بهترین رفتارهای والدین با فرزندان در ایام تعطیلات نوروز

دکتر فاطمه محرری- فوق تخصص روان‌پزشکی کودک و نوجوان عید نوروز از بزرگترین و بهترین اعیاد ایرانیان از عهد باستان تا کنون می‌باشد. مصادف شدن بهار طبیعت با این ایام خجسته، شور و نشاط خاصی را در همه اقشار جامعه اعم از پیر و جوان و کوچک و بزرگ به همراه می‌آورد.

بیشتر مردم از چندین هفته مانده به آغاز نوروز با خانه تکانی، خرید عید، پختن شیرینی و ... به استقبال نوروز می‌روند. این هیجانهای مثبت بزرگترها، بی‌تردید کودکان را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. همچنین تعطیلی مدارس و سفرها و دید و بازدیدهای نوروزی خاطرات خوبی را در ذهن بچه‌ها باقی می‌گذارد. کودکان نیز دوست دارند در انجام آداب نوروزی با بزرگترها همراه شوند.

در اینجا سعی شده تا خانواده‌ها با چند نکته مهم که سبب می‌شود تعطیلات نوروز به بهترین نحو سپری شود و با خاطرات شیرینی برای شما و فرزندانتان همراه باشد، آشنا گردند:

۱-معمولاً بچه‌ها دوست دارند در هنگام نظافت، خانه تکانی و چیدمان منزل به والدین کمک کنند. بزرگ‌ترها نیز می‌توانند این فرصت را غنیمت شمرده و وظایفی را در حد توانمندی کودک به او واگذار کنند. در این صورت افزون بر اینکه حس مسؤولیت‌پذیری او تقویت می‌شود، طی چند روز خانه تکانی کسل و بی حوصله نمی‌شود و با نق نق و غرغر مانع کارهای منزل و کلافگی والدین نمی‌گردد.

۲-در هنگام خرید نوروزی باید به نظر بچه‌ها احترام گذاشت. بسیاری از والدین عقیده دارند که کودک قدرت تشخیص و انتخاب درست ندارد، در حالی که این نظر همیشه صحیح نیست. بهتر است پدر و مادر در هنگام خرید وسایل لازم برای فرزندشان نظر او را نیز جویا شده و با ارائه راهنمایی به او در انتخاب بهتر کمک کنند.

۳-والدین سعی کنند حدالامکان برنامه‌های معمول زندگی مانند زمان خواب و استراحت، غذاخوردن، استحمام و ... را در مدت تعطیلات نیز حفظ کنند. کودکانی که در ایام نوروز شب‌ها تا دیروقت بیدار می‌مانند و برای جبران این کمبود صبح‌ها تا نزدیک ظهر می‌خوابند، پس از اتمام تعطیلات و بازشدن مدارس دچار مشکلات زیادی برای ترک این عادت نادرست خواهند شد. همچنین پدر و مادر باید به تغذیه کودک در این ایام توجه کنند و مانع از پرخوری و مصرف بیش از اندازه تنقلات شوند؛ زیرا در اغلب اوقات چنین عادت‌هایی، اشتباهی کودکان را دچار مشکلات مختلف گوارشی می‌کند.

۴-کودک باید در زمان تعطیلات افزون بر بازی و تفریح، زمانی را نیز برای انجام تکالیف درسی اختصاص دهد. زمان‌های طولانی تماشای تلویزیون و بازی‌ای رایانه‌ای و دورماندن از مطالعه، سبب افت شدید در یادگیری کودک هنگام شروع مجدد مدارس می‌شود. کودکی که در مدت ۲ تا ۳ هفته هیچ تکلیف درسی و مطالعه‌ای انجام نداده، حضور در مدرسه برایش سخت خواهد بود و گاه پیش می‌آید که برخی از بچه‌ها بخصوص در دوران ابتدایی، پس از اتمام تعطیلات تمایلی به مدرسه رفتن ندارند. از سویی بعضی از دانش آموزان نیز انجام تکالیف را به دو سه روز آخر موکول می‌کنند. این روش نیز نامناسب بوده و والدین باید مانع از این کار شوند؛ زیرا انجام همه تکالیف طی چند روز هیچ تأثیر آموزشی و یادگیری برای کودک به همراه نخواهد داشت. البته مشاهده شده، برخی از والدین نیز سختگیری‌های بیش از حد و مقررات خاصی را برای انجام تکالیف کودک در این مدت وضع می‌کنند، به طوری که کودک بسیاری از ساعات روز را ناچار به انجام تکالیف است و زمان کمی برای بازی، تفریح و تماشای برنامه‌ای متنوع نوروز دارد که این رویه نیز درست نمی‌باشد.

 توصیه می‌شود، پدر و مادران عزیز اعتدال را در همه امور رعایت کنند.

۵-شرکت در مهمانی‌های طولانی گاه برای بچه‌ها بخصوص کوچکترها خسته کننده است. همان‌طور که بزرگترها با هم بودن را دوست دارند، کودکان هم تمایل دارند با همسن و سالان خود بازی کنند. اگر زمان طولانی را برای شرکت در مهمانی‌هایی که هیچ جذابیتی برای فرزندتان ندارد، بگذرانید، ممکن است خسته و عصبی شده و شروع به نق‌نق و غرغر کند. بهتر است طول زمان چنین شب نشینی‌هایی را کوتاه کرده و در صورت حضور در چنین مجالسی، وسایل سرگرمی یا چند اسباب بازی برای او همراه داشته باشید.

۶-بعضی خانواده در تعطیلات نوروز به مسافرت می‌روند. والدین باید با دقت کامل تمامی وسایل لازم کودک شامل لباس‌ها، وسایل سرگرمی، اسباب بازی، داروهای احتمالی مورد نیاز کودک و مواد خوراکی و آشامیدنی به اندازه کافی را حین سفر همراه داشته باشند. بسیاری از کودکان از مسافت‌های طولانی نشسته در ماشین خسته می‌شوند و گاه شروع به بهانه گیری می‌کنند. توقف‌های کوتاه در مسیر راه می‌تواند سبب رفع خستگی کودک شده و سبب تمدد اعصاب بزرگترها شود. اگر بچه‌ها در مدت سفر با هم جر و بحث و دعوا می‌کنند، بهتر است آنها را جدا از هم نشاند. استفاده از نوار موسیقی که کودک دوست دارد، می‌تواند مدتی او را در داخل خودرو آرام کند.

۷-حضور مهمان در منزل گاهی برای والدین با نگرانی‌هایی همراه است. آن‌ها هراس دارند که مبادا فرزندشان رفتار نادرست و دور از ادبی در حضور مهمان انجام داده، اسباب بازی‌ای خود را به بچه‌ای مهمان ندهد و یا آنقدر شیطنت کنند که نظم مجلس را بر هم بزنند. برای رفع چنین دغدغه‌هایی بهتر است پیش از آمدن مهمان‌ها موقعیت را برای کودک توضیح داد، سرگرمی‌هایی را در هنگام پذیرایی از مهمانان برای او فراهم کرد تا حوصله‌اش سر نرود و یکی از والدین توجه و نظارت بیشتری را در حین حضورمهمان در منزل به کودک داشته باشد. از او خواسته شود، بعضی از اسباب بازی‌هایی را که حساسیت خاصی نسبت به آنها ندارد، به کودکان مهمان تعارف کند و ترجیحاً بهتر است این کار از طرف خود کودک باشد.

نکته آخر اکیداً به خانوده توصیه می‌شود، مراقب باشید در روزهای آخر سال معمولاً بچه‌ها هنگام برگشتن از مدرسه علاقه‌مند به آتش بازی، ترقه بازی، فشفشه و سایر وسایل خطرزا می‌شوند. توجه داشته باشید، فرزندتان در این مدت با چه افرادی معاشرت می‌کند، اگر تقاضای پول بیش از حد معمول دارد، علت را جویا شوید، به شکل غیر مستقیم وسایل او را وارسی کنید و در مورد خطرات این بازی خطرناک بصراحت با او صحبت کنید تا خدای نکرده شروع نوروز با خاطرات ناگواری همراه نشود.

و...

با توجه به اینکه پیام نوروز همدلی، مهربانی، احترام قائل شدن برای یکدیگر و گذران اوقات شیرین با یکدیگر است، پس سعی کنید با رفتارهای منطقی، صمیمانه و عاطفی الگوهای مناسبی برای فرزندانتان باشید تا آنان هم این کارهای نیکو را بیاموزند و در زندگی آینده همواره به کار گیرند.