آزمون پرلز و سودمندی خواندن فراگیر نکاتی درباره‌ی نتایج به دست آمده از پرلز - اهمیت سواد اولیه و مالکیت کتاب

پژوهش‌ها نشان داده است که در سال (2021) سه عامل تعیین کننده در عملکرد خواندن عبارت‌اند از:

•    عملکرد زودهنگام کودکان طبق آزمون غربالگری صداشناسی در یک سالگی  
•    تعداد کتابهای موجود در خانه (تعداد بیشتر با نمره‌های بالاتر ارتباط دارد) و 
•    موقعیت اجتماعی- اقتصادی. در بین همه‌ی کشورها دانش‌آموزانی که موقعیت اجتماعی- اقتصادی بالاتری داشتند، نسبت به افرادی که موقعیت اجتماعی- اقتصادی پایین‌تری داشتند، موفقیت بیشتری کسب کردند. 

این عوامل پیش‌بینی کننده اهمیت سواد اولیه و مالکیت کتاب را برجسته می‌کند و نیز مقدماتی را نشان می‌دهد که برای حمایت از سواد خواندن و نوشتن کودکان با پیش‌زمینه‌ی موقعیت کم درآمد لازم است. از کارهایی که انجام داده‌ایم این نتایج حاصل شده است که مهارت زبانی زودهنگام در کودک شاخصی از مهارت‌های سوادآموزی او در سال‌های آینده است. این موارد در برنامه‌های سال‌های اولیه مانند «اولین واژگان باهم»[1] (این برنامه از کودکان زیر دو سال حمایت می‌کند، کودکانی که شاید در گفتار، زبان و ارتباط کمک بخواهند.) منعکس شده است. مطالعات و برنامه‌های ما سودمندی افزایش مالکیت کتاب را نشان می‌دهد به ویژه، طبق اهداف، برای کودکانی که در مناطق محروم هستند. در سال (2022) یک نفر از 10 کودکی (7/9%) که وعده‌ی غذایی رایگان در مدرسه دریافت می‌کند، در خانه یک کتاب هم نداشته است. سازمان سوادآموزی ملی با افتخار برای کاهش آمار در این موضوع فعالیت کرده و بیش از 575000 کتاب و منبع برای حمایت از کودکان در دوران قرنطینه کرونا تهیه کرده است. ما این فعالیت را از طریق کانون‌های سوادآموزی منطقه‌ای ادامه داده‌ایم.

در سایت آموزک بخوانید: انجمن بین المللی ارزشیابی پیشرفت تحصیلی IEA

نگرش‌ها و دستاوردهای خواندن به طور متقابل یکدیگر را تقویت می‌کنند

همچنین، پژوهشگران به این نتیجه رسیده‌اند که در بین همه‌ی کشورها، نگرش‌های مثبت خواندن مانند علاقه به خواندن و احساس اطمینان به آن و کسب میانگین بالاتر در خواندن رابطه‌ی «تقویت کننده‌ی متقابلی» دارد. اما در سال‌های گذشته لذت کلی خواندن، ازجمله در کودکان انگلیسی، کاهش یافته است، چیزی که ما هم در تحقیقات‌مان مشاهده کردیم. 

مطالعه‌ی اخیر نشان داد که سطح لذت خواندن روند افزایشی معناداری در دوران همه‌گیری کرونا داشته است زیرا کودکان فرصت بیشتری داشتند که «درگیر» خواندن مجدد شوند و بسیاری دوباره متوجه کتابخوان بودن خود شدند. متأسفانه، با بازگشت کودکان به مدرسه سطح لذت از خواندن تغییر کرد و در حال حاضر در پایین‌ترین سطح 15 ساله کاهش یافته است. با توجه به رابطه‌ی متقابلی که در مطالعات پرلز به دست آمده است، باید تلاش کنیم تا از لذت و موفقیت در خواندن حمایت کنیم. طبق مطالعات ما کودکان و نوجوانانی که از خواندن لذت می‌برند سه برابر بیشتر از سطح مورد انتظار در این سن (1/8% در برابر 1/30%) به خواندن تمایل نشان می‌دهند. 

ضمناً باید موفقیت کودکان 10 ساله‌ی انگلیسی در این آزمون بین‌المللی را ستود. چنین ارزیابی‌های بین‌المللی موجب تکمیل ارزیابی‌های ملی موجود می‌شود زیرا در سیاست‌گذاران، مدارس و متخصصان آموزش بینش دیگری درباره‌ی تأثیر راهبردها و رویکردهای حمایت از خواندن در طولانی مدت ایجاد می‌کند. درحقیقت، برخی از صاحب نظران نتایج را تحسین کرده‌اند و آن را«داستان موفقیت خط مشی کلی» می‌دانند و سندی که نشان می‌دهد سیاست‌های آموزشی در صورت اجرای صحیح تأثیر واقعی دارد.» 

فاصله‌ی بهترین و ضعیف‌ترین عملکرد خواندن رو به کاهش است

با بیشترین حد از خوش‌بینی، روندهای بلندمدت پرلز نشان می‌دهد که فاصله‌ی بهترین و ضعیف‌ترین عملکرد خواندن در طول زمان رو به کاهش است، زیرا نمرات افرادی که موفقیت کمتری داشتند، روند صعودی داشته است. شاید چندین اقدام در این مورد سهیم باشد. به طور مثال، آزمون غربال‌گری صداشناسی در سال (2012) معرفی شد، برنامه‌ی آموزشی ملی جدیدی در سال (2014) آغاز شد که اولین دوره از پرلز بود و آموزش کودکان صرفاً با این برنامه بود و برنامه‌ی کانون‌های انگلیسی در سال (2018) شروع شد. با این حال، توجه به این موضوع اهمیت دارد که چون ارتباط سیاست آموزشی و ارزیابی ملی در مقیاس وسیع بسیار پیچیده است، طبق هشدار پژوهشگران نباید نمرات را به طور علی به هیچ خط مشی یا تمرین ویژه‌ای از خواندن نسبت داد. 

واضح است که عوامل زیادی در این بازی دخیل هستند، به ویژه سخت کوشی باورنکردنی معلمان، کتابداران، خانواده‌ها و همه‌ی افرادی که در موضوع حمایت از خواندن کودکان مشارکت می‌کنند. همچنین باید نگاهی به مطالعات و بررسی « پیسا»‌ در آینده داشته باشیم که مطالعه‌ای مشابه برای افراد 15 ساله است. علاوه براین، چنان‌که پژوهش‌ها نشان می‌دهد، کم سن‌ترین کودکان (افرادی که خواندن را در سال‌های اول و دوم[2] می‌آموزند) و کودکان بزرگتر از آن‌ها (در سنین 10 تا 8) پس از همه‌گیری کرونا بیشترین کاهش را در یادگیری خواندن نشان داده‌اند. شاید دوره‌های آتی مطالعه موارد بیشتری را درباره‌ی اثر ماندگار آشفتگی آموزشی در دوران همه‌گیری در اختیارمان بگذارد.

در سایت آموزک بخوانید:‌ تاریخچه و روند شکل گیری آزمون پرلز - تغییر از یادگیری خواندن، به خواندن برای یادگیری.

چه عواملی بر خواندن خوب تأثیر دارد: یافته‌های بین‌المللی پرلز (2016)

پنجاه کشور از سراسر دنیا در ارزیابی درک مطلب و خواندن پرلز (2016) در پایه‌ی چهارم شرکت کردند. در هر کشور محدوده‌ی وسیعی از موفقیت در خواندن، از مهارت‌های پایه‌ای گرفته تا درک پیشرفته، به دست آمد. کودکان پایه‌ی چهارم روسیه و سنگاپور به طور میانگین بالاترین موفقیت را در خواندن کسب کردند. بیش از یک دهم از دانش‌آموزان این دو کشور نیز به معیار بین‌المللی پیشرفته‌ی پرلز[3] دست یافتند. دانش‌آموزانی که به این سطح می‌رسند، طرح داستانی و اطلاعات متن‌های نسبتاً پیچیده را تفسیر، ادغام و ارزیابی می‌کنند. منطقه‌ی ویژه‌ی اداری هنگ کنگ، ایرلند، فنلاند، لهستان و ایرلند شمالی نیز عملکردی عالی داشتند و تقریباً یک پنجم از دانش‌آموزان این کشورها به معیار پیشرفته دست یافتند. 

روسیه : 581 سنگاپور: 576 
هنگ کنگ: 569 ایرلند: 567 فنلاند: 566 
لهستان: 565 ایرلند شمالی: 565

نکته‌ی قابل توجه از نظر سواد اولیه‌ی خواندن این است که در بیش از نیمی از کشورهای شرکت کننده در پرلز (2016)، همه‌ی دانش‌آموزان (بیش از 95 درصد) مهارت‌های اساسی خواندن را داشتند. این دانش‌آموزان قادر بودند ایده‌ها و اطلاعات متن را مشخص و بازتولید کنند و استنتاج‌های مستقیم انجام دهند. 

روند مطالعه‌ی پرلز (2016) افزایش خواندن خوب در سطح بین‌المللی را نشان می‌دهد 
کشورهایی که در پرلز موفقیت‌های طولانی‌مدت و کوتاه‌مدت کسب کرده‌اند:

مجارستان 
ایتالیا 
نروژ 
روسیه  
اسلوونی

در سطح بین‌المللی، نسبت به پانزده سال قبل افرادی دیده می‌شوند که مهارت بهتری در خواندن دارند. از زمان آغاز به کار پرلز در سال (2001) میزان افزایش موفقیت‌ها بیش از کاهش آن بوده است. یازده کشور از سال (2016 تا 2001) در بلندمدت پیشرفت کرده‌اند و تنها 2 کشور روند نزولی داشتند؛ 18 کشور طی سال‌های (2016 تا 2011) در کوتاه‌مدت پیشرفت کرده‌اند و 10 کشور روند نزولی داشته‌اند. 

دختران نسبت به پسران در خواندن بهتر هستند

در 48 کشور از 50 کشور شرکت‌کننده در پرلز، دختران میانگین موفقیت بیشتری را نسبت به پسران رقم زده‌اند. از سال (2001) تفاوت دستاورد خواندن به نفع دختران بوده است و همچنان ادامه دارد.

محیط خانه برای افرادی که خواندن خوبی دارند، حامی سوادآموزی است

در بین کشورها بیشترین موفقیت در خواندن با موارد زیر ارتباط داشت: 

•    وجود تعداد بیشتری از منابع (کتاب در خانه، پشتیبانی مطالعاتی و والدین تحصیل کرده با شغل تخصصی و فنی) که موجب حمایت از یادگیری در خانه می‌شود.  
•    وجود وسایل دیجیتال بیشتر در خانه 
•    والدینی که به خواندن علاقه دارند

موضوع نگران کننده این است که از سال (2011) نگرش مثبت والدین نسبت به خواندن در 31 کشور کاهش یافته و تنها در دو کشور افزایش نشان داده است. به طور میانگین، در سال (2016) فقط 32 درصد از والدین دانش‌آموزان علاقه‌ی زیادی به خواندن داشتند و طبق گزارش 17 درصد از والدین علاقه‌ای به خواندن نداشتند.

افرادی که خواندن خوبی داشتند سوادآموزی زودهنگام را تجربه کرده‌اند

پرلز بر دو روش اساسی برای سوادآموزی زودهنگام تأکید می‌کند:

•    والدینی که موجب مشارکت کودکان در فعالیت‌های سوادآموزی می‌شوند 
•    آموزش پیش‌دبستانی

والدین اولین معلمان دانش‌آموز هستند و 39 درصد از دانش‌آموزان در گروهی بودند که طبق گزارش والدین‌شان در فعالیت‌های سوادآموزی زود هنگام مانند خواندن، گفتگو یا آواز شرکت کرده‌اند و والدین برای‌شان قصه گفته‌اند و به آن‌ها نوشتن حروف را آموزش داده‌اند. این دانش‌آموزان نسبت به دانش‌آموزانی که والدین‌شان آن‌ها را کمتر در فعالیت‌های آموزشی درگیرکرده‌اند، موفقیت‌های بیشتری در خواندن کسب کرده‌اند. 

طبق گزارش والدین، 59 درصد از دانش‌آموزان پرلز مدت 3 سال یا بیشتر در پیش‌دبستانی بوده‌اند. این مطالعات رابطه‌ی مستقیمی بین سال‌های حضور دانش‌آموزان در پیش‌دبستانی و موفقیت بیشتر در خواندن نشان داده است.

چنان‌که والدین این کودکان اعلام می‌کنند، خواه از طریق ترغیب والدین در یادگیری زودهنگام، حضور در آموزش پیش‌دبستانی یا هر دو مورد، 29 درصد از دانش‌آموزان با شروع دوره‌ی دبستان به خوبی توانایی انجام تکالیف را داشتند. این دانش‌آموزان نسبت به همکلاسی‌های خود در پایه‌ی چهارم که مدرسه را با مهارت‌های متوسط یا اندکی شروع کرده بودند، موفقیت‌های بیشتری در خواندن کسب کردند. خبر خوب این که فرصتی که برای فعالیت‌های زودهنگام سوادآموزی دانش‌آموزان سپری شده است نسبت به سال (2011)، در 16 کشور افزایش و تنها در یک کشور کاهش نشان می‌دهد. 

در سایت آموزک بخوانید:‌ مطالعات پرلز (PIRLS) و بررسی سواد خواندن و درک مطلب در کودکان

افرادی که مهارت خوبی در خواندن داشتند، در مدارسی با منابع خوب و علمی حضور داشتند

به طور میانگین، در کشورهای شرکت‌کننده دانش‌آموزانی موفقیت بیشتری در خواندن کسب کردند که در مدارس‌شان:

-    دانش‌آموزان از نظر اقتصادی مرفه‌تر بودند. 
-    همسالان پایه‌ی اول سواد خواندن و نوشتن زود هنگام داشتند. 
-    و آموزش تحت تأثیر کمبود منابع خواندن نبود. 

نکته‌ی مورد توجه این است که مدیران و معلمان بر سر این موضوع که مدارس‌شان بر موفقیت تحصیلی تأکید داشته است، توافق داشتند. به طور متوسط، 8 درصد از دانش‌آموزان در مدارسی بودند که تأکید بسیار زیادی بر این موضوع داشت، 54 تا 55 درصد از آن‌ها در مدارسی بودند که تأکید زیادی بر این موضوع داشت و 37 تا 38 درصد در مدارسی بودند تأکید متوسطی داشت. موفقیت بیشتر در خواندن با درجه‌ی بالاتری از تأکید بر موفقیت تحصیلی رابطه داشت.

همچنین شایان ذکر است که تقریباً همه‌ی دانش‌آموزان پایه‌ی چهارم حس مثبت تعلق به مدرسه را گزارش کردند و حس تعلق بیشتر به مدرسه با موفقیت بیشتر در خواندن ارتباط داشت. 

دانش‌آموزانی که مهارت خواندن خوبی داشتند در مدارس سالم حضور داشتند

در سطح بین‌المللی، اکثر دانش‌آموزان پایه‌ی چهارم در مدارسی با محیط سالم درس می‌خواندند اما افرادی که در مدارسی با محیط نابسامان تحصیل می‌کردند، نسبت به همسالان‌شان موفقیت بسیار کمتری در خواندن داشتند. همچنین نتایج نشان داد: 
62 درصد از دانش‌آموزان در مدارسی بودند که طبق گزارش مدیران هیچ مشکل انضباطی وجود نداشت و 8 درصد از آن‌ها در مدارسی با مشکلات متوسط یا طاقت‌فرسا بودند. 
62 درصد از دانش‌آموزان در مدارسی بودند که معلمان بسیار منضبط و سالم بودند و 3 درصد از آن‌ها در مدارسی بودند که معلمان از سلامت و انضباط کمتری داشتند.

57 درصد از دانش‌آموزان گزارش کرده‌اند که تقریباً هرگز مورد زورگویی قرار نگرفته‌اند و 14 درصد گزارش هفتگی از این مورد داشتند. 

آموزش خواندن اولویت اول مدارس ابتدایی در سطح بین‌المللی بود

به طور متوسط، 27 درصد از زمان آموزش به زبان و 18 درصد از آن به طور خاص به آموزش خواندن اختصاص دارد. همچنین، به طور معمول، دانش‌آموزان معلمان و مدیران متخصصی دارند. آموزش خواندن اغلب دسترسی به کتابخانه و حداقل هفته‌ای یک بار فعالیت‌های مبتنی بر کامپیوتر را دربرمی‌گیرد.

افرادی که مهارت خوبی در خواندن دارند، به طور منظم در مدرسه حاضر می‌شوند و خسته و گرسنه نیستند

علی‌رغم جو کلی مثبت مدارس، طبق نظر معلمان و دانش‌آموزان، تعدادی از دانش‌آموزان از کمبود مواد غذایی کافی یا خواب رنج می‌برند و تعدادی غیبت مکرر دارند. به طور مثال، 26 درصد از دانش‌آموزان گفته‌اند که هر روز یا تقریباً هر روز گرسنه بوده‌اند و 15 درصد از آن‌ها گفته‌اند که حداقل هر دو هفته یک بار غیبت داشته‌اند. دانش‌آموزانی با این ویژگی‌ها نسبت به همکلاسی‌هایشان در خواندن موفقیت کمتری داشتند. 

افرادی که خواندن خوبی دارند، نگرش مثبتی به خواندن دارند

دانش‌آموزان پایه‌ی چهارم نگرش بسیار مثبتی به خواندن و آموزش مربوط به آن داشتند. نگرش مثبت به خواندن با موفقیت بیشتر در خواندن رابطه دارد. پژوهش‌های قابل توجهی نشان می‌دهد که نگرش مثبت به خواندن و موفقیت بیشتر با یکدیگر ارتباط دارند و در ارتباطی متقابل، احتمالاً افراد با مهارت خواندن بهتر از خواندن نیز بیشتر لذت می‌برند و درنتیجه نسبت به افرادی که در خواندن ضعیف هستند، بیشتر می‌خوانند. این موضوع راهنمای خوبی برای پیشرفت در مهارت‌ها، راهبردهای خواندن و درک مطلب است. همچنین نتایج نشان می‌دهد:

-    95 درصد از دانش‌آموزان بسیار یا تقریباً مجذوب آموزش خواندن بودند. 
-    84 درصد از افراد بسیار یا تا حدی خواندن را دوست داشتند. 
-    80 درصد از افراد بسیار یا تا حدی در خواندن با اطمینان عمل می‌کردند.

نگرش مثبت کلی خبرهای خوبی را دربردارد. اما نگرانی اینجا است که تا پایه‌ی چهارم در حدود یک پنجم از دانش‌آموزان از توانایی خواندن خود اطمینان نداشتند.

افراد با مهارت خوب خواندن مشکلات کمتری برای خواندن آنلاین داشتند

پرلز (2016) ارزیابی آنلاین خواندن «ای پرلز» را نیزبه آزمون‌های خود اضافه کرد؛ دانش‌آموزانی که با کاربرد کامپیوتر و اینترنت آشنایی داشتند، در این پژوهش شرکت کردند. برای نمونه‌هایی از تکالیف «ای پرلز» سایت[4] را مشاهده کنید. دانش‌آموزان 14 کشور که در ای پرلز شرکت کردند، درجه‌ی بالایی از خودکارآمدی در استفاده از کامپیوتر نشان دادند، توانایی هدایت به وب سایت‌های مناسب را داشتند و ارزیابی را در زمان معین انجام دادند.

دانش‌آموزان پایه‌ی چهارم سنگاپور بیشترین موفقیت را در «ای پرلز» کسب کردند اما همه‌ی شرکت کنندگان در خواندن « ای پرلز» از خوب تا عالی درجه‌بندی شدند. به طور متوسط، 50 درصد از دانش‌آموزان به معیار بین‌المللی عالی دست یافتند که توانایی ترکیب اطلاعات در صفحات وب و ویژگی‌های تعاملی را نشان می‌دهد و نحوه‌ی پشتیبانی المان‌های گرافیکی از محتوا را ارزیابی می‌کند. 

---

پانویس