اعتیاد به بازیهای رایانه ای در کودکان
بازیهای رایانه ای سالهای زیادی نیست که در جامعه ما رایج شدهاند اما در همین مدت کوتاه توانستند با سرعت عجیبی جای خود را در پر کردن اوقات فراغت نوجوانان پیدا کنند. بازیهایی که اوایل به طور محدود وارد بازار ایران شدند اما امروز تنوع حیرت انگیز آنها مراجعه کنندگان به بازار این بازیها را شگفت زده میکند. ورود این بازیها به کشور کم کم باعث ایجاد مکان تفریحی جدیدی برای نوجوانان و جوانان شد، گیم نت ها.
کودکان با فرارسیدن فصل تابستان، ساعات زیادی را صرف بازی رایانه ای میکنند و والدین بی توجه به نوع بازیها و عوارض جسمی و روانی نشستن پشت رایانه و بازیهای رایانه ای نامناسب، فقط میخواهند کودکانشان ساعاتی آرام و ساکت باشند. برخی دیگر از والدین نیز تلاش دارند بازیهای رایانه ای کودکان خود را کنترل کنند اما در نهایت تسلیم خواست کودکانشان میشوند.
این درحالی است که هرچند بازیهای رایانه ای، میتواند میزان سطح اطلاعات کودکان و نوجوانان را افزایش دهد اما از سوی دیگر میتواند بر تمایلات و گرایشهای آنان تاثیرگذار باشد. تنوع و محتوای تولیدات بازیهای دیجیتالی همیشه والدین و متصدیان امر تربیت و پرورش کودکان را نگران و متوجه تاثیرات این بازیها اعم از تاثیرات مخرب و سازنده آن میکرد، تا آنجا که تحقیقات گسترده ای در زمینه رابطه بین خشونت در کودکان و بازیهای خشن کامپیوتری صورت گرفته است و این نظریه در دوران کنونی مخالفان و موافقان بسیاری دارد که بین خشونت زا بودن یا خشونت زدا نبودن بازیهای کامپیوتری اختلاف نظر دارند.
کودکان به تدریج به اینترنت و بازیهای رایانه ای، معتاد میشوند و مانند یک معتاد به مواد مخدر، هنگام دسترسی نداشتن به اینترنت و بازیهای رایانه ای به هردلیلی، احساس میکنند که چیزی کم دارند. این کودکان برای فراهم آوردن امکانی برای ورود به سایت و بازیهای مورد نظر برمی آیند و در این مسیر ممکن است حتی قراردادهای عرفی خانواده و جامعه و قوانین جاری را زیر پا بگذارند. کودکانی که با اینترنت و بازیهای رایانه ای انس گرفتهاند کم کم بر دنیای مجازی شخصی خود متمرکز میشوند، از دیگران دوری و ارتباطات خود را محدود میکنند.
این گونه کودکان مانند معتادان به مواد مخدر، انزواطلبی پیشه کرده و همه وقت هم و غم خود را صرف اینترنت و بازیهای رایانه ای و تهیه بازیهای جدیدتر و مهیج تر و کشف سایت های جالب تر میکنند. برخی از کودکان در ساعات تحصیل در مدرسه برای تعطیل شدن و بازگشت به منزل لحظه شماری میکنند تا هر چه زودتر خود را در عالم بازیهای رایانه ای غرق کنند. گاهی حتی از رفتن به مهمانیهای فامیلی یا دوستانه مرسوم سرباز میزنند تا برای بازی و وبگردی وقت کم نیاورند.
بی تردید استفاده بیمارگونه از بازیهای رایانه ای یا اینترنت، کودکان و نوجوانان را از فعالیتهای مفید و سازنده ای مانند فعالیتهای درسی، ورزش کردن و ارتباط با دوستان و والدین، باز میدارد. اما نباید از این نکته غافل شد که با توجه به تولیدات روز افزون بازیهای کامپیوتری و جایگاه خاصی که این بازیها بین کودکان و نوجوانان پیدا کرده تا آنجا که مطلع بودن از این بازیها و تجربه کردن آنها برای نوجوانان به خصوص پسران شرکت در یک فعالیت اجتماعی محسوب میشود، نمیتوان محدود کردن را تنها راه حل برای کاهش این نوع بازیها دانست.
نویسنده: نجمه الحسینی