد. در اکثر نقاط جهان کودک از همان ابتدا چندین زبان را همزمان می‌آموزد. برای رسیدن به هدف رشد چند زبانه کودک به یک مرحله عالی، ضروری است که هم در خانه و هم در مهدکودک و مدرسه همه در این مورد نقش فعالی داشته باشند. بسیار رضوری است که همه افرادی که در دوروبر کودک هستند کودک را در رشد چندزبانه هم تشویق و هم حمایت کنند.
خانواده‌های مهاجر می‌توانند به راحتی ارتباط با بستگان و دوستان خود را در کشوری که از آن مهاجرت کرده‌اند حفظ کنند درصورتی‌که آن‌ها بتوانند زبان مادری خود را حفظ کنند. درچنین خانواده‌هایی کودکان می‌توانند امکان گسرتده ای در حفظ میراث فرهنگی والدین خود داشته باشند، اگر چنانچه این کودکان تسلط به زبان والدین خود داشته باشند. این امر می‌تواند در قوام و دوام هویت و پیوند کودک با ریشه‌های خود داشته باشد.
۲-آیا کودک ما می‌تواند نروژی یاد بگیرد، چنانچه ما به زبان مادری خود در خانه صحبت می‌کنیم؟
اگر چنانچه کودکی در زبان مادری خود به رشد کافی رسیده باشد امکان بسیار خوبی است برای یاد گرفتن زبان دوم. در این صورت هر دو زبان یعنی زبان مادری و زبان دوم می‌توانند در رشد هر دو زبان کودک مؤثر باشند. اگر چنانچه کودک یک واژه ای را به زبان مادری خود یاد گرفته باشد، بسیار آسان‌تر خواهد بود که معادل آن را به زبان نروژی یاد بگیرد. به‌عنوان مثال اگر کودک مفهموم واژه گرسنگی را به زبان فارسی بداند آسان‌تر است تا معادل نروژی آن یعنی سولنت را یاد بگیرد.
آرزوی همه والدین این است که کودک آن‌ها در مدرسه موفق باشد. بنابراین بسیاری از والدین خواهان آن هستند که فرزندان آن‌ها هرچه زودتر زبان نروژی را بیاموزند. این بدان معنی نیست که والدین نباید زبان مادری خود را به‌کار برند زمانی‌که با کودک خود صبحت می‌کنند. والدین می‌توانند در امر یادگیری زبان نروژی امکاناتی فراهم کنند تا کودکان آن‌ها در محیط‌های مختلفی که می‌توانند در رشد زبان نروژی فرزندان آن‌ها مؤثر باشد شرکت داشته باشند. معمول‌ترین محیط‌ها برای رشد زبان نروژی، هامنا مهدکودک، در محله و در بین دوستان خانوادگی می‌باشد.
۳-اگر چنانچه پدر و مادر دارای دو زبان متفاوتی باشند باید با کودک خود به چه زبانی صحبت کنند؟
وقتی پدر و مادر دارای زبان مادری متفاوتی هستند توصیه می‌شود که هر یک به زبان مادری خود با کودک صحبت کنند. زمانی‌که همه اعضای خانواده درکنار هم جمع شده‌اند بهتر است که به زبانی که همه تسلط بهتری دارند صحبت شود، این زبان می‌تواند زبان نروژی، یکی از زبان‌های مادری پدر و یا مادر، و یا حتی یک زبان مشترک دیگر باشد. مطلب مهم در این مورد این است که والدین به زبانی با کودکان خود صبحت کنند که تسلط کامل به آن زبان دارند.
درخانواده هایی که یکی از والدین دارای زبان مادری نروژی و دیگری دارای زبان مادری غیر زبان نروژی است، نیز بهتراست که هر یک از والدین به زبان مادری خود با فرزندان خود صحبت کنند. در چنین خانواده هایی معمولا زبان نروژی زبان غالب به‌کار برده شده می‌شود. چنانچه برای والدین رشد چند زبانه کودک آن‌ها از اهمیت خاصی برخوردار است بهتر است که به کودک خود حمایت‌های لازم در جهت رشد هر دو زبان داده شود.
۴-اگر چنانچه کودک ما چندین زبان را باهم ترکیب می‌کند وبه زبان ترکیبی صحبت می‌کند چه کار باید کرد؟
بسیار طبیعی است که کودکان چند زبانه کلماتی ترکیبی از زبان‌های مختلفی که بلدند را در محاورات خود به‌کار برند. این امر ناشی از این است که آن‌ها هنوز نیاموخته‌اند که بتوانند زبان‌های مختلف را از هم تفکیک کنند. کودکان همچنین در صحبت‌های خود کلماتی از زبان دوم را بکار می‌برند. این بدان معنی است که کودکان مهارت و دانش کلی خود از زبان‌های مختلف را در صحبت‌های خود به خدمت می‌گیرند.
طبیعی است که کودکان از زبانی به زبان دیگر می‌پرند وقتی که با افراد دوزبانه دیگری صحبت می‌کنند. قصد کودکان از این کار اینست که آن‌ها می‌خواهند همه امکانات لازم برای ابراز بیان خود و یا احساسات خود و نیز برای ایجاد جو مشرتکی با افرادی که بدان زبان‌ها تکلم می‌کنند را در خدمت بگیرند. درک این امر برای بسیاری از افراد تک زبانه دشوار است. اما مطالعات نشان می‌دهند که برای تعویض زبان از یکی به دیگری نیاز به آگاهی بالایی در سطح آن زبان وجود دارد.
نظر به اینکه افراد چند زبانه در شرایط مختلف زبان‌های متفاوتی را به‌کار می‌برن بنابراین امری طبیعی است که کودکان چندزبانه تسلط بیشتری به یکی از زبان‌ها را در شرایط و محیط خاصی داشته باشند. یک مثال ساده برای روشن شدن قضیه این است که کودک به راحتی می‌تواند از اتفافاتی که در مهدکودک واقع می‌شود به زبان نروژی تعریف کند ولی همان کودک وقتی بخواهد راجع به شرایط و چیزهایی که به خانواده و خانه خود ارتباط دارد به زبان مادری سخن بگوید.
کودک می‌تواند در صحبت با فامیل‌های بزرگسال و نیز والدین از زبان مادری خود استفاده کرده، ولی وقتی با خواهر و برادرها و یا دوستان خود صحبت می‌کند بین زبان‌ها ترکیباتی ایجاد کرده و یا از زبانی به زبان دیگر بپرد.
۵- وقتی کودک فقط به زبان نروژی جواب می‌دهد چه کار باید کرد؟
این امری طبیعی است که گاهی کودکان ترجیح می‌دهند که به زبان نروژی صبحت کنند هرچند که والدین سعی می‌کنند که به زبان مادری با آن‌ها صحبت کنند. در چنین شرایطی نقش والدین این است که کودکان خود را در یافتن کلمات و اصطلاحات لازم در زبان مادری یاری کنند . قابل ذکر است که مسئله اصلی در ارتباط کودک و والدین نه زبان، بلکه خود رابطه و ارتباط بین هم می‌باشد. نقش اصلی والدین این نیست که فرزندان آن‌ها به چه زبانی می‌خواهند حرف‌های خود را بزنند بلکه مهم‌تر از آن این است که به فرزندان خود گوش فرا دهند تا بدین وسیله کودکان بتوانند از تجربیات و مشاهدات خود برای والدین صحبت کنند. مهم تراینست که این ارتباط صورت گیرد حال به هر زبانی که باشد.
برای این‌کار لازم است که والدین صبر و حوصله کافی به خرج دهند تا کودک آن‌ها از همه امکانات زبانی که بدان تسلط دارند برای ابراز افکار و خواسته‌های خود استفاده کنند. در فضایی که زبان نروژی دارای نفوذ و درجه بالایی است آموختن زبان مادری نیاز به زمان بیشتری دارد. برای اینکه کودک چندزبانه شود، بسیار مهم است که والدین در صحبت‌های خود با کودکان به زبان مادری سخن بگویند.
حائز اهمیت است که در اطراف کودک شام افراد دیگری از کودکان و بزرگسالان باشند که به زبان مادری محاوره کنند تا بدین وسیله زبان مادری در خارج از چهارچوب منزل هم رشد کند. حتی اگر کودک شما زبان مادری خود را بطور فعال بکار نگیرد آن‌ها اغلب بیشتر از آن‌چه که حرف می‌زنند همان زبان را متوجه می‌شوند. و این می‌تواند بنائی باشد برای کاربرد زبان در آینده.
۶-برای رشد زبان مادری کودک چه باید کرد؟
کودکان زبان مادری خود را در شرایط مختلفی یاد می‌گیرند، کودکان فارسی زبان در ایران و کودکان نروژی زبان در نروژ زبان مادری خود را درشرایط متفاوت با ارتباط با انسان‌های مختلف، در خانواده، همراه با فامیل و دوستان، در مهدکودک، در مدرسه، در مغازه، در خیابان و در اتوبوس یاد می‌گیرند. در طول روز این دو کودک، یعنی فارسی زبان در ایران و نروژی زبان در نروژ این امکان را دارند که زبان مادری خود را هم بشنوند هم صحبت کنند و بیاموزند.
اما کودکانی که در چنین محیط هایی رشد نمی‌کنند از این امکان برخوردار نیستند، به‌عنوان مثال کودکان فارسی زبان که در نروژ زندگی می‌کنند امکان محدودتری برای رشد زبان مادری خود در نروژ دارند. بسیاری از این کودکان تمرین زبان مادری خود را فقط در محیط خانه انجام می‌دهند. این باعث می‌شود که برای پیش برد و رشد زبان مادری کودک فارسی زبان در نروژ وظیفه سنگینی به‌عهده والدین باشد، که آن‌ها برای این امر باید با مهدکودک و مدرسه همکاری لازم برای پیرشفت در این کار انجام دهند.
همه بزرگسالان چه خانواده و چه مسئولین آموزش و پرورش باید امکاناتی فراهم کنند تا کودکان بتوانند زبان مادری خود را هم در محیط خانواده و هم در بیرون خانواده به‌کار برند. بسیاری از شهرهای نروژ مهدکودک‌هایی دارند که در آن والدین می‌توانند درکنار کودکان خود در مهدکودک باشند. این امکانی فراهم می‌کند برای تماس با والدین دیگر، مشاهده کودکان در هنگام بازی و فعالیت‌های مختلف و نیز در ارتباطات مختلف کودکان در شرایط اجتماعی متفاوت. در بعضی شهرها نیز کتابخانه مرکزی شهر امکانات متفاوتی از قبیل قصه خوانی به زبان‌های مختلف وجود دارد. این کتابخانه‌ها همچنین کتاب‌های کودکان و نوجوانان به زبان‌های مختلف را در دسرتس همه قرار می‌دهند. شما در شهر خودتان با کتابخانه مرکزی شهرتماس بگیرید تا ببینید آن‌ها چه امکاناتی برای شام و کودکان شام به زبان مادری شما ارائه می‌کنند.
در شهر اسلو کتابخانه مرکزی شهر کتابخانه دیکامنسکه بخشی دارد به‌نام کتابخانه چند زبانه، که در آن کتاب‌های فراوانی به زبان‌های مختلف برای کودکان و بزرگسالان وجود دارد. آدرس وب سایت آن را در لینک زیر می‌توانید ببینید www.dfb.deichman.no کتابخانه شهر شما می‌تواند در قرض کتاب از این کتابخانه شما را یاری کند. در وب سایت زیر هم شام می‌توانید کتاب‌ها و کتب صوتی به زبان‌های مختلف بیابید. در آنجا همچنین می‌توانید داستان‌ها و شعرهای بسیاری به زبان‌های مختلف گوش بدید و بخوانید morsmal.no
۷-برای رشد زبان نروژی کودک چه باید کرد
رفتن به مهدکودک امکان بسیار خوبی است برای رشد زبان نروژی کودک چند زبانه. همکاری مفید بین والدین، مسئولین مهدکودک، مرکزبهداشتی و مدرسه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مهدکودک و مدرسه مسئولیت بزرگی در امر رشد زبان نروژی کودک دارند، اما از نقش والدین در این مورد نیز نباید غافل بود.
هرچند ممکن است که شما والدین تسلط کافی به زبان نروژی نداشته باشید، ولی می‌توانید در امر کارهای مدرسه درارتباط با آموزش زبان، کودک خود را یاری کنید. مهدکودک می‌تواند امکانات متفاوت و مفیدی برای رشد زبان کودک فراهم کند. وقتی کودک به مدرسه می‌رود آن‌وقت محیط مدرسه و فعالیت‌هایی که در آن انجام می‌گیرد از قبیل فوتبال، شرکت در آوازجمعی، رقص، و نظایر آن، محیط بسیار مفید و مناسبی برای رشد زبانی و رشد اجتماعی کودک می‌تواند باشد. نقش والدین در این امر این است که آن‌ها کودکان خود را برای شرکت در چنین فعالیت‌هایی تشویق کنند.
مهدکودک، درهمکاری نزدیک با والدین مسئول رشد زبان کودک می‌باشد. چهارچوب برنامه مهدکودک که به امر محتوا و وظایف مهدکودک مربوط می‌شود، مهد کودک را موظف می‌کند تا کودکان چندزبانه را در امر کاربرد زبان مادری خود حمایت کرده، و نیز نقش فعالی در امر پیش‌برد دانش زبان نروژی کودک داشته باشد ( وزارت آموزش ۳۵:۲۰۱۱.) والدین این امکان را دارند تا با مسئولین مهدکودک در امر نیازهای کودک جهت تحریک زبانی کودک تشریک مساعی و مبادله افکار کنند. از جمله این امور می‌توان از امکان داشنت دستیار دوزبانه و یا سایر اقدامات آموزشی دیگر زبانی در مهدکودک نام برد.
۸-دلیل اینکه کودک در مهدکودک صحبت منی کند، چه چیزی می تواند باشد؟
کودکی که زبانی جدید می‌آموزد، خود را به روش‌های مختلف با زبان جدید ارتباط می‌دهد. برخی کودکان یک‌باره شروع می‌کنند که از کلمات و جملات به زبان جدید استفاده نمایند. ولی در مورد برخی مدتی طولانی طی می‌شود تا وی بتواند به زبان جدید سخن بگوید. وقتی کودکی در مهدکودکی وارد می‌شود که زبان مادری او در آنجا صحبت نمی‌شود، این می‌تواند موقعیت دشواری برایش باشد. در این زمان، همکاری نزدیک و مطمنئ با بزرگسالان در مهدکودک، از اهمیت خاصی برخوردار است. هرچند کودک با کودکان و بزرگسالان در مهدکودک به زبان نروژی صحبت نمی‌کنند، ولی مهم است که کودک به روش‌های دیگر مانند اشاره کردن، شکلک درآوردن و استفاده از زبان بدنی، با دیگران رابطه برقرار کند.
کودک شناخت و معلومات از زبان جدید را همیشه جمع آوری می‌کند، هرچند نتواند به زبان نروژی تکلم کند. برخی کودکان به دلایل مختلف می‌توانند رشد کُند زبانی یا مشکل زبانی داشته باشند. در آن‌صورت مهدکودک و والدین باید همکاری کنند که چگونه می‌توانند به کودک کمک نمایند.
برای نمونه با کمک عامل خارجی که رشد زبانی کودک را مطالعه کرده و به کودک کمکی را ارائه کند که او هم در خانه و هم در مهدکودک نیاز دارد. هر چند کودک، کودکان و بزرگسالان دیگر را که به زبان مادری در مهدکودک صحبت کنند ملاقات نمی کند، ولی به رسمیت شناختن زبان مادری، به رشد زبانی کمک می‌کند. برای همین والدین باید با کودکان در مهدکودک، هنگامی که وضع طبیعی ست، به زبان مادری صحبت کنند.
کارکنانی که زبانی مشرتک با زبان مادری کودک ندارند، همزمان باید علاقه‌مندی مثبت به زبان مادری کودک نشان دهند، برای نمونه با یادگیری برخی کلامت، آوازها و مقررات به زبان مادری کودک. وجود بزرگسالان و کودکانی در مهدکودک که به زبان مادری کودک توانایی دارند، برای رشد چند زبانی کودک مفید است.
۹-آیا کودک باید در مهدکودک، به‌صورت دوزبانه کمک شود؟
شماری از کودکان، زبان مادری جز زبان نروژی دارند و نروژی را به عنوان زبان دوم در مهدکودک می‌آموزند. فهمیده شدن کودک وامکان بیان آن‌ها خیلی مهم است. مهدکودک باید کمک کند که کودک زبان مادری خود را استفاده کرده و همزمان فعالانه تلاش نمایند تا توانایی زبان نروژی کودک نیز تقویت شود ( چهارچوب ساختاری برنامه‌های مهدکودک ۳۵:۲۰۱۱.) چنین حمایت‌هایی از زبان مادری کودک، بدون در نظرداشت اینکه کارمند به زبان مادری کودک صحبت می‌کند یا خیر، به روش‌های مختلفی صورت می‌گیرد. با این وجود دریافت کمک به دو زبان، برای بسیاری از کودکان می‌تواند بسیار مهم باشد.
کمک دو زبانه می‌تواند به افزایش اطمینان کودکان و والدین یاری رساند و رشته پیوند بین خانه و مهدکودک باشد. همراه با بزرگسالی که زبان مادری کودک را می‌داند، کودک می‌تواند در برخورد با کودکان و بزرگسالان دیگر در مهدکودک، پیام‌ها را بفهمد و نیز پیام‌های خود را به دیگران بفهامند. کودک به یک موقعیت با ارزش دست می‌یابد که همزمان با رشد توانایی‌های زبان نروژی، رشد زبان مادری را پیش ببرد.
همهٔ مهدکودک‌هایی که کودکانی با پیشینه چندزبانی دارند می‌توانند کمک‌های مالی درخواست کنند از شهرداری که در آن شهر واقع شده‌اند. این حامیت تحت عنوان حامیت برای فهم بهتر زبان کودکان چندزبانه در مهدکودک وجود دارد. این حمایت می‌تواند از جمله در استخدام دستیار دوزبانه که برای رشد دوزبانه کودک منظور شده به‌کار رود.
در این مورد در بخشنامه بودجه دولتی در قسمت مهدکودک بیشرت بخوانید
www.udir.no/Barnehage/Regelverk/Rundskriv/2011/Rundskriv-F- 01-11-Statstilskudd-pa-barnehageomradet1
۱۰-مطالبی در مورد زمانی که کودک می‌خواهد مدرسه را شروع کند
گذر از مهدکودک به مدرسه می‌تواند هم برای کودک و هم والدین کار بزرگی باشد. به شهرداری‌ها پیشنهاد می‌شود که برای این گذرچهارچوب همکاری تنظیم کرده، و مهدکودک‌ها نیز باید برنامه‌هایی برای گذر از مهدکودک به مدرسه، در برنامه سالانه خود داشته باشند.
والدین در این مورد می‌توانند از مهدکودک و یا شهرداری معلومات دریافت نمایند. قانونی که درمورد مسئولیت مدارس در امر آموزش کودکان چندزبانه دلالت دارد پاراگراف ۸/۲ از قانون کلی آموزش می‌باشد پاراگراف نام‌برده دارای متن زیر می‌باشد. آموزش زبانی ویژه برای دانش آموزان از اقلیت‌های زبانی ۸-۲ § پاراگراف دانش آموزان در مدرسه ابتدایی و راهنمایی ( از کلاس۱ تا ۱۰ ) با زبان مادری غیر از نروژی و سامی، حق آموزش ویژه زبان نروژی را تا هنگام کسب مهارت لازم برای آموزش معمول دارند.
این دانش آموزان در صورت نیاز، همچنین حق آموزش به زبان مادری، آموزش مضمون‌های درسی به دو زبان و یا هر دو را دارند. آموزش زبان مادری می‌تواند در مدرسه ای جز مدرسه معمولی که دانش آموز به آن می‌رود، صورت گیرد. در صورتی که آموزش زبان مادری و آموزش مضمون به دو زبان به علت عدم وجود آموزگار مناسب ممکن نباشد، شهرداری باید در صورت ممکن آموزش دیگر سازگار با دانش آموزان ارائه نماید.
شهرداری باید پیش از تصمیم برای آموزش ویژه برای دانش آموزان، سطح توانایی زبان نروژی دانش آموزان را ارزیابی کند. چنین ارزیابی باید همچنین در جریانی که دانش آموزان آموزش ویژه دریافت می‌کنند، نیز صورت گیرد. این امر پایه ای است برای ارزیابی اینکه آیا دانش آموزان توانایی کافی در زبان نروژی برای دنبال کردن آموزش رایج در مدرسه را داشته باشند.
تعاریف برخی واژه‌ها
زبان دوم: یعنی زبانی که کودک به‌طور طبیعی علاوه بر زبان مادری خود در محیط اجتماعی خود فرامی‌ګیرد.
زبان اکرثیت: یعنی زبانی که اکرثیت جامعه بدان تکلم می‌کنند. در نروژ زبان نروژی زبان اکرثیت است.
زبان اقلیت: یعنی زبانی که بخشی از جامعه بدان تکلم می‌کنند. در نروژ زبان‌های بومی سامی جنوبی، سامی لوله، و سامی شاملی و نیز زبان اقلیتی ملی کونسک وجود دارد. عالو بر این‌ها زبان‌های مختلف اقلیت مهاجرین وجود دارد، به‌عنوان مثال فارسی، ترکی، سومالی و غیره.
زبان مادری: اغلب گفته می‌شود که زبان مادری، نخستین زبانی است که هر انسانی فرا می‌گیرد، یا زبانی که انسان بهتر متوجه می‌شود، و یا زبانی که انسان آن را جزو هویت خود می‌داند. برخی می‌گویند که دارای چندین زبان مادری هستند، و زبان مادری آن‌ها چندزبانه است.
چندزبانه: به عنوان یک اصطلاح جمعی برای دو یا چندزبانگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این به این معنی است که کودک بطور همزمان تسلط بر چندین زبان مختلف دارد، و نه فقط یک زبان مادری.
قوانین، بخشنامه‌ها و دستوالعمل های دولتی
قانون مهد کودک Barnehageloven
www.lovdata.no/all/nl-20050617-064.html
چهارچوب ساختاری برای وظایف و محتوای مهدکودک‌ها
www.udir.no/Barnehage/Rammeplan
قانون آموزش Opplæringsloven
www.lovdata.no/all/nl-19980717-061.html
جزوات لازم در ارتباط با چند زبانه بودن
Gjervan, Marit (red.) 2006:
Temahefte om språklig og kulturelt mangfold i barnehagen. Kunnskapsdepartementet
Høigård, Anne; Mjør, Ingeborg og Hoel, Trude 2009:
Temahefte om språkmiljø og språkstimulering i barnehagen. Kunnskapsdepartementet
Mjelve, Astrid Øygarden 2002
Hør på maken. Tospråklig assistanse i barnehagen. Barne- og familiedepartementet
Nasjonalt senter for flerkulturell opplæring (NAFO) 2010
Ressurshefte – flerspråklig arbeid i barnehagen Kunnskapsdepartementet.
منابع موجود در اینرتنت
برای یافتن توصیه و راهنمایی‌های لازم در امر آموزش چند زبانه در مهد کودک و مدارس، می‌توانید از سایت مرکز ملی آموزش چند زبانه دیدن کنید و این‌هم آدرس این سایت
(Nasjonalt senter for flerkulturell opplæring (NAFO
nafo.hioa.no
مرکز ملی آموزش چند زبانه همچنین دارای وب سایت مستقلی می‌باشد به‌نام مبحث زبان مادری که در آن می‌توان به منابع درسی متفاوت، کتاب‌ها، کتب صوتی، آوازها و قصه‌های مختلفی به زبان‌های مختلف ازجمله به زبان فارسی دسترسی پیدا کرد. آدرس وب سایت مبحث زبان مادری برای همه آدرس زیر می‌باشد
Nettstedet Tema Morsmål
www.morsmal.no
و اختصاصاً برای زبان فارسی آدرس زیر
morsmal.no/index.php/pe
قابل ذکر است که مرکز ملی آموزش چند زبانه زیرمجموعه ای از اداره کل آموزش و پرورش کشور نروژ بوده که آن‌هم زیرمجموعه ای از وزارت آموزش و پرورش و علوم می‌باشد. این وزرارتخانه کل آموزش از مقطع مهدکودک تا دانشگاه را دربر می‌گیرد.
اداره کل آموزش و پرورش نروژ هم دارای وب سایت مستقلی می‌باشد که مطالب بسیار ارزنده ای برای مهدکودک و مدارس دارد. در آنجا می‌توان تمامی قوانین مربوط به آموزش، محتویات دروس، برنامه‌های آموزش و راهنمایی مفید را یافت. آدرس اداره کل آموزش و پرورش را در لینک زیر می‌توان یافت
Utdanningsdirektoratet www.udir.no
اف یو جی و اف یو بی کمیته والدین برای آموزش مهدکودک و مدارس می‌باشد. این کمیته نیز دارای وب سایتی بوده که در آن مطالب مفیدی وجود دارد. آدرس وب سایت این کمیته در زیر آمده است
(Foreldreutvalget for grunnopplæringen (FUG) og Foreldreutvalget for barnehager (FUB
www.fug.no
www.fubhg.no
در دانشگاه ترومسه نیز وب سایتی وجود دارد بنام چند زبان به چند نفر که درآن توصیه‌ها و اطلاعات مفیدی می‌توانید بیابید. آدرس این مرکز در زیر آمده است
Nettstedet Flere språk til flere ved universitetet i Tromsø gir råd og informasjon til flerspråklige familier.
site.uit.no/flerespraaktilflere
مرکز ملی آموزش چندفرهنگی
Nasjonalt senter for flerkulturell opplæring Høgskolen i Oslo og Akershus Besøksadresse: Wergelandsveien 27 Postadresse: Pb. 4 St. Olavs plass, 0130 Oslo
Telefon: +47 22 45 22 82
Faks: +47 22 45 21 05
E-post: nafo@hioa.no
http://nafo.hioa.no/
لینک کوتاه