کوچولوهای ورزشکار

نویسنده: مریم سادات کاظمی

سلامت جسمی و روانی، افزایش اعتماد به نفس، علاقه بیشتر به تلاش و جنب و جوش و یاد گرفتن احترام به دیگران از جمله مزایای عالی ورزش در کودکان است. آن‌ها تمرین، نظم و رقابت را با شادی می‌پذیرند، زیرا بازی و تحرک، جزئی از طبیعت کودک است. با فرارسیدن تابستان و تعطیلی مدارس، فرصت بیشتری برای بازی و فعالیت به بچه‌ها می‌دهد. از طرفی هم تبلیغات کلاس‌های ورزشی مختلف نیز، انتخاب را برای خانواده‌ها مشکل می‌کند. در ادامه سعی شده تا نخست در مورد فواید ورزش برای بچه‌ها و آشنایی مختصر با چند رشته ورزشی اطلاعاتی ارائه گردد. انتخاب نوع فعالیت کودک به طبیعت و علائق او بستگی دارد. ممکن است کودکان خجالتی کاراته را انتخاب کنند تا شیوه دفاع از خود را بیاموزند. بچه‌های علاقه مند به طبیعت، اسب سواری، دوچرخه سواری، کوه نوردی، اسکی، شنا و ... را دوست دارند.

بچه‌هایی با اندام ظریف و یا قوای بدنی خوب تمایل به دو ماراتون دارند که لازمه آن چابکی و سرزندگی است. کودکانی که می‌خواهند همیشه از همه جلوتر باشند، به ورزش دومیدانی علاقه مندند. بسیاری از بچه‌ها نیز ورزش‌های گروهی مانند فوتبال، والیبال و بسکتبال را به خاطر فضای شاد این بازی‌ها دوست دارند. روحیه اتحاد و علاقه به پیروزی، انگیزه‌های قوی است که در این ورزش‌ها دیده می‌شود.

 سن شروع ورزش در بچه‌ها

بسیاری از والدین این سوال را مطرح می‌کنند که کودکانشان از چه سنی می‌توانند ورزش را آغاز کنند. در واقع می‌توان گفت که کودک از سنین خیلی پایین قادر به انجام فعالیت‌های ورزشی است. شنای نوزادان نمونه ای روشن از این موضوع است. همچنین دیده می‌شود که کودکانی کوچک بسیار عالی سوار کاری می‌کنند. اما در این موارد، ورزش‌ها نباید تمرینات جدی ورزشی تلقی شود چرا که حرکات و قدرت هماهنگی و هم زمان سازی، عادت کردن به تمرینات، افزایش احساس راحتی در یک محیط مانند استخر، یادگرفتن توانایی تسلط بر بدن، ارتباط برقرار کردن با دیگران و... در کودک هنوز به حد عالی خود نرسیده است. مثلابه ندرت ممکن است کودکی بتواند تا قبل از سن پنج سالگی، بدون حلقه نجات شنا کند. یادگیری تمریناتی که کودک با علاقه آن‌ها را انجام می‌دهد، تا حد زیادی در افزایش اعتماد به نفس و ارتباط او با دیگران کمک می‌کند.

 از سن ۶ یا ۷ سالگی، توانایی‌هایی جسمی کودک در حدی است که او قادر خواهد بود تمرینات جدی را دنبال کند. بین ۷ تا ۱۳ سالگی، توانایی یادگیری بچه‌ها بسیار عالی است، حافظه خیلی خوب عمل می‌کند، نرمی، چابکی و حس تعادل در حال پیشرفت است و باید گفت که تحمل و استقامت آن‌ها کمتر از بزرگسالان نیست.تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد که کودکان در سنین ۷ تا ۱۱ سال، توانایی بالایی در هماهنگی حرکات دارند و از حدود ۹ یا ۱۱ سالگی، علاقه زیادی به نتیجه تمرینات ورزشی از خود نشان می‌دهد. کودک درک می‌کند که ورزش تا چه حد ارزش او را بالامی برد. همچنین در این مدت، او به احساسات مختلف خود مانند تهاجم، مخالفت و تسلط جهت می‌دهد و از ۱۱ سالگی به بعد، توانایی برنامه ریزی برای اهداف آینده خود را ابراز می‌کند. پس از این باید منتظر دوران نوجوانی بود تا روند رسیدن او به سن بلوغ به طور پایدار پیشرفت کند، از لحاظ جسمی به تعادل برسد، شخصیتش شکل گیرد و حضورش در اجتماع به ثبات برسد. کار با تمام قوا، مفید و ثمربخش خواهد بود. توجه داشته باشید که تمرینات جسمانی در بچه‌های خیلی کوچک باید طبیعی و خودجوش باشد. فعالیت‌های شدید احتمال آسیب به ستون مهره‌ها و ماهیچه‌ها را در پی دارد و حتی ممکن است باعث برخی ناهنجاری‌ها در بزرگسالی نیز شود.

تاثیرات چند رشته ورزشی در بچه‌ها

 شنا

 یادگیری شنا برای کودک لازم است چرا که می‌تواند تضمین کننده حیات او در موقعیت‌های خطرناک باشد. به علاوه، شیوه مناسبی برای افزایش اعتماد به نفس نیز به حساب می‌آید. به جز تاثیر مثبتی که این ورزش بر سلامتی دارد حرکات آرام و بی فشار آب احساس آرامش بخشی به کودک می‌دهد. در مجموع شنا به عضله بندی ماهیچه‌های پشت و ستون مهره‌ها کمک می‌کند و در برخی موارد انحراف جانبی ستون مهره‌ها را کاهش می‌دهد. همچنین توانایی و گنجایش سیستم قلبی عروقی و ریه‌ها کودک که در حال رشد است را نیز افزایش می‌دهد. با این حال، برای اینکه از سن خیلی پایین شناگر ماهری شود، زیاد به او فشار نیاورید. پس از ۷ سالگی وقت کافی برای قهرمانی خواهد داشت.

دوچرخه سواری

این ورزش کنترل و مهارت را در کودک در حد بالایی افزایش می‌دهد و حتی او را از آنطور که بوده بالاتر می‌برد، درست مانند اینکه از خودش سبقت بگیرد. به علاوه اصل ایمنی حتما باید رعایت شود و کودک حتما از کلاه ایمنی، دستکش و آرنج بند استفاده کند.

 فوتبال
همه بچه‌ها چه دختر و چه پسر از سن شش هفت سالگی در قالب توپ بازی به شکل مبتدیانه در تیم های ۵ نفره فوتبال بازی می‌کنند. در این موقع فوتبال فقط برای آن‌ها سرگرمی است و بدن اینکه به رقابت و قوانین آن فکر کنند، اصول بازی را یاد می‌گیرند. هرنیمه ۱۰ تا ۱۲ دقیقه طول می‌کشد و بین آن نیز استراحت می‌کنند. جو بازی برای بچه‌ها دوست داشتنی است و روند بازی به رشد حرکتی، فکری و هیجانی آن‌ها کمک می‌کند. در پایان نیز با صرف میان وعده ای بازی تمام می‌شود. همچنین کودک در عین حال که به برتری می‌رسد سرزنده و شاداب است. قوانین بازی در واقع قوانین زندگی را به او می‌آموزد. او به یک تیم تعلق دارد و جایگاه خود را در آن پیدا می‌کند. در حالی بازی می‌کند که به دیگران توجه دارد و حقوق آن‌ها را رعایت می‌کند. بازی به او می‌آموزد که با شور، هیجان و بخشندگی زندگی کند.

 ژیمناستیک
این ورزش که با تمرینات تعادلی، چرخش، پرش و ... همراه است از سن ۴ سالگی برای بچه‌ها قابل انجام است. خیلی زود کودک با رعایت احتیاط و به تدریج روی نرمش و انعطاف پذیری، سرعت انجام تمرین، کشیدگی عضلات و هماهنگی حرکات کار می‌کند. ورزش ژیمناستیک به هماهنگی اندام‌های بدن کمک می‌کند.

جودو
جودو در اصل هنری رزمی است که بیشتر متناسب بچه‌هایی است که به آن علاقمندند. این ورزش به کودک امکان می‌دهد که پشت را در وضعیت خوبی نگه دارد، روی پاها تعادل داشته باشد، باسن را محکم نگه دارد و بتواند با تحمل وزن بدن بالاو پایین برود. فعالیتی اجتماعی است و همه در گروه دو به دو بازی می‌کنند. لباس‌های یکسان نشان دهنده روحیه مساوات طلبی در آن است. تنها وجه تمایز وزرشکاران رنگ کمربند آن‌هاست.برای بچه‌های در سن چهار پنج سال بیشتر بر افزایش هماهنگی و مفهوم اجتماعی تمرکز می‌شود. از ۶ تا ۹ سالگی که بچه‌ها با تکنیک های مقدماتی آشنا شده‌اند، تاکتیک‌های اصلی اولیه آموزش داده می‌شود. آموزش جودو بر پایه نرمش، انعطاف پذیری و امنیت است.

یوگا
 کودکان از سنین پنج شش سال می‌توانند یوگا کار کنند. این ورزش با تمرینات بازی گونه و پویا، سلامتی و تعادل را از نظر جسمی، هوشی و ذهنی برای کودک به همراه دارد. یوگا همچنین به او کمک می‌کند تا از خودش و ظرفیت‌های ذهنی و جسمی‌اش شناخت پیدا کند و احساس استقلال او را نیز بهتر می‌شود. کودک می‌آموزد تا از ذهنش در جهت مثبت استفاده کند و انرژی‌اش را که برای پیشرفت درسی‌اش مفید و کارآمد است، کنترل کند. همچنین مدیریت اضطراب در برابر مشکلات و تغییرات زندگی را نیز یاد می‌گیرد. توجه داشته باشید که تمرینات تنفسی پس از هفت، هشت سالگی انجام شود.