شیطنت‌های دردسرساز در مدرسه
کودکان به دلایل مختلفی لوازم دیگران را بدون اجازه برمی دارند. در برخی مواقع آن‌ها معنی این کارها را نمی‌دانند و این رفتار ناشی از مشکلات رفتاری – هیجانی است که باعث می‌شود کودک دست به رفتارهای ناهنجار بزند. در چنین شرایطی رفتار والدین باید به گونه ای باشد که کودک بتواند درک صحیح و درستی از قوانین و نظم اجتماعی به دست آورد.
دسته دیگری از کودکان برای پذیرفته شدن در جمع یا گروهی دست به این شیطنت‌ها می‌زنند و با این کار می‌خواهند در جمع دوستان پذیرفته شوند. برای مثال کودکان تمایل دارند خوراکی، شکلات و... خریداری کنند. بنابراین پدر و مادر باید مقداری پول البته به صورت کنترل شده در اختیار فرزندشان قرار دهند. این شیوه کنترل و حمایت باعث می‌شود کودک بدون اجازه از کیف یا کمد والدینش پول برندارد.
نقش خانواده و اطرافیان در کنترل این ناهنجاری رفتاری بسیار مهم و قابل توجه است. کودکان معمولاً از رفتار پدر و مادر، خواهر و برادر بزرگ‌تر خود الگوبرداری می‌کنند. هنگامی که کودک می‌بیند افراد بزرگ‌تر خانواده‌اش بدون اجازه وسایل یکدیگر را برمی دارند از آنجایی که قادر به تشخیص رابطه آن‌ها نیست اقدام به الگوبرداری و تکرار رفتار آن‌ها می‌کند و گاهی تا جایی پیش می‌رود که وسایل دوستان و... را بدون اجازه برمی دارد و این به عنوان یک خصوصیت اخلاقی بد در وی نهادینه می‌شود و متاسفانه آن‌ها را به سوی بزهکاری هدایت می‌کند.
برای مثال همه ما افرادی را دیده‌ایم که در فروشگاه و قنادی‌های بزرگ بدون اجازه اقدام به خوردن آجیل یا تنقلات می‌کنند، این رفتارها تأثیر منفی ای در کودکان خواهد گذاشت. در حقیقت والدین گاهی ناخواسته یک ناهنجاری رفتاری را در فرزندشان تقویت می‌کنند. با توجه به آنچه گفته شد این سؤال مطرح می‌شود که چگونه رفتار کنیم که این ناهنجاری در کودکان به وجود نیاید؟ یا در صورت بروز، چه راهکاری برای ممانعت از تثبیت رفتارهایی از این قبیل وجود دارد؟
در گام نخست باید زشتی و بدبودن دزدی را برای کودک توضیح داد، سپس باید مفهوم مالکیت به کودکان آموزش داده شود. بهترین زمان برای آموزش هنگامی است که بچه خیلی کوچک است و معنی مالکیت را در اسباب بازی‌هایش می‌فهمد.پدر و مادر باید به وی آموزش دهند نیازها و خواسته‌هایش را برای والدینش توضیح دهد. مثلاً اگر اسباب بازی خاصی را دوست دارد به والدینش بگوید نه این که اسباب بازی دوستش را بردارد.
پدر و مادرها باید با کودک رابطه شفاف داشته باشند. کودکانی که رابطه صادقانه و روشن با اعضای خانواده خود دارند ارزش‌ها و باورهای والدین خود را بهتر باور دارند، اما در صورت بروز این رفتار مربیان و پدرومادرها باید ضمن حفظ آرامش خود کاملاً رفتار خود را کنترل کنند. در غیر این صورت تاثیرات بسیار منفی بر عزت نفس کودک خواهد داشت.
آن‌ها باید با عکس العملی سنجیده پیامدهای رفتار کودک را برایش توضیح دهند. برای مثال اگر در فروشگاهی شکلاتی برداشت او را وادار کنند ضمن برگرداندن شکلات از فروشنده عذرخواهی کند. از آنجایی که عذرخواهی برای کودک سخت است باعث می‌شود کودک رفتار ناخوشایند را تکرار نکند.والدین باید تفاوت امانت گرفتن و دزدی را برای کودک توضیح دهند و بر رفتار آن‌ها بیشتر نظارت کنند. نکته مهم این است که نباید کودک را به خاطر رفتار اشتباهش شرمنده کنیم و از برچسب زدن و انگ‌های مختلف به کودک جلوگیری کنیم.
همه ما باید به یاد داشته باشیم که نباید به عزت نفس کودک آسیب وارد کنیم و مراقب باشیم در حالی که با بازگوکردن این رفتار غلط وی را با پیامدهای منفی رفتارش آشنا می‌کنیم، هیچ گاه با سرزنش‌های مکرر احساس گناه را در کودک به وجود نیاوریم.
نویسنده: حمیلابخشی
منبع
روزنامه ایران, شماره ۵۴۶۸, به تاریخ ۱۳۹۲/۷/۱, صفحه ۱۷