رویکرد زبان‌آموزی فارسی‌آموز ادبی آرش کماندار (رویکرد روایتی در برنامه‌ی درسی)
«فارسی آموز آرش کمان دار ۱» برپایه‌ی رویکرد آموزش زبان از راه ادبیات پیکربندی شده است. برای هزاران سال است که انسان ارزش روایت و کارسازی آن را در جای‌گیری در حافظه‌ی بلندمدت می‌داند. روایت‌های داستانی تا ژرفای جان نفوذ می‌کند و سبب دگرگونی‌های عمده نه‌تنها در بخش آموزش زبان یا هر آموزش دیگر که سبب دگرگونی‌های ژرف رفتاری و اخلاقی می‌شود. جان‌مایه‌ی داستان آرش، روایت از جان‌گذشتگی و فداکاری مردم در راه ارزش‌ها، آرمان‌های خود مانند میهن، حق زندگی در صلح و آرامش است. تنها چنین روایت‌هایی می‌تواند پیوند گسترده میان مخاطب و اثر ایجاد کند.
خرید «فارسی آموز آرش کمان دار ۱»
هنگامی‌که روایت در مرکز و هسته‌ی برنامه‌ی درسی قرار می‌گیرد، ناخودآگاه ذهن به‌سوی داستان می‌رود. چه‌گونه روایت می‌تواند در چارچوب یک بسته‌ی برنامه‌ی درسی قرار بگیرد و همه‌ی محتوای برنامه‌ی درسی در چارچوب داستان ارائه شود؟ برای کسانی که با آموزش قصه‌بنیان آشنایی ندارند این تصور ایجاد می‌شود که برنامه‌ی درسی روایتی، پدیده‌ای نوآمد است. درحالی‌که بی‌تردید برنامه‌ی درسی روایتی کهن‌ترین شکل از برنامه‌ی درسی است که ردپای آن را می‌توان در سومر، هند باستان، مصر باستان و ایران باستان دنبال کرد.
در سایت آموزک بخوانید: فارسی‌آموز آرش کماندار، پویشی نو در سوادآموزی بزرگسالان
برنامه‌ی درسی روایتی، گونه‌ای از برنامه‌ریزی درسی است که محتوای ارائه‌شده در برنامه‌ی درسی را برپایه‌ی داستان و روایی‌سازی قرار می‌دهد. اگر قرار است زبان آموزش داده شود، این آموزش باید از راه داستان باشد، اگر قرار است ریاضی آموزش داده شود این آموزش باید از راه داستان باشد و به همین ترتیب تمام ساختار برنامه‌ی درسی به گونه‌ای روایتی ساخته می‌شود. برنامه‌ی درسی روایتی شیوه‌ای بسیار طبیعی برای یادگیری و آموزش به بزرگسالان و کودکان است. زیرا در جهان بدون مدرسه و آموزش‌گاه یا در جهان بدون ساختار آموزشی، یادگیرندگان کودک و بزرگ‌سال از راه روایت می‌آموختند و به شکل ذهنی و شفاهی در تجربه‌های دیگران سهیم می‌شدند. روایت‌ها ساده‌ترین شکل انتقال معنا برای یادگیری‌اند که بار دیگر در سده‌ی بیست‌ام توجه پژوهش‌گران و دانش‌مندان را به خود جلب کردند. بی‌گمان اما برنامه‌ی درسی روایتی بیش از هرکسی مدیون جروم برونر است که با نظریه‌های تازه درباره‌ی ساختار ذهن انسان، حیطه‌ی روایت و داستان را بخشی از کارکردهای عالی ذهن دانست و این باور را ترویج کرد که ذهن انسان دو ساختار منطقی و روایتی جداگانه با کارکردهای متفاوت دارد. با ساختار منطقی واقعیت را می‌شناسد و با ساختار روایتی به دنیای پیرامون خود معنا می‌دهد، ارتباط برقرار می‌کند و می‌شناسد و می‌شناساند.[1]
بسته‌‌های آموزش خلاق از راه ادبیات
برنامه‌ی درسی روایتی، برنامه‌ای است که در بستر روایت روند شناخت مانند بازنمایی، تفسیر، بیان، ارتباطات، معناسازی، شکل‌گیری هویت، انتقال فرهنگی و کنش اجتماعی به هم گره می‌خورد تا یادگیرندگان در بستر چیزی که بیش‌تر جنس عاطفی و هیجانی دارد، ژرف‌تر بشناساند و این شناخت را درونی کنند. نمونه آن ژرف‌تر و درونی شدن را می‌تواند در زبان‌آموزی از راه ادبیات دید. زبان‌آموزانی که از راه ادبیات زبان می‌آموزند توانایی‌های گسترده‌تری از کسانی پیدا می‌کنند که با متن‌های پراکنده و گزارشی زبان می‌آموزند. برنامه‌ی درسی روایتی تنها مختص به داستان نمی‌شود و هرگونه روایتی را در هر جنس و گونه‌ای دربرمی‌گیرد. اسطوره‌ها، افسانه‌ها، داستان‌های عامیانه، رمان‌ها، داستان‌های کوتاه، شعر، زندگی‌نامه‌ها، خاطرات، گزارش‌ها و سخن‌رانی‌ها، گونه‌های روایت مستند، فیلم‌ها، نقاشی‌ها، مجسمه‌ها، عکس‌ها، کمیک‌ها، کارتون‌ها، انیمیشن‌ها و غیره همه می‌توانند بخشی از دنیای روایت و برنامه‌ی درسی را بسازند.
پانویس
۱- .Bruner, Jerome S. Actual Minds, Possible Worlds. Harvard University Press, 1986, p11-19
نویسنده
لینک کوتاه