فلسفه برای کودکان

فلسفه برای کودکان،  بیشتر به عنوان برنامه ی مهارت در تفکر یا تفکر خلاق و منتقدانه توصیف می شود. درست است که درس فلسفه برای کودکان، مهارت های تفکر خلاق و منتقدانه را در دانش آموزان تقویت می کند، اما اطلاق عنوان برنامه ی مهارت های تفکر به آن، نادرست و غیرمنصفانه است. این مقوله  مفاهیم بیشتری در بر دارد. فلسفه برای کودکان، بر پایه ی تفکر و کنجکاوی شخصی دانش آموزان در زمینه ی مسائلی که برای شان اهمیت حیاتی دارد، شکل می گیرد. موضوع "فلسفه برای کودکان" مفاهیم عمومی، محوری و قابل بحثی را در برمی گیرد که پایه ی  تجربه های ما در زندگی و سامانه ی آموزشی اند. نمونه های چنین مفاهیمی در زیر آمده اند: درستی، واقعیت، دانش، شواهد، آزادی، عدالت، نیکی، حق، ذهن، هویت، عشق، دوستی، قانون، مسئولیت، عمل، منطق، زبان، انصاف، چرایی، هستی، امکان، زیبایی، معنا، خویشتن، زمان، خدا، ابدیت، طبیعت ،انسان، فکر.

 ابزار محوری علمی و راهنمای مناسب برای "فلسفه برای کودکان"، تشکیل انجمن تحقیقاتی است. در انجمن تحقیقاتی، دانش آموزان در کنار هم پرسش هایی طرح می کنند و سپس خود به آن ها پاسخ می دهند، پرسش هایی در باره ی موضوعات فلسفی موجود در نوشتارهای هدفمند، یا طیف گسترده ای از منابع دیگر. تفکر، در انجمن تحقیقاتی کاری است منتقدانه، خلاق، مشورتی و دقیق.
انجمن فلسفه برای کودکان نیوزیلند (P4CNZ) ، برای دستیابی به هدف های خود، به دانش آموزان فرصت می دهد در مورد ایده ها و مفاهیمی که  آن ها را جالب و شایسته ی تحقیق  می دانند، فکر کنند. موضوعاتی مانند:

چه  چیزهایی در ذهن دارند؟
چگونه باید با دوستان خود رفتار  کرد؟
آیا باید همیشه به خود فکر کرد؟
جامعه ی عدالت محور  چه  ویژگی هایی دارد؟
آیا جسم هرکس متعلق به  خود اوست؟
دانستن چیزی، چه معنایی دارد؟
چه مواردی، دلایلی خوب برای یک موضوع شمرده می شوند؟

در نشست های عادی انجمن، متنی به  شیوه ی  گروهی  خوانده می شود. سپس  پرسش هایی که با خواندن متن، در ذهن دانش آموزان ایجاد شده، مطرح می شوند. این پرسش ها، طرح کلی بحث را شکل می دهند.  در هر نشست خواندن، معمولاپرسش های کافی برای چندین جلسه بحث درانجمن ایجاد می شود.  ازمواد نوشتاری، تصاویر و  مطالب ضبط شده  هم می توان برای تشویق کودکان به تحقیقات فلسفی استفاده کرد. طراحی و نمایش هم می تواند سکوی پرش بحث های فلسفی باشد. در انجمن تحقیقاتی، بحث کردن، تنها جریان تبادل نظر نیست. هدف از بحث در کلاس، یافتن  بهترین پاسخ برای  پرسش های مطرح شده است. بهترین  پاسخ را  آموزشگر ارائه یا تایید نمی کند، بلکه مسولیت ارائه و ارزیابی پاسخ های مختلف به یک پرسش، به عهده ی دانش آموزان کلاس است. ایده ی فلسفه برای کودکان، بر پایه ی این فرضیه استوار نیست که پاسخ درست یا  نادرست وجود ندارد، به باور گردانندگان این انجمن، حتی اگر رسیدن به پاسخ های قطعی  دشوار باشد، بعضی پاسخ ها را می توان بیشتر از  بقیه با منطق و استدلال  پذیرفت و این پاسخ ها بیش تر  از بقیه قابل دفاع  هستند.

فلسفه برای کودکان، به پژوهش مبتنی بر  گفت وگو تاکید دارد. همان طور که همه ی شرکت کنندگان عقاید شخصی خود را  بیان می کنند، باید دیدگاه های بسیار متفاوت را هم در نظر بگیرند. بسیاری از دانش آموزان به  تجربه دریافته اند  که آنچه خود، آن را روشن و بدیهی می پندارند، برای افرادی با دیدگاه متفاوت، بدیهی و آشکار نیست. این  دریافت، توانایی دانش آموزان را برای همگرایی و تحمل عقاید دیگران افزایش می دهد. کلاس های فلسفه می توانند  بخشی از برنامه ی هفتگی مدرسه باشند یا به عنوان برنامه ای ویژه برای دانش آموزان  همه ی گروه های  سنی، با هر  سطح از توانایی در نظرگرفته شوند. مثلا در دبستان، چند ساعت در هفته را می توان  به مباحث فلسفه برای کودکان اختصاص داد. در سال های  بالاتر، این جلسات را می توان بر پایه ی داستان ها، مقالات روزنامه ها، فیلم ها  یا موضوعات اجتماعی  روز  اداره  کرد. دانش آموزان می توانند موضوعات فلسفی کتاب های درسی خود را  نیز بررسی و  تحلیل  کنند.

برگردان:وحید رضایی
Submitted by Anonymous (تایید نشده) on ی., 05/19/2013 - 09:03