سخن گفتن، بازی کردن، خواندن

زبان سنگ بنای خواندن است. با فرزند خود بیشتر صحبت کنید. وقتی كودك تان با شما صحبت می کند با علاقه به صحبت های او گوش دهید.

• با تلاش به وی بیاموزید که می توانید توانایی های زبانی وی را افزایش دهید، دامنه لغات وی را گسترش دهید و در ادامه این راه وی قادر خواهد بود که آنچه را در ذهن می پروراند به راحتی بیان کند. در اینجا به چند نمونه از فعالیت ها یی اشاره میکنیم که می توانید برای پیشبرد این اهداف انجام دهید:
• برای نمونه به هنگام صرف غذا، استحمام و یا لباس پوشیدن با فرزند خود بیشتر صحبت کنید. در این هنگام از فرصت استفاده کرده و اشیایی را نام ببرید و از وی بخواهید تا آن ها را پیدا کند. رنگ ها، اندازه ها (بزرگ، کوچک، دراز) و اشکال (مربع، دایره، نوک تیز، چین دار) به او نشان دهید.
• برای كودک تان کتاب بخوانید و با او در مورد کتاب صحبت کنید. تصاویر موجود در کتاب را به او نشان دهید و آن را به مطالب كتاب ارتباط دهید. آنچه را که در تصاویر می بینید نام ببرید و هنگامی که او قادر است، همین کار را از وی بخواهید. از او بخواهید که قسمت هایی از داستان را که بیشتر دوست دارد برای شما تعریف کند و سپس در مورد قسمت هایی که تعریف کرده از او سوالاتی بپرسید.
• برای پیدا کردن وسایلی که به آن ها احتیاج دارید از وی کمک بخواهید. به هنگام آشپزی، اجازه دهید که او مواد لازم را پیدا کند و وزن مواد را با همکاری او بسنجید. از او بپرسید که چه كاری انجام می دهد و همواره به سوالات او پاسخ دهید.
• مشغول انجام هر کاری که هستید، در مورد آن به فرزند خود توضیح دهید. به هنگام آشپزی، گردش، خرید و بازدید از کتابفروشی با وی سخن بگویید. بدون این که او را خسته کنید، در مورد آنچه که می بینید و می گویید از وی سوالاتی بپرسید و از او بخواهید که در این کار با شما مشارکت کند. سوالاتی باشد که پاسخ آن ها به بله یا خیر ختم نشود، نظیر: «گل های قرمز کجا هستند؟»، «اسم شان چیست؟»، «رنگ بقیه گل های باغچه چیست؟»
• با صبر و حوصله به سؤال های او گوش کنید و همان گونه به آن ها پاسخ دهید. اگر متوجه پرسش نمی شوید، به او کمک کنید تا سؤال خود را توضیح دهد. اگر پاسخ پرسش وی را نمی دانید، وقت آن است که به او نشان دهید که پاسخ آن در یکی از کتاب های شما وجود دارد. به همراه وی بدنبال آن بگردید و بدین ترتیب به او نشان دهید که کتاب مفید است.
• اجازه دهید که فرزندتان داستانی را تعریف کند و اگر تمام داستان را متوجه نشدید داستان را تکرار کنید. از او سؤال هایی بپرسید تا بتواند آنچه را که قصد بیانش را داشته توضیح دهد.
• اگر كودكتان حس همكاری دارد از او بخواهید که در آشپزی به شما کمک کند. او می تواند در چیدن میز غذا و تزیین شیرینی به شما یاری رساند. درباره کاری که انجام می دهید و غذایی که او دوست دارد و بسیاری موارد دیگر با وی سخن بگویید.
• تلویزیون وسیله مناسبی برای بهبود سخن گفتن فرزندتان نیست. علاوه بر این واكنش كودک شما در برابر آنچه که در تلویزیون می بیند نسبت به هنگامی که گوش می دهد، بسیار منفعلانه تر است. اگر در خانه شما تلویزیون همیشه روشن است در خاموش کردن آن لحظه ای درنگ نکنید و زمان بیشتری را به سخن گفتن با كودک تان اختصاص دهید.
• آشنایی با شکل حروف الفبا می تواند از دو سالگی آغاز شود. کار آسانی نیست. باید در زمان مناسب و با وسایل مناسب انجام شود . برای نمونه می توانید یک جدول حروف الفبا همراه با تصاویر زیبا و حروف برجسته با خاصیت آهن ربایی به کمک پارچه های مخصوص، قیچی و چسب تهیه كنید.
• در اینجا به چند نمونه از فعالیت ها یی که می توانید در پیشبرد این اهداف انجام دهید اشاره می کنیم : خیلی زود نام كودک را بر روی کاغذ بنویسید و در حین نوشتن هر حرف آن را تلفظ کنید. نام او را در مكان های مختلف مانند در اتاقش و یا جعبه اسباب بازی های او بنویسید. صدای حروف را به وی بیاموزید. بازی های صوتی و کلامی بسیار مناسب برای این کار وجود دارند. حروف با خاصیت آهن ربایی را بر روی در یخچال بچسبانید. از او بخواهید تا نام حروفی را که می بیند و با آن ها به صورت خودجوش بازی می کند، برای شما بازگو كند. با حروفی که در كلماتش استفاده كرده بازی کنید وآن ها را حدس بزنید. در هر محیطی که هستید حروفی را که بر روی تابلوهای تبلیغاتی، آگهی ها، بسته بندی اشیا، کتاب ها و مجلات می بیند به او نشان دهید.
• بین سنین ۳ تا ۴ سالگی از او بخواهید تا حروف را جستجو کرده و نشان دهد. در همین سنین از او بخواهید تا نام خود را هجی کرده و بنویسد. برای بسیاری از کودکان نام آن ها اولین کلمه ای است که سعی در نوشتن آن می كند تا به عنوان نمونه حداقل بتوانند کارت سالگرد تولد مادربزرگ خود را امضا كنند. اگر در ابتدا وی نتواند کلماتی را به کار برد نگران نباشید، زیرا این امر به موقع خود برطرف می شود.
• همراه با كودك تان یک جدول حروف الفبا تهیه كنید. از او بخواهید تا تصاویری را پیدا کند که حرف مشخصی را تداعی می کنند. برای نمونه برای حرف خ تصویر خانه، خرس شما می توانید تصاویر مجله را بریده و یا عکس هایی از اشیا تهیه كنید. این تصاویر رادر دفتری بچسبانید و از او بخواهید تا در کنار هر تصویر حرف آغازین مربوط به آن ها را بنویسد.