ورزش در كودكان
هدف ورزش در کودکان این است که آنها را فعال نگه داریم نه اینکه ظرفیت عمل یا مقدار اکسیژن مصرف (VO2max) آنها را بالا ببریم. متخصصین در آمریکا اعلام کردهاند که اگرکودکی از یک نوع ورزش لذت میبرد دلیلی برای محدود کردن آن وجود ندارد. ورزش برای کودکان، فوق العاده ضروری ولازم است.کودکان به طور طبیعی و فطری به ورزش، بازی و تحرّک علاقه نشان میدهند و این بازی و تحرک برای رشد و نموّ نسوج بدنشان لازم بوده و شرط زنده ماندنشان میباشد. وظیفه والدین و مربیان این است که سعی کنند کودکان را به سوی ورزش هاو بازیهایی هدایت کنندکه فکر، روح، جسم و شخصیت آنها را ساخته وآنها رابرای زندگی اجتماعی سالم و مفید آمادسازد.
دکتررجبعلی مظلومی در کتاب گامی در مسیر تربیت اسلامی مینویسد:
"ورزشهایی که به کودکان داده میشود، باید چنان باشند که به تربیت قوای فکری و نظم روحی آنها منتهی گردد؛ بدین معنا که تکوین اخلاق کنند، ایجاد منش نمایند، عادتهای مطلوب را (نظیر نظم و انضباط و اطاعت از قانون وجوان مردی و همکاری) مایه گذارند و یا حس ابتکار را بیدار کند و بپرورند."
و...
اهمیت پرداختن به بازیهای ورزشی برای کودکان
- آمادگی جسمانی را ا فزایش میدهد
- کسب مهارت و موفقیت اعتماد به نفس شخص را افزایش میدهد
- به کودکان میآموزد که چگونه محرکهای آنی را در خود کنترل کنند و این توانایی نه تنها در ورزش که در مناسبات اجنماعی نیز مفید خواهد بود.
- به یافتن دوستان تازه کمک میکند.
- در کشف علایق و شیوه صحیح زندگی به کودک کمک میکند.
- به کودک میآموزد که قوانین را رعایت کرده و منصفانه عمل کند.
- کنار آمدن با پیروزی و شکست را به او میآموزد.
تعداد جلسات تمرین برای کودکان
کودکان میتوانند هر روز ورزش کنند ولی اگر در ورزشهای سنگین و شدید و یا با وزنه شرکت میکنند بیش ازدو جلسه در هفته نباشد.
نوع ورزش
توصیه میشود ورزشهایی که کل عضلات بدن را به فعالیت وا میدارد، مانند دویدن، راه رفتن، فوتبال، بسکتبال، دوچرخه سواری و شنا انتخاب شود. البته، بهتر است چند نوع حرکات ورزشی در یک جلسه انجام شود و از ورزشهای مقاومتی سنگین باید پرهیز کرد.
مدت جلسات تمرین
توصیه میشود حرکتهایی انجام شودکه چند ثانیه طول میکشد و تکراری است ویک استراحت کوتاه بین آنها باشد. مدت این گونه حرکات ۲۰-۳۰ دقیقه در روز پیشنهاد میشود. ورزشهای شدید که ۱۰ تا ۹۰ ثانیه طول میکشد ممکن است در کودکان قابل تحمل نباشد دویدن استقامتی در کودکان مناسب نیست.
شدت جلسات
ورزش در حدی باشد که بتواند ۲۰ دقیقه بدون توقف و به راحتی انجام شود. در مورد ورزشهای مقاومتی و کار با وزنه ۱۰- ۱۵ بار و برای هر قسمت از بدن دو مرتبه بیشترنباشد.
سن ورزش درکودکان
کارشناسان ورزش و روانشناسی کودک توصیه میکنند که کودکان تا قبل از رسیدن به سن ۸ سالگی نباید در ورزشهای رقابتی سازمان یافته که درآن امتیاز محاسبه میشود و به خصوص بزرگسالان در اجرای آن نقش دارند شرکت کنند. زیرا اگر کودکان قبل از رسیدن به سنی که از نظر احساسی و فیزیکی آماده شده باشند به ورزشهای رقابتی بپردازند، احتمال اینکه فشار روانی دوران تمرین و زمان مسابقه و همچنین یاس ناشی از باخت تاثیرات ناگواری بر آنان بگذارد بسیار زیاد است و میتواند به کنار گذاشتن دائمی ورزش منتهی شود.
کودکان کم سال
کودکان زیر ۸ سال باید در بازی، کشف و یادگیری مهارتهایی که از طریق پرتاب کردن و گرفتن، ضربه زدن به توپ، بالا و پایین پریدن، دویدن و شنا کردن حاصل میشود، کاملاً آزادانه رفتار کنند و این مهارتها را به شادیبخشترین روش بیاموزند.
۸ تا ۱۰ سال
کودکان ۸ تا ۱۰ ساله، بسته به میزان رشد خود میتوانند در مسابقات سازمان یافته شرکت کنند. (مانند مسابقات داخلی در مدارس)
۱۱ تا ۱۲ سال و بالاتر
کودکان و نوجوانان میتوانند از رقابت در ورزش لذت ببرند و همچنان به آموختن مهارتهای تازه بپردازند.
ایمنی در ورزش
- کودکان برای لذت بردن از بازیهای ورزشی باید با قوانین ایمنی آشنا شده و آنها را رعایت نمایند. بیشتر صدمات از عدم رعایت این قوانین ناشی میشوند.
- بعضی از ورزشها نیازمند استفاده از تجهیزات ایمنی خاصی هستند. از جمله کلاه ایمنی، مچ بند، زانوبند و مانند اینها با کمک مربی او میتوانید این لوازم را تهیه کرده و فراموش نکنید که این تجهیزات باید نو و کاملاً اندازه باشند.
- محوطه بازی کودک باید امن و دور از عوامل خطر آفرین باشد.
- گرم کردن بدن قبل از شروع ورزش و خنک کردن آن پس از ورزش بسیار مهم بوده و در کاهش کوفتگی و درد عضلانی بسیار مفید هستند.
- کودکان کم سال نباید به ورزشهایی بپردازند که موجب اخلال در کار رشد استخوانها، عضلات و مفاصل آنها شده یا به این اندامها صدمه وارد کند. بهترین روش پرداختن به ورزشهای متنوعی است که روی یک اندام متمرکز نشده و طولانی هم نباشند. بدنسازی با وزنه قبل از سن بلوغ به هیچوجه توصیه نمیشود و پس از آن هم باید همواره تحت نظر مربی انجام گیرد.
نگارنده: تهیه و تنظیم: فاطمه نوروزی