تلفیق کودکان استثنایی، عنصر اصلی کلاس‌های مونته سوری

نویسنده: گیتا موللی

در شماره گذشته مطالبی در ارتباط با زندگینامه مونته سوری، فلسفه آموزش، مواد آموزشی و روش او نگاشته شد. چنانچه در شماره پیش آمد روش مونته سوری مبتنی بر تعامل بین کودکان، مواد آموزشی مناسب و به‌ویژه مربیان است که این مربیان برنامه‌هایی طراحی می‌کنند و محیط را برای برآوردن نیازهای مشاهده شده افراد، تسهیل می‌کنند هدف اصلی برنامه مونته سوری این است که به هر کودک کمک کند تا در همه حیطه‌های زندگی برسد و در همه عمر یک"یادگیرنده"باشد. در این شماره مطلبی آورده می‌شود که معطوف به حوزه کودکان استثنایی بوده و ضمن تأکید بر لزوم تلفیق کودکان استثنایی در کلاس‌های تلفیقی کودکان استثنایی در کلاس‌های عادی، راهکارهای جالبی برای آموزش کودکان ارایه شده است.

اکنون دیگر لزوم تلفیق کودکان استثنایی در کلاس‌های درس عادی بر همه آشکار و از نظر قانونی نیز مورد تصویب قرار گرفته است. اما این روند اغلب اگر بدون زمینه‌سازی مناسب باشد، کلاس‌های درس سنتی و معمول را با چالش‌هایی روبه‌رو می‌کند. معلمان عادی برای اداره کلاس‌های تلفیقی نیاز به آموزش دارند. دانش‌آموزان عادی نیز باید برای ایفای نقش خود در روند تلفیق آماده شوند. نظام تلفیقی مزایای بسیاری نسبت به کلاس‌های درس عادی و استثنایی دارد و از نظریه‌ها و روش‌هایی برای حمایت از این روند ایجاد شده‌اند. کودکان استثنایی بدین ترتیب در محیطی شادتر، آموزش‌های بهتر و نتایج موفقیت آمیزتری کسب خواهند کرد. نکته جالب اینجاست که تلفیق، عنصر اصلی روش آموزش مونته سوری است.

روش مونته سوری چیست؟

روش یا متد آموزشی مونته سوری ابتدا برای آموزش کودکان استثنایی و با هدف آموزش زودهنگام خردسالان ابداع شد. دکتر ماریا مونته سوری در اوایل قرن بیستم برای نخستین‌بار این روش را معرفی کرد. وی نخستین زنی بود که موفق به اخذ درجه دکترای پزشکی در ایتالیا شد (زنان در آن زمان حق تحصیل پزشکی نداشتند). کار او به عنوان یک پزشک دستیار در کلینیک روان‌پزشکی کودکان سبب شد به کار با کودکان دچار اختلال و ناتوانی علاقه‌مند شود. وی دریافت که تعدادی از کودکان دارای نقص ذهنی را در بیمارستان‌های روانی جای داده‌اند. در آن زمان عقیده عمومی بر آن بود که فلج، کانایی و بیماری‌هایی از این دست، جنبه پزشکی دارند.

مونته سوری مساله نقص ذهنی را در درجه نخست یک مساله آموزشی و نه پزشکی دانست. تجربه‌های موفقیت‌آمیز دکتر مونته سوری با کودکان بیمار سبب شد اقدام به تربیت مربی آموزش استثنایی کند. پس از آن دکتر مونته سوری کار خود را با کودکان خیابانی عادی که در محله‌های بسیار فقیر نشین و خرابه‌های شهر رم زندگی می‌کردند، آغاز نمود و به کار براساس روش و فلسفه خود در این مراکز ادامه داد. موفقیت‌های او سبب جلب‌توجه جهان و شهرت او در نظام تعلیم و تربیت آن زمان شد و سه جایزه صلح نوبل را به خود اختصاص داد.

مقاله کامل را از بخش پیوست دریافت کنید.