سیل با «کودک» چه می کند؟

«مامان، مامان، خونه ی ما کدومه؟»  جملاتی که در ویدئویی مرتبط با سیل توسط کودکی از مادر پرسیده می شود. درون ذهن کودک چه اتفاقاتی در حال رخ دادن است. اگر بگوییم سیل زندگی کودکان را به دوران قبل و بعد از خود تقسیم می کند گزاف نیست.

 مهمترین مولفه های مفهومی که حین و بعد از واقعه ی سیل در شبکه ذهنی کودکان پر رنگ می شود:

مولفه های عینی : آب ، گِل ، رانش زمین

مولفه های مکان مند سلبی : بی خانگی، بی مدرسه شدن، گم شدگی

مولفه های کلی اضطراب زا: هشدار، تخلیه، آسیب، امداد، امنیت، تغییر یکباره ، ویرانی، غم، ناامیدی، تنهایی، حق/ناحق، خشونت، گناه
 مولفه های ماندگار و تکرار شونده : خیسی، کثیفی، بوی ناآشنا (بوی رطوبت و فاضلاب)

حالا دیگر آب ان مفهوم زندگی بخش که تشنگی را سیراب می کند، کثیفی را استحمام می کند یا استخری که می شود در آن بازی کرد نیست. آب مانند یک دشمن وارد حریم امن ذهن کودکان شده و آسیب هایی به جا می گذارد:

تاثیرات اولیه :

اضطراب ذهنی : هراس تاریکی، هراس تنهایی، هراس گم شدن، هراس صدای بلند (خروش یا بارش آب یا فریادهای استمداد) و هراس از مرگ  هراس از جدایی ...

اضطراب کلامی : پرسش های متناوب که بی پاسخ می مانند همچون: کی سیل تموم میشه؟ کی بر می گردیم خانه خودمان؟ پدر و مادرم کجا رفتند؟ و...

اضطراب اجتماعی : دور ماندن یا از دست دادن موقت/دائم خانواده، خانه ، محله، دوستان و مدرسه

اضطراب هیجانی : گیجی  ناشی از مشاهده سردرگمی والدین،  عصبانیت و خشم از طبیعت و اطرافیان، ناتوانی برای فرار و رهایی از موقعیت

تاثیرات ثانویه:

اختلال‌های جسمی و روانی فردی : بدخوابی، بی اشتهایی، سردرد و دل دردهای متناوب ، لکنت زبان، عدم کنترل ادرار و مدفوع، اگزما و حساسیت های جلدی، اضطراب پس از شوک PTSD ، بیش فعالی، سکوت و خاموشی گزینی، کابوس های شبانه، اقدام به خودکشی، انکار درد، تاخیر رشد ، نفرت از خود

اختلال های اجتماعی : خشم از دیگران، گرایش به انتقام، کنش های ضد اجتماعی و تمایل به خشونت و بزه، رفتار تهاجمی با خانواده و والدین .

 عموما دختران تمایل بیشتری به برون ریزی داشته و این اختلال های پسینی در پسران نمود بیشتری دارد.

راه حل های مدیریت تاثیرات سیل بر کودکی :

• نیاز به شنونده فعال : بسیاری ازکودکان نیاز دارند اتفاقات را تعریف کنند بارها و بارها از آنچه گذشته سخن بگویند تا برون ریزی کنند.
• نیاز به بازی درمانگر : مهمترین مُسکن برای کودکان آسیب دیده بازی است زیر فرصتی است تا از دنیای واقعی به  دنیای خیال پناه ببرند و خود را بازیابی کنند. خیال ورزی و نقش پذیری و رقابت جویی توسط بازی های مختلف می تواند بضاعت های فکری و ذهنی کودکان برای بقا را تقویت کند.
• نیاز به هنردرمانگر: نقاشی، موسیقی، سفالگری و بهره جستن هنری از دستان اعتماد به نفس کودکان را تقویت و قوای زیبایی شناسی انگیزه آنها برای ساختن و گذار از بحران را مضاعف می کند.
• ابزار نقاشی و بازی های فردی و جمعی : در ساعات اولیه پس از بحران کتاب داستان و اسباب بازی های مختلف برای پر کردن اوقات کش دار و بی پایان پس از سیل از الویت های امداد است.
• تمرکز بدنی با ورزش و رقص ، آرمیدگی و ماساژ : تقویت و آرام بخشی تن کودکان برای برون رفت از احساس ناتوانی می تواند سرعت بازگشت کودکان به زندگی عادی را افزایش دهد.
• حساسیت و رنج زدایی از پنج حس اصلی (گفتگو و تمرین های اصلاحی برای مشاهدات، شنیده ها، ادراکات لمسی و چشایی و بویایی با رایحه درمانی و طعم درمانی و... )
• دارو درمانی: حضور پزشکان و روان درمانگران متخصص کودک پس از بحران در منطقه ضروری است. وقتی نیاز به دارو درمانی برای کاهش آلام  اختلالات پس از واقعه است آنها می توانند شرایط را مدیریت و همراه خانواده ها باشند.