بیست نکته برای ایجاد یک محیط آموزشی امن
در شروع هر سال تحصیلی جدید، ما شاهد اجرای روشهای جالب و متفاوت توسط مسئولین و مربیان برای جذاب سازی محیط آموزشی دانش آموزان هستیم. تجربیات من (نویسنده) به عنوان یک مربی بعد از بازدید از محیطهای آموزشی مختلف، این ایده را برایم به دنبال داشت که در اینجا ۲۰ روش برای ایجاد کلاسهایی امن، باز و جذاب را به شما ارائه کنم.
۱- در ایجاد جامعهای سالم در کلاس درس باید در تمامی طول سال تلاش کنید.
بهتر است تدریس به گونهای باشد که استراتژیها و فعالیتهای مورد نیاز بین دروس آموزشی گنجانده شده باشد و شرایطی برای دانش آموز فراهم کنید که بتواند افکار و نظرات خود را در روابط و همکاریهای عملی ابراز کند. این امر به رشد و حفظ احساس امنیت عاطفی در کلاس درس کمک خواهد کرد.
۲- فعالیتهای انجام شده توسط دانش آموزان را بر روی بورد نصب کنید.
هنگامی که مقالات، اشعار، پروژهها و امتحانات دانش آموزان بر روی دیوار یا بورد نصب شود، آنها به نوعی خود را در فعالیتهای کلاس سهیم میدانند. هنگامی که دانش آموزان به پیرامون خود در جمع نگاه میکنند و آنچه که نتیجه کار خودشان است را بر روی دیوار یا بورد میبینند، به طور حتم احساس آرامش بیشتری پیدا میکنند. حتی اگر نیاز است که از پوسترهای مختلف برای ارائهٔ این اطلاعات استفاده شود، از آنها بخواهید که آن پوسترها را خودشان درست کنند.
۳- چانه زدن ممنوع!
دانش آموزان باید بدانند که در مورد قوانین کلاس درس نمیتوانند چانه بزنند یا معامله کنند. یکی از مهمترین مواردی که بهتر است رعایت شود به نام صدا نکردن دانش آموز است. (اعلام شرایط و قوانین برای عموم گفته شود و نه به فردی خاص) بچهها از اینکه در کلاس به طور متمایز نامشان برده شود احساس ناامنی میکنند.
۴- هنگامی که موضوعی را نمیدانید، به آن اعتراف کنید.
زمانی که از خود صداقت نشان دهیم و اعتراف به ندانستن کنیم، اعتماد دانش آموزان به ما بیشتر میشود. در چنین شرایطی میتوان از یک پیشنهاد قدرتمند هم استفاده کرد، میتوانید بگویید: "ممکن است کس دیگری این موضوع را بداند و یا بتواند برای ما پی گیری کند".
۵- همراه با دانش آموزان، خود نیز کتابها را بخوانید.
این عمل باعث میشود که یک پیام قوی برای آنها تداعی شود. اینکه من به شما نمیگویم چه چیزی را بخوانید تا نمره بگیرید، بلکه همراه با شما مطالب درسیتان را مرور میکنم. همان گونه که میبینید اعمال من، همان چیزی را نشان میدهد که سعی میکنم شما آن را درک کنید. من هم مانند شما و همزمان با شما، مطالعه میکنم.
۸- آرام باشید.
هر گاه که یک آموزگار خلق و خوی خود را در کلاس درس از دست میدهد، برای جبران آن باید تلاش زیادی کند و این امر برای ایجاد اعتماد و امنیت مجدد، میان دانش آموزان کلاس بسیار زمان بر است. در هنگام ناراحتی یا عصبانیت خودتان را کنترل کنید، بیرون بروید و نفسی تازه کنید.
۷- از هر فرصتی برای محبت کردن استفاده کنید. مطمئن باشید الگوی خوبی برای آنها خواهید بود.
۸- با دانش آموزان خود به گردش بروید.
نشست و برخاست با دانش آموزان نه تنها به شما این فرصت را میدهد که بر کارهای آنها بیشتر نظارت داشته باشید، بلکه شناخت بیشتری از هر گونه تنش و یا انرژی منفی در بین شاگردان را نیز به شما میدهد. گردش رفتن فرصت بزرگی برای شنیدنِ سؤالات و ایدههای آنهاست.
۹- اختلافات شاگردان را قبل از تبدیل شدن به مشکلات بزرگتر، از بین ببرید.
اگر تنش بین دانش آموزان در حال شکل گیری است، با ایجاد زمان و مکان مناسب و با میانجیگری خود، آنها را به مذاکره و تعامل دعوت کنید.
۱۰- همراه با دانش آموزان بنویسید.
این عمل باعث میشود که یک پیام قوی برای آنها تداعی شود؛ "من دوست دارم بنویسم و از شما هم نمیخواهم که برای نمره بدست آوردن بنویسید. شما میبینید که من هم میتوانم با مشکلاتی مشابه مشکلات شما، یک شعر یا یک نامه را بنویسم و حتی گاهی باید لغات را خط بزنم و واژهٔ جدیدی جایگزین کنم. من هم به خودم شانس تجدید نظر در انتخابهایم را میدهم".
۱۱- از آسیب پذیری انسان برای دانش آموزان خود صحبت کنید.
با این کار آنها به نوشتن و صحبت کردن دربارهٔ ترسها، تنهاییها و اشتباهات خود تشویق میشوند. به آنها توضیح دهید که همهٔ ما انسانها، شبیه هم هستیم و میتوانیم از همه این موارد درس بگیریم و عبور کنیم.
۱۲- نتایج اشتباهاتشان را پی گیری کنید.
این موضوع هم از قوانین تغییر ناپذیر، غیرقابل بحث و معامله کردن است. دانش آموزان باید بدانند که برای تخلفات جدی، عواقبی هم در نظر گرفته شده است. در هر صورت دانش آموزان دیگر به نشانههایی برای امن بودن کلاس درس احتیاج دارند.
۱۳- بیشتر لبخند بزنید.
همهٔ ما دربارهٔ معجزه لبخند می دانیم. با لبخند خود، دانش آموزانتان را مورد محبت قرار دهید. با گذشت زمان خواهید دید که با این کار بیشتر مورد محبت آنها قرار خواهید گرفت.
۱۴- در مواجهه با مشکلات صبور باشید.
آنها متوجه صبر شما هستند و از شما صبور بودن را میآموزند.
۱۵- به دانش آموزان یاد دهید که چگونه مشکلات را حل کنند.
این امر بسیار مهم و خوب است که ایده و راه حلهایی از سوی خود دانش آموزان مطرح شود. این راه یعنی به جای توضیحات خسته کننده و طولانی، از خودشان سؤال کنید و راهکار بخواهید. برای مثال؛ "چه کاری باید کرد که تکالیف به موقع انجام شوند؟ شما پیشنهاد دهید و من مینویسم..."
۱۶- با دانش آموزان خود بخندید.
این عمل حاوی این پیام قوی خواهد بود؛ همان طور که ما نباید همیشه جدی باشیم، یادگیری هم میتواند در چهارچوبی نه چندان جدی انجام شود. در هنگام امتحانات که تنش زیاد است، هیچ مانعی برای داشتن یک محیط شاد که بتوانیم با یکدیگر بخندیم وجود ندارد.
۱۷- در هنگام تدریس، گزینههای پیشنهادی را به صورت چند گزینهای مطرح کنید.
اگر تمرینات را با "شما سه گزینه دارید..." شروع کنید دانش آموزان تشویق میشود که دربارهٔ گزینهها مختلف بیشتر فکر کند. با دادن حق انتخاب، این پیام را به آنها ارسال میکنید؛ به تصمیمات شما احترام گذاشته میشود.
۱۸- شادی، دانش آموزان را در شرایط بهتری نگه میدارد.
شاد بودن، خوب و مسری است اما باید در این کار تعادل را هم در نظر گرفت. گاهی شادی بیش از حد میتواند مخرب باشد. برای مثال؛ تعطیلات، یک فیلم جذاب از «تِد» یا حتی تغییر سطح آموزش کمک میکند که شاگردان در کلاس درس از حالت یکنواختی و کسالت خارج شوند.
۱۹- با دانش آموزان خود بنشینید.
نشستن روی یک صندلی کلاس درس برای یک فرد بزرگسال ممکن است که زیاد هم راحت نباشد ولی به شما کمک میکند که دانش آموزان حتی برای دقایقی، شما را جزو خودشان احساس کنند. این لحظات بهترین زمان برای مطرح کردن پرسشهای استراتژیک و مهم است زیرا آنها در این حالت با تمام وجود گوش میدهند.
۲۰- هنر و موسیقی، خوراک روح است.
از ترکیب هنر و موسیقی در کلاس درس و میان دروس آموزشی خود استفاده کنید.