بادبادکی برای پرواز ذهنی کودکان

بررسی یک بازی پائیزی که نقش موثری در پرورش ذهن فرزندان دارد. بازی درمانی در عصر جدید به عنوان یکی از اصلی‌ترین شیوه‌های درمانی و شناختی کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرد به طوری که روانشناسان و متخصصان سنجش روانی کودک عملکرد مغزی و روانی او را از روی فعالیت‌ها و بازی‌هایی که انجام می‌دهد، مورد بررسی قرار می‌دهند. 

یکی از بازی‌هایی که در گذشته میان کودکان متداول بوده و به عقیده روانشناسان شاخص خوبی برای سنجش سلامت روانی کودک به حساب می‌آید، بادبادک بازی است. امروزه به دلیل گسترش بازار تجارت جهانی، بادبادک‌های صنعتی و از پیش ساخته شده ای در بازار وجود دارد و استفاده از آن مانع رشد خلاقیت و روحیه عملگرایی کودک می‌شود.  بنابراین تجدیدنظر در ابزارهای بازی کودک، به او کمک می‌کند تا فرایند فکری خود را رشد بیشتری ببخشد. از این رو بادهای ملایم اوایل فصل پائیز فرصت مناسبی برای به فعالیت وا داشتن رشد فکری و غنای توانمندی‌ها و استعدادهای او با کمک ساخت بادبادک‌های دست ساز است. 

مهارت‌های عملی گرا 

انسان از گذشته‌های دور تاکنون ذهن کنجکاو و جستجوگر خود را به سوی پدیده و رمز و راز هستی معطوف کرده و با دقت در آسمان و پدیده‌های فضایی، همواره آرزوی پرواز را در سر پرورانده است.دکتر امان الله قرائی مقدم، جامعه شناس در این زمینه می‌گوید: کنجکاوی‌ها و رفتارهای کنکاش جویانه انسان، سبب پیشرفت و ترقی او شد. تئوری‌های جامعه شناسی بر این عقیده است که از وقتی انسان روی دو پایش ایستاد، دست‌ها به کمک عقل آمد؛ عقل اندیشید و دست عمل کرد؛ انسان ابزار ساخت و دید وسیعی پیدا کرد. 

او همواره به آسمان نگاه می‌کرد و آرزوی پرواز بیش از پیش در ذهنش اوج می‌گرفت. بنابر این او با کمک فکر، ابزاری مانند بادبادک ساخت تا شاهد به پرواز در آمدن تفکرش در آسمان باشد.دکتر قرائی مقدم ادامه می‌دهد: به جرات می‌توان گفت کودکانی که با استفاده از دست بادبادک می‌سازند و بادبادک خود را به پرواز در می‌آورند، به پرورش مهارت‌های حسی از قبیل لامسه، عقل و درک خود می‌پردازند. وقتی آن‌ها مهارت‌های عملی را می‌آموزند، از حیطه شناختی پیشرفت می‌کنند. 

متاسفانه امروزه بادبادک‌های ساخته و آماده در بازار وجود دارد. همین عامل سبب شده به مهارت‌های عمل گرا، حسی و حرکتی در آنان توجه نشود. هنگامی که کودک ابزار به دست می‌گیرد و از فکرش استفاده می‌کند و به صورت عملی ساخت وسیله و شکست را تجربه می‌کند، موفقیت و لرزشی که احساس می‌کند، سبب موفقیت‌های بعدی‌اش می‌شود. همچنین با استفاده از تجربیات پدر و مادر در ساخت بادبادک تجربه کافی به دست می‌آورد. کودک در این تجربه مفرح با نحوه به پرواز درآمدن بادبادک و چگونگی قرار گرفتن آن در مسیر جریان هوا آشنا می‌شود. 

رابطه هوش و ساخت بادبادک 

ساخت یک بادبادک شاید در نگاه اول بسیار ساده به نظر برسد اما چگونگی ساخت و هدایت و حفظ آن در آسمان، کار چندان ساده ای نیست و نیاز به مهارت و هوش سازنده آن دارد. دکتر سهیل معنوی، روانپزشک در این باره می‌گوید: شخصیت کودکان را می‌توان هنگام بازی بررسی کرد. 
اگر کودکی موقع بازی گوشه گیری می‌کند و وارد بازی‌های دسته جمعی دوستان خود نشود ممکن است نشانگر بروز بیماری یا اختلال روانی در او باشد. این اختلال شخصیت با اعتماد به نفس کودک در ارتباط است. بادبادک بازی نمونه بارز ابزار شناخت توانمندی‌ها و ضریب هوشی کودک هنگام ساخت وسیله یا به پرواز درآوردن آن است. 

او به وسیله نخ، بادبادک را به آسمان هدایت می‌کند. اگر ضریب هوشی کودک کم باشد، قدرت مقابله با پدیده‌هایی که منجر به از دست دادن بادبادک می‌شود را ندارد. از این رو اعتماد به نفس او نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد. ساخت و بازی با بادبادک هر چند ممکن است زمان بر باشد، اما مهارت و خلاقیت کودک را افزایش می‌دهد. دکتر قرایی مقدم جامعه شناس در این مورد می‌گوید: بر اساس نظر جامعه شناسان، بادبادک سازی، چرخ سازی، جاجیم بافی و یا هر هنر دستی دیگر مهارت‌های فردی را بالابرده و فکر را پرورش می‌دهد. بادبادک به دلیل این که تا بلندای آسمان پیش می‌رود، به کودک احساس بلندپروازی و کمال گرایی دست می‌دهد. 

بنابراین پدر و مادر کودک باید برای فرزند خود وقت بگذارند حتی اگر مکان بادبادک بازی دور و دسترسی به آن مشکل باشد، امکانات را برای او فراهم کنند تا برای خود بادبادک بسازد زیرا با این روش، دید کودک را وسیع کرده و مهارت‌های حسی و حرکتی در او افزایش پیدا می‌کند. همچنین بینش و سازش در او بالامی رود زیرا در فرایند طراحی، ساخت و اجرا ممکن است بارها شکست خورده و همین مسئله به وی کمک می‌کند تا به موفقیت برسد. 

دکتر معنوی در ادامه می‌افزاید: تئوری بازی درمانی، یکی از بهترین تئوری‌های روانپزشکی است. کودکان هر چه مهارت‌های خود را در یک بازی بهتر نشان دهند، شخصیتشان با رشد بالاتری روبه رو خواهد بود زیرا اگر شخصیت عاطفی کودکان شکل نگیرد، آن‌ها نمی‌توانند در یک بازی شرکت کرده و سریع از آن بازی خسته شده و آن را رها می‌کنند. 

اگر کودک بتواند بادبادک خود را هدایت کند، از نظر روانی قدرت بالایی پیدا کرده و به لحاظ شخصیتی رشد بیشتری خواهد کرد. وقتی کودک شروع به ساخت بادبادک می‌کند، مهارت‌های طراحی و ساخت را آموزش دیده و ابعاد و ضلع بادبادک را در نظر می‌گیرد و سعی می‌کند از مهارت و هوش خود نهایت استفاده را کرده و طراحی دقیقی کند. او به طور صوری بادبادک را در خیال خود به پرواز درآورده و با توجه به جهت و مسیر باد، سعی می‌کند بادبادک را به پرواز درآورد. 

مهارت ساخت و پرواز بادبادک 

صادق انصاری، کارشناس ورزش درباره نحوه ساخت و مکان به پرواز درآوردن بادبادک می‌گوید: والدین بهتر است پس از معرفی بادبادک و چگونگی عملکرد آن به کودک، به او کمک کنند تا رشد فکری و خلاقیت خود را به کار گرفته و برای خود بادبادک بسازد. البته آن‌ها پیش از هر چیز می‌بایست وسایل ساخت بادبادک را برای کودک توضیح دهند. بنابراین یک بادبادک تشکیل شده است از: 

تیرک اصلی، اصلی‌ترین قسمت بادبادک، تیرک آن است که به صورت عمودی در بادبادک قرار گرفته و مبنای ساخت آن محسوب می‌شود. 

متیرک کمکی، تیرک کمکی به صورت متقاطع و عمود بر تیرک اصلی قرار می‌گیرد که در برخی از بادبادک‌ها به صورت کمان ساخته می‌شود، چارچوب تشکیل دهنده بادبادک که به انتهای تیرک عمودی و کمکی متصل می‌شود و شکل کلی بادبادک را می‌سازد، پوششی کاغذی، پلاستیکی یا پارچه ای است که چارچوب بادبادک توسط آن پوشانده می‌شود. افسار یک یا چند ریسمان است که به تیرک اصلی یا کمکی متصل است و به پرواز بادبادک کمک می‌کند و برای کنترل بادبادک مورد نیاز است. 

دنباله، نواره باریکی از کاغذ، پلاستیک یا پارچه است که به انتهای بادبادک متصل شده و به تعادل بادبادک در آسمان کمک می‌کند. البته در تمامی بادبادک‌ها استفاده نمی‌شود. قرقره، وسیله ای است که برای باز و بسته کردن ریسمان بادبادک استفاده می‌شود و مانع از گره خوردن و پیچیده شدن ریسمان می‌شود. 

انصاری در مورد مکان به پرواز درآوردن بادبادک و جلوگیری از سقوط آن می‌گوید: پس از ساخت بادبادک، با کمک کودک وقت به آزمون درآوردن تجربیات اوست؛ بنابراین انتخاب مکان به پرواز درآوردن بادبادک بسیار مهم است که آگاهی از آن برای والدین لازم به نظر می‌رسد.