بازی‌های غیر رقابتی برای همه

بازی های غیر رقابتی

کودکان دارای نیازهای ویژه، تواناییهای متفاوتی دارند. بیشتر آنها نمیتوانند در بازیهای رقابتی درست عمل کنند، چون ممكن است برای شرکت در این بازیها مهارتهایی لازم باشد که آنها ندارند. به این ترتیب، این کودکان از لذت و انگیزهی بازی بهره مند نمیشوند. درگیر شدن در بازیهای غیر رقابتی، تجربه ای برانگیزاننده برای كودک دارای نیازهای ویژه است. این تجربه به او امکان بازی و تفریح می دهد، بدون اینكه احساس بدی پیدا كند یا نتواند بعضی کارهای کودکان دیگر را انجام دهد.

نکات ویژه

فعالیت در كلاس استثنایی، نیازمند توجه به بعضی نکات ویژه است. هنگام هدایت كردن کودکان در بازیهای غیر رقابتی، باید این نکات را در نظر داشت. اگر كودكی در حرکت مشكل دارد، بازی باید به گونه ای باشد كه او بتواند در یک مكان بماند یا در جای خودش حركت كند (بازی بی تحرک یا كم تحرک). اگر کودک در ناحیه ی دست معلولیت دارد، بازی نباید دارای حركت های ظریف و ریز باشد. ابزار بازیها و روش اجرای آنها نیز باید مناسب سازی شوند تا همه بتوانند در بازی مشاركت داشته باشند. برای نمونه، می توانیم تكه های جورچین (پازل) را به شکلی تغییر دهیم كه همه ی کودکان بتوانند با آن بازی كنند.

اگر كودكی مشكل شناختی دارد، باید بازی را آسان تر کرد تا كودک بتواند آن را بفهمد و یاد بگیرد. در زیر، چند بازی از این دست، همراه پیشنهادهایی درباره ی مناسب سازی آنها برای کودکان دارای نیازهای ویژه، معرفی شده‌اند.

چند بازی برای کودکان دارای نیازهای ویژه

اسكیتلن

 بازی اسكیتلن شیوه ی مناسب سازی شده ی بازی بولینگ است. در این بازی، میخ هایی به شكل سه گوش در انتهای اتاق قراردارند. از كودك خواسته می شود در قسمت روبه روی انتهای اتاق بایستد و توپ را به سوی میخ ها پرتاب كند. هدف، انداختن تمام میخ هاست. اگر كودكی در پرتاب كردن یا نشانه گرفتن مشكل داشته باشد، می توان فاصله ها را كوتاه تر کرد.

بازی عدد و موسیقی

در این بازی وقتی موسیقی نواخته می‌شود، کودکان به اطراف می‌چرخند و می‌رقصند. هنگامی که موسیقی قطع می شود، هدایت كننده‌ی بازی، یک عدد را با صدای بلند اعلام می‌كند. کودکان باید به سرعت گروه هایی برابر با آن عدد تشکیل دهند. اگر آن ها در یادگیری و فهم اعداد مشكل داشته باشند، باید اعداد ساده تر به کار برد. می‌توان از كارت‌های عدد نیز استفاده کرد. 

حدس بزن چیست؟

در این بازی، هدایت كننده ی بازی، چیزی را در یک جعبه مخفی می‌كند. کودک باید حدس بزند كه در جعبه چیست. به پرسشهای آن ها با بله و خیر پاسخ داده می شود، مانند: آیا خوردنی است؟ آیا ما با  آن بازی میكنیم؟ با این روش، کودک سر نخ را پیدا میكند و حدس می زند آن چیز چیست.

رد کردن كلاه

در این بازی، کودکان در یک دایره دور هم مینشینند. موسیقی نواخته میشود. یک كلاه در بینشان گردانده میشود. آنها  باید كلاه را روی سرشان بگذارند و سپس به نفر بعد بدهند. وقتی موسیقی قطع شود، بچهای كه كلاه روی سرش است، باید آوازی بخواند یا یک داستان كوتاه بگوید یا برقصد.

توپ و نشانه گیری

هدایت کننده ی بازی، یک جعبه ی مقوایی را كه چند سوراخ  به طرف  بیرون دارد، در وسط کلاس قرارمی دهد. کودکان باید توپی كوچک را داخل یكی از حفره ها بیندازند. اگر کودکی در میان بازیکنان، در استفاده از بازوهایش مشكل دارد، باید یا جعبه را به او نزدیکتر کرد یا سوراخها را خیلی بزرگتر. این بازی به مهارتهای دیداری نیاز دارد.

فوت كردن شمع

هدایت کنندهی بازی، یک دسته شمع بیست تایی را به شکل منظم روی یک سینی میچیند. به هر کودک فرصت داده میشود كه جلو بیاید و سه بار شمعها را فوت كند. هدف این است كه او بیشترین تعداد شمعها را خاموش کند. این بازی به او كمک میكند که رعایت نوبت را یاد بگیرد و مهارت های محرک دهانی او نیز كه برای غذا خوردن و حرف زدن لازم است، تقویت شود.

بازی لباس پوشیدن

مجموعهای از پارچهها و وسایل در دسترس کودکان قرار داده میشود تا با آنها پوششهای گوناگون درست كنند. آنها هر چیزی را كه دوست دارند بر میدارند و به هر شكلی كه دوست دارند به تن میكنند. بعد، از جلو بقیهی کودکان رژه میروند و لباسهایشان را نمایش میدهند. وجود یک آینهی بزرگ، این بازی را سرگرم كننده تر می كند. میتوان بازیهای دیگری نیز با لباس ترتیب داد از جمله هدایت کنندهی بازی کارتهایی را که نام یا شکل لباسها روی آنها نوشته و کشیده شده است، تهیه میکند.

کودکان به دو گروه تقسیم می شوند. به هر کدام از اعضای هر گروه یک کارت نشان میدهد. سپس آنها به اتاق یا گوشهای که برای پوشیدن لباس در نظر گرفته شده است، میروند و لباسی را که نام یا شکل آن با کارت شان میخواند، میپوشند و خود را به نفر بعدی گروه میرسانند.

هدایت کنندهی بازی میتواند با تغییراتی به سلیقه ی خود، آن را جذاب تر و هیجان انگیزتر کند. برای نمونه، اگر سرعت اجرای بازی لباس پوشیدن بیشتر شود یا بازیکنان لباسها را روی هم بپوشند یا از لباسهای خنده دار استفاده کنند، این بازی جذابتر خواهد شد.