اسباب‌بازی‌های مناسب برای نوپایان
نوپایان با آن پاهای کوچک و تپل و غریزه‌ی کاوش‌گری، در این جهان زندگی می‌کنند تا آن‌چه را تازه مرتب کرده و سرجایش گذاشته‌اید، به هم بریزند.
کودک نوپای شما، زیبا و نامرتب است با نیازهای ویژه برای روح و جسم‌اش. در این مقاله قصد داریم شما را به ذهن آنها ببریم و کمک کنیم تا اسباب‌بازی‌های مناسب رشدشان را برای‌شان فراهم کنید.
«کونل، جِی‌ال.»، تغییرات قشر مغز انسان پس از تولد. کمبریج، ماساچوست، انتشارات دانشگاه هاروارد، 1959
ساختمان بدن نوپایان
از یک تا سه سالگی، در حدود پنج و نیم کیلوگرم به وزن‌شان و بیست سانتی‌متر به قد آنها افزوده می‌شود. نکته‌ی جالب‌تر، رشد مغز آن‌هاست که در آن در هر ثانیه بیش از یک میلیون رشته‌ی عصبی رشد می‌کند. مغز در این دوران، بیش‌ترین سرعت رشد را دارد، و هنگامی که وارد دوران نوجوانی می‌شوند، این پیوندهای عصبی طی فرایندی به نام «هرس»[1] کاهش می‌یابند.
در این زمان، بیش‌ترین دگرگونی‌ها در مسیر حسی آنها، یعنی نحوه‌ی دیدن، شنیدن و تعامل با جهان‌شان رخ می‌دهد. این بخشی از یادگیری در زندگی و جهان پیرامون‌شان است و دلیل جیغ‌های او یا بالا و پایین پریدنش روی مبل‌های‌تان نیز همین است.
بازی‌های حرکتی
نوپایان با نیروی فوق‌العاده‌ای که تازه دارند آن را کشف می‌کنند، عاشق دویدن، پریدن، از جایی بالا رفتن و پرتاب کردن هستند. این مهارت‌های حرکتی، در نوپایان به تمرکز بسیاری نیاز دارند و برای رشد آنان ضروری هستند. پس بار بعدی که کودک نوپای‌تان یک فنجان آب‌میوه را روی زمین پرتاب کرد، همه‌ی این پیش‌رفت‌های عصبی را که در مغز او رخ می‌دهد، به خودتان یادآوری کنید.
اگر می‌خواهید کودک نوپای شما بدون آن‌که خانه را ویران کند، تحرک داشته باشد، او را به زمین بازی یا پیادهروی در پیرامون محل زندگی‌تان ببرید، یا اسباب‌بازی‌هایی برایش فراهم کنید که او را به بازی‌های حرکتی تشویق کنند.
در ادامه نمونه‌هایی از اسباب‌بازی‌های حرکتی را نام می‌بریم:
- توپ پلاستیکی کلاسیک که سابقه‌ی بازی با توپ به دوران ما قبل تاریخ برمی‌گردد. قِل دادن، پرتاب کردن، شوت کردن و به دنبال توپ دویدن، روش‌های امتحان‌شده و حقیقی برای پیش‌رفت مهارت‌های ردیابی و هماهنگی هستند.
- اسباب‌بازی‌های سوار شدنی: اسب‌هایی که مانند گهواره تکان می‌خورند، «دوچرخه‌های تعادلی»[2] و اسکوترها، نمونه‌هایی از این اسباب‌بازی‌ها هستند. اسباب‌بازی‌هایی که انتخاب ارتفاع کم‌تر و استفاده از ابزارهای ایمنی می‌توانید آنها را ایمن کنید.
- ماسه و اسباب‌بازی‌های باغبانی: اجازه دهید با ابزارهایی که مناسب اندازه‌ی آنها طراحی شده‌اند، خودشان را کثیف کنند. بیل‌چه و چنگک و آب‌پاشی کوچک، آنها را برای مدتی طولانی فعال و سرگرم می‌کند.
بازی‌های حسی
کودک نوپای شما برای شناخت جهان پیرامونش از حس‌هایش استفاده می‌کند. این حواس پایه‌ی همه‌ی یادگیری‌های او در زندگی‌اش هستند. پس اجازه دهید از چشم‌ها، گوش‌ها، بینی و انگشتان‌شان استفاده کنند تا با مواد گوناگون آشنا شوند. این کار بسیار کم‌هزینه است.
در این‌جا به نمونه‌هایی از اسباب‌بازی‌های حسی اشاره می‌کنیم:
- خمیربازی: پدران و مادران می‌دانند در زمان خمیربازی کودک‌شان زمان مناسبی برای انجام کارهای خودشان است. خمیر و قالب‌ها را به او بدهید و سراغ کارهای‌تان بروید.
- سطل پر از اشیای گوناگون: آسان‌تر از این چیزی نیست. اشیای لمس‌کردنی را در سطلی بریزید و بگذارید آنها را فشار دهد، بیرون بیاورد و مفاهیم را وارد قلب و مغزش کند.
بازی خلاق
بازی خلاق، همان تفکر نمایشی دیدن چیزهاست این‌که یک چیز می‌تواند چیز دیگری باشد. آیا یک زیرپوش می‌تواند یک کلاه شوالیه هم باشد؟ در جهان نوپایان، این اتفاقی است که هرروز رخ می‌دهد.
در این بخش ایده‌هایی برای اسباب‌بازی‌های خلاق ارائه می‌دهیم:
- اسباب‌بازی‌های ساختنی: کودکان، میان یک تا سه سالگی، دسته‌بندی شکل‌ها، روی هم چیدن اشیا و بازی‌های وانمودی را آغاز می‌کنند. بلوک‌های چوبی و قطعات آهنربایی هماهنگی حرکتی را تقویت می‌کند و استفاده از تخیل را در آنها افزایش می‌دهد.
- لباس‌ها: کودک نوپا از راه نقش بازی کردن می‌آموزد چگونه خودش را جای دیگران بگذارد، چگونه با دیگران ارتباط برقرار کند و چگونه همدلی و گفت‌وگو کند.
- عروسک‌ها و پیکره‌های کوچک: عروسک‌ها و پیکره‌ها نیز همانند توپ و قطعات چوبی، در دسته‌ی اسباب‌بازی‌های کلاسیک و همیشگی قرار دارند. نوپایان با عروسک‌های‌شان، غذا دادن به آنها، لباس پوشاندن و خواباندن‌شان، رفتارهای اجتماعی را تقلید می‌کنند. هشدار: امکان دارد از شدت با نمکی این رفتارها، دلتان برای‌شان آب شود.
در نهایت کودک نوپای شما، با سرعت دیوانه‌کننده‌ای از درون و بیرون رشد می‌کند و می‌آموزد از بدنش برای ارتباط با جهان استفاده کند. با پدید آوردن محیطی امن و دوست‌داشتنی و تشویق‌شان به بازی‌های حرکتی، حسی و خلاق، به رشد آنان کمک کنید.
دیگر تصاویر
نویسنده
لینک کوتاه