بازی‌های رایانه ای غیر استاندارد زمینه ساز پرخاشگری کودکان
با صنعتی شدن زندگی، آپارتمان نشینی و گرفتاری‌های شغلی والدین، بازی‌های رایانه ای در بین کودکان رواج بیشتری یافته است. طبق گفته کارشناسان، میزان پرخاشگری در میان کودکان و نوجوانان در سال‌های اخیر افزایش چشمگیری داشته است که از جمله دلایل آن استفاده بیش از حد از بازی‌های رایانه ای به خصوص بازی‌های غیر استاندارد است. محققان می‌گویند تماشای برنامه‌های خشن تلویزیونی، احتمال پرخاشگری و بروز رفتارهای عصبی در کودکان و نوجوانان را افزایش می‌دهد و زمینه پرخاشگری دوران بزرگسالی را فراهم می‌کند.
یک شهروند بجنوردی با بیان این که فرزندش به بازی‌های رایانه ای علاقه زیادی پیدا کرده است، می‌گوید: فرزندم ساعت‌ها به بازی‌های رایانه ای می‌پردازد و اگر مانعش شوم داد و فریاد می‌کشد، بنابراین مجبورم هر چه زودتر نیازها و خواسته‌های او را برآورده کنم تا عصبی و پرخاشگر نشود. وی ادامه می‌دهد: من نگران آینده او هستم چون منزوی شده است و فکر می‌کنم با ورود به اجتماع و قرار گرفتن در گروه هم سالان با مشکل مواجه شود.شهروند دیگری عنوان می‌کند: فرزند ۷ ساله ای دارم که از ۲ سالگی علاقه شدیدی به کارتون‌های هیجان انگیز و شخصیت‌های کارتونی و بازی با موبایل داشت و در حال حاضر وابستگی شدیدی به تماشای برنامه‌های خشن تلویزیونی و بازی‌های رایانه ای پیدا کرده است. وی که نگران سلامت روانی فرزندش است، ادامه می‌دهد: فرزندم با پنهان کردن موبایل و سی دی‌های کارتونی مورد علاقه‌اش به شدت عصبی می‌شود و پرخاشگری می‌کند و من در برخورد با او نمی‌دانم چه واکنشی نشان دهم.
یکی دیگر از شهروندان عنوان می‌کند: به دلیل این که من و همسرم مشغله کاری داریم فرزندمان ساعت‌های فراوانی از روز را پشت سیستم رایانه سپری می‌کند و بازی‌های رایانه ای به نوعی همدم و دوست او شده است. وی با بیان این که فرزندش پرخاشگر شده است، معتقد است دلیل بروز این مشکل، همین بازی‌های رایانه ای است. وی اضافه می‌کند: تهیه بازی‌های استاندارد و مناسب برای فرزندمان به یک دغدغه تبدیل شده است چرا که بیشتر بازی‌های رایانه ای موجود در بازار متناسب با سن او نیست. «احمدزاده» یکی دیگر از شهروندان می‌گوید: عرضه بازی‌های رایانه ای غیراستاندارد در بازارهای بجنورد عادی شده است و به نظر می‌رسد نظارت چندانی بر این قضیه نمی‌شود.
یک کارشناس ارشد روان شناسی در این باره می‌گوید: عوامل مختلفی در بروز پرخاشگری دخیل است که تشخیص دلیل و عامل بروز آن در درمان بسیار مؤثر است. «موسي الرضا طالبي» می‌افزاید: ناکامی، مهم‌ترین دلیل پرخاشگری در کودکان و نوجوانان به شمار می‌رود؛ در واقع خواسته‌ها و توقعات برآورده نشده به شکل پاسخ‌های پرخاشگرانه بروز می‌کند. وی تصریح می‌کند: پرخاشگری می‌تواند یک علامت مهم و کلیدی برای وجود نوعی بیماری جسمی نظیر کم کاری یا پر کاری غدد در فرد باشد به طوری که وقتی میزان ترشح غدد به طور طبیعی تنظیم نباشد زمینه پرخاشگری فراهم می‌شود.
وی تأکید می‌کند: در موارد شدید پرخاشگری باید علاوه بر مشکلات روانی به اختلالات جسمی نظیر مشکلات غدد مشکوک شد. وی توضیح می‌دهد: پرخاشگری در کودکان و بزرگسالان می‌تواند دلیل عمده افسردگی نیز باشد اما بررسی دلایل ناکامی در کودکان و افسردگی در بزرگسالان در درمان پرخاشگری، نتیجه بخش و اثربخش تر است. وی ادامه می‌دهد: در برخی از موارد پرخاشگری دلیل خاصی ندارد و اکتسابی است و کودکان از والدین خود این رفتار را آموخته‌اند.
وی اظهار می‌دارد: پرخاشگری، به شکل داد و فریاد زدن، نزاع و کتک کاری، لجبازی‌های بیش از اندازه، استفاده از کلمات و جملات زشت و رکیک بروز می‌کند. وی به تصور اشتباه بسیاری از والدین اشاره و خاطر نشان می‌کند: بسیاری از والدین به دلیل کم حوصلگی، نداشتن مدیریت کافی در رفتارهای کودکان و ناآگاهی برچسب پرخاشگری به فرزندان خود می‌زنند که این در حالی است که همه والدین باید قبل از بچه دار شدن با اصول صحیح تربیتی آشنا و به آن آگاه شوند تا به طور اشتباه به فرزندان خود برچسب نزنند. «طالبي» با بیان این که پرخاشگری یک بازخورد هیجانی نیز هست، می‌گوید: پرخاشگری گاهی اوقات یک بازخورد هیجانی و طبیعی است بنابراین تشخیص دقیق آن توسط والدین ضروری است.
وی کنترل خشم را نوعی مهارت می‌داند و می‌افزاید: شناسایی دلیل اصلی پرخاشگری در نوع تصمیم گیری برای درمان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. وی با بیان این که پرخاشگری را با پرخاشگری نمی‌توان درمان کرد، تصریح می‌کند: رفتار والدین با کودکان باید معقولانه باشد نه احساسی، بهترین روش برای کودکان برنامه ریزی دقیق رفتاری و عملی است. وی اظهار می‌دارد: بازی باعث رشد شخصیتی – روانی و اجتماعی کودکان می‌شود و نیاز به برنامه ریزی صحیح دارد. به گفته این روان شناس، بسیاری از کودکان بازی‌های گروهی را تجربه و لمس نکرده‌اند و والدین هم تلاش نمی‌کنند فرصت این بازی کردن‌ها را برای فرزندان خود فراهم کنند و گرفتاری‌ها را بهانه می‌کنند غافل از آن که این گونه ضربه محکمی به کودکان وارد خواهد شد. روان شناس دیگر، الگوی خوب و مناسب بودن را در پیشگیری از پرخاشگری می‌داند و می‌گوید: کودکانی که در خانواده با الگوی رفتاری مناسب مواجه بودند و یاد گرفتند که چگونه با مسائل و مشکلات برخورد کنند به طور حتم درباره کنترل خشم مشکلی نخواهند داشت.
«پورآبادي» می‌افزاید: کودکان باید در خانواده، صبور و پرحوصله بودن، با آرامش رفتار کردن و مبارزه با خشونت‌ها را بیاموزند. وی با بیان این که متأسفانه کودکان امروز غرق بازی‌های رایانه ای و تماشای برنامه‌های خشونت بار شده‌اند که زمینه آسیب‌های روانی را فراهم می‌کند اظهار می‌دارد: والدین باید زمان خاص و محدودی را برای تماشای برنامه‌های تلویزیون در نظر بگیرند و قوانینی را در خانواده اعمال کنند و با اقتدار، در صورت اجرا نکردن کودکان، جریمه ای را برای آن‌ها در نظر بگیرند. وی تأکید می‌کند: والدین باید سی دی‌ها و بازی‌های رایانه ای متناسب با سن کود کان را تهیه کنند چون در غیر این صورت کودکان پرخاشگر می‌شوند و عواقب جبران ناپذیری برای آن‌ها خواهد داشت.
عابدیان
منبع
خراسان شمالی، تاریخ انتشار ۱۳۹۲/۳/۳۰، شماره انتشار ۱۸۴۳۳