آزمون غذا در فصل امتحانات

برای پیشگیری از اضافه وزن پس از امتحانات، بهتر است تعداد وعده‌های غذایی را افزایش و حجم آن را کمتر کنید. مادران هرکاری می‌کنند تا به خیال خود فرزندانشان ازنظر تغذیه‌ای تقویت شده و در فصل امتحانات نمره‌های بهتری بگیرند، ولی نمی‌دانند همین دلسوزی‌ها ۹ تنها ممکن است به چاق شدن نوجوان منجر شود که خوردن بیش از حد این همه مواد غذایی، او را خسته و خواب آلود هم می‌کند. تغذیه اثرات متعددی بر زندگی و وضع سلامت افراد می‌گذارد که برخی از آن‌ها در کوتاه مدت و برخی در درازمدت نمایان می‌شود. سوءتغذیه یا همان نداشتن توازن بین نیاز واقعی بدن و آنچه به عنوان غذا دریافت می‌شود، در درازمدت می‌تواند بر یادگیری کودک تأثیر بگذارد که البته این وضع هم به دلیل دریافت بیش از حد لزوم مواد غذایی بروز می‌کند و هم کمتر از حد نیاز.

مطالعات مختلف نشان داده است، دانش آموزانی که با کمبود آهن، روی یا ید روبه رو هستند، در یادگیری نیز مشکل دارند. از طرف دیگر، دانش آموزانی که وزن زیادی دارند و چاق هستند و بویژه کسانی که چاقی‌های شکمی دارند نیز در ساعات مختلف دچار حالت خواب آلودگی می‌شوند و خیلی خوب نمی‌توانند درس را درک کنند و یاد بگیرند. البته مسلماً این شرایط برای تمام دانش آموزان یکسان نیست و مثلاممکن است دانش آموزی با این که چاق است و اضافه وزن دارد، در زمینه یادگیری مشکلی نداشته نباشد. با این حال، این دانش آموزان هم اگر از برنامه غذایی مناسب استفاده کنند، حتماً بازده بهتری خواهند داشت. دکتر نیستانی با اشاره به اثرات کوتاه مدت تغذیه، یادآور می‌شود: نظم وعده‌های غذایی، حجم و ترکیب غذا نیز ازجمله مواردی است که بر راندمان ذهنی دانش آموزان تأثیر می‌گذارد.

وعده‌های غذایی؛ منظم و به اندازه کافی

با این که می گویند صبحانه مهم‌ترین وعده غذایی است و حتماً باید مصرف شود، اما خیلی‌ها به بهانه‌های مختلف، آن را از برنامه غذایی حذف می‌کنند و صبح‌ها یا اصلاچیزی نمی‌خورند یا فقط به خوردن یک کیک یا بیسکویت و نوشیدن یک لیوان شیر یا چای اکتفا می‌کنند. در روزهای امتحان نیز پس از پایان امتحان یا در فاصله میان دو امتحان حتماً باید از میان وعده‌های مناسب و مغذی استفاده شود، چون این میان وعده‌ها می‌تواند از نظر بازیابی قدرت ذهنی به دانش آموزان کمک کند. بنابراین در روزهای امتحان نیز به هیچ وجه نباید نظم وعده‌های غذایی را به هم بزنید.

هم در روزهای امتحان و هم روزهایی که بچه‌ها مشغول مطالعه هستند، حتماً باید به حجم غذای آن‌ها نیز توجه شود. به این معنی که اگر حجم غذایی که دانش آموز دریافت می‌کند، بیش از حد نیاز باشد موجب ایجاد خستگی و خواب آلودگی خواهد شد و این شرایط بر وضع ذهنی وی نیز تأثیر می‌گذارد. بنابراین توصیه می‌شود حجم غذا به نسبت کم و تعداد وعده‌ها بیشتر باشد تا از بروز چنین مشکلاتی پیشگیری شود.

بهترین مواد غذایی برای صبحانه

اگر امتحان دانش آموز صبح برگزار می‌شود، حتماً باید صبحانه‌ای مناسب مصرف کند. در این وعده غذایی باید منبعی از گروه لبنیات وجود داشته باشد و به همین دلیل توصیه می‌کنیم دانش آموزان در وعده صبحانه حتماً شیر کم چرب را هم بگنجانند. از طرف دیگر، مصرف مواد غذایی حاوی پروتئین نیز برای کارکرد ذهنی و بدنی کودک مفید و ضروری است و به همین دلیل توصیه می‌شود از این مواد نیز استفاده کنید. برای وعده صبحانه، مصرف سفیده تخم مرغ پیشنهاد می‌شود که حاوی پروتئین است و البته چون اغلب بچه‌ها به طور عادی منع مصرف تخم مرغ ندارند، می‌توانند تخم مرغ را به صورت کامل بخورند. در صورتی که دانش آموز به هر دلیلی نمی‌خواهد یا نمی‌تواند تخم مرغ مصرف کند، پنیر نیز منبع خوبی از پروتئین است که می‌تواند جایگزین آن شود.
بعضی از خانواده‌ها هم عادت دارند صبح از خوراکی‌هایی مانند عدسی استفاده کنند این مواد هم خوب است؛ البته به این شرط که در حجمی کم و مناسب مصرف شود.

گاهی هم بچه‌ها خیلی راحت نمی‌توانند صبحانه بخورند و بخصوص وقتی صبح زود از خواب بیدار می‌شوند، مصرف مواد غذایی برایشان ناخوشایند و حتی دشوار است. اگر کودک میل داشته باشد می‌توانید از غذاهایی مانند کتلت که از شب قبل باقی مانده است، برای صبحانه او استفاده کنید، اما باز هم تاکید می‌شود در حجم کم. اگر صبح بتوانید از یک واحد میوه هم استفاده کنید، بسیار خوب خواهد بود و اگر دانش آموز نمی‌خواهد میوه بخورد، خوب است لقمه نان و پنیرش را همراه با گوجه و خیار بخورد تا از نظر ویتامین C نیازش تأمین شود.
    
بهترین میان وعده چیست؟

آن طور که دکتر نیستانی می‌گوید مصرف میان وعده‌ها هم بسیار مهم است و به هیچ وجه نباید حذف شود. بعضی‌ها مغز دانه‌ها را به عنوان میان وعده انتخاب و مصرف می‌کنند که از نظر مواد مغذی و بویژه املاح و فیبر نیز غنی است، اما یادمان باشد که این مواد از نظر کالری هم منبعی غنی به حساب می‌آید و به همین دلیل باید در حد تعادل از آن‌ها استفاده شود. همچنین برای مصرف میوه هم باید نکاتی را در نظر داشته باشیم. به جای این که یک ظرف پر از میوه در دسترس بچه‌ها قرار دهند، میوه‌ها را خرد کرده و آن را در جایی نزدیک دانش آموزان بگذارند تا آهسته و کم کم از آن‌ها خورده و مصرف زیاد میوه موجب چاقی و اضافه وزنشان نشود.

نویسنده: نیلوفر اسعدی بیگی