همه آنچه باید پیش از بچه دار شدن به آن فکر کنید
آمادگی لازم برای پذیرش مسئولیت یک عضو جدید را در خانواده به دست بیاورید
بچه دار شدن، تصمیم مهمی است که نباید آن را دست کم بگیرید. داشتن یک نوزاد کوچولو میتواند جالب و مفرح باشد؛ حتی میتواند برخی نیازهای درونی شما را ارضا کند، به نحوی که قبل از بچه دار شدن شاید تصور آن را هم نمیکردهاید. این نکته را هم باید در نظر بگیرید که تأخیر در فرزند دار شدن عواقب بدی برای بانوان دارد، برای مثال با بالارفتن سن زنان، بارداری برای آنها خطرناکتر میشود و از سوی دیگر با گذشت زمان اختلاف سنی میان والدین و فرزندان نیز آنقدر زیاد میشود که دیگر قادر به درک یکدیگر نیستند و حتی ممکن است زن و شوهر نیز با وجود میل شدید به اولاد دار شدن و تشکیل خانوادهای بزرگ و منسجم در سالهای نخست زندگی پس از مدتی دیگر حال و حوصله پرورش و تربیت فرزندی را نداشته باشند. به همین دلیل است که به شما توصیه میکنیم از همان بدو ازدواج فرصت را غنیمت بشمارید و به فکر فرزنددار شدن باشید.
آیا آمادگی لازم را برای داشتن فرزند دارید؟
ممکن است هرگز پاسخ صریحی برای آن پیدا نکنید، اما میتوانید با فکر کردن به این موضوع بر شک و دودلی خود فائق شوید. تصمیم گیری در این مورد به عوامل متعددی مربوط میشود که ممکن است برخی از آنها هرگز برای شما روشن نشود یا نتوانید بدرستی نظر صریح و دقیق خود را در بعضی موارد بازگو کنید، اما اگر به خودتان کمک کنید تا بر این مساله تمرکز بیشتری داشته باشید، میتوانید علت تردید خود را درک کنید و به تصمیم گیری نهایی که به نفع شما و خانوادهتان خواهد بود، نزدیک شوید. ممکن است این تردیدها ناشی از برخی مسائل عاطفی مثلایک مشکل حل نشده در دوران کودکی باشد که خود فرد نیز کاملااز آنها اطلاع ندارد.
میتوانید این تحقیق را با این سؤال آغاز کنید: «چه چیزهایی در زندگی برای خودتان میخواهید؟» به این سؤال فارغ از وضع فعلی خودتان و بدون توجه به اهدافتان پاسخ دهید. اگر از این که حتماً فرزندی میخواهید، مطمئن شدید، آن وقت میتوانید سراغ پرسشهای بعدی بروید.
مثلاآیا شما زمانی را به گذراندن با کودکان اختصاص میدهید؟ آیا از این کار لذت میبرید؟ از چه چیزهایی در دوران کودکی خود لذت بردهاید؟ چه چیزهایی از آن دوران را دوست ندارید؟ کدام کارها یا رفتارهای والدینتان (در ارتباط با شما) را درست می دانید؟ کدام کارهایشان به نظر شما خوب نبود؟ پدر یا مادر چگونه باید باشند و چه کارهایی باید انجام بدهند؟ تاکنون چه درسها یا پیغامهایی در این باره از محیط اطرافتان دریافت کردهاید؟
در مجموع باید بدانید که بچه دار شدن نمیتواند یک زندگی زناشویی متزلزل را ترمیم یا تحکیم کند و با حضور یک نوزاد، بلکه مشکلات چند برابر هم میشود. قبل از این که صاحب فرزندی شوید، باید خود و همسرتان را بخوبی بشناسید، خالصانه به یکدیگر علاقه مند باشید و رابطه میان شما صمیمی و کاملاباثبات باشد. به بیان دیگر باید آینده رابطه شما روشن، مطمئن و قابل پیش بینی باشد.
مهارتهای لازم را کسب کنید
پژوهشهای متعدد روان شناسان و مشاوران خانواده نشان میدهد همسران بعد از ازدواج نیازمند زمانی هستند که رابطه خود را بسنجند و نقاط قوت و ضعف آن را شناسایی کنند. برخی همسرانی که قبل از ازدواج رابطه بسیار خوبی با هم داشتهاند، ممکن است بعد از ازدواج و رودررو شدن با واقعیتهای زندگی زناشویی و نداشتن مهارتهای ارتباطی یا تفاوتهای شخصیتی بسیار بزرگی که قبل از ازدواج به آنها بی توجهی کردهاند، رابطهشان دستخوش اختلال شود و به جدایی بکشد.
نکته: بهترین زمان برای فرزنددار شدن دو سال بعد از ازدواج است که البته این زمان میانگین است و برخی همسران ممکن است به زمان بیشتری نیاز داشته باشند. برای همین بعد از ازدواج مدتی به خود فرصت دهید.
اگر با شناخت کافی و در سن مناسبی ازدواج کرده باشید، بدون هیچ مشکلی میتوانید بچه دار شوید، اما به گفته دکتر علی اصغر احمدی، روان شناس و عضو هیات علمی گروه روان شناسی دانشگاه تهران، گاهی افراد در سنین بالاازدواج میکنند و فرصت بیولوژیکی زیادی برای بچه دار شدن ندارند و نمیتوانند سالهای زیادی را صرف شناخت طرف مقابل کنند، بنابراین باید زودتر از دیگر زوجها به فکر بچه دار شدن بیفتند. همچنین آمارهای قوه قضاییه ثابت میکند که وقتی زوجها در سن بالاازدواج میکنند، احتمال جداییشان بسیار کم است و بنابراین اگر در سن بالاازدواج کردهاید، میتوانید از همان سالهای نخست ازدواج به فکر بچه دار شدن باشید و بعد مرحله جدیدی را آغاز کنید، اما گذر از این مرحله باید سریعتر باشد. برای حل این مشکل میتوانید از یک مشاور خانواده کمک بگیرید.
روان شناسان معتقدند اگر همسر معتاد، بیکار و بی مسئولیت دارید، تصور نکنید که حضور یک بچه شخصیت او را تغییر کلی میدهد و او به یکباره همسر خوب و دلخواه شما میشود. برخی همسران افراد معتاد به این باور اشتباه اعتقاد دارند که در صورت بچه دارشدن، شوهرشان ترک اعتیاد کرده و بهبود مییابد.
یکی از مسائلی که احمدی در پژوهشهای خود به آن دست یافته، این است که همسران حتماً باید برنامه ریزی اقتصادی خوبی را در زندگی دنبال کنند، البته معمولااضافه شدن یک عضو تازه به خانواده میتواند نهیبی به زوجها باشد تا آنها دست از ولخرجی بردارند و راه و چاه درست خرج کردن و پرهیز از اسراف کاری و مصرف گرایی را یاد بگیرند. او میگوید: همه ما در دوران بچگی خواستههایی داشتیم که ممکن است به دلایلی به آنها نرسیده باشیم، بنابراین سعی داریم آن را برای فرزند خود تأمین کنیم، اما باید توجه داشته باشیم که تمام خواسته کودک ما پول نیست و باید یک خانواده و محیط گرم و صمیمی برای کودکمان فراهم کنیم.
به دنیا آمدن یک نوزاد، صدر شما را نیز افزایش میدهد و کم نیستند زوجهایی که پس از اضافه شدن عضوی به خانواده کوچکشان تصمیم گرفتهاند نقاط ضعف رفتاریشان را اصلاح کنند. در این موارد کمک گرفتن از مشاور و روان شناس میتواند بسیار مؤثر باشد و فراموش نکنید، بهتر است حتی پیش از به دنیا آوردن فرزندتان، رفتارتان را اصلاح کنید.
عضو هیات علمی گروه روان شناسی دانشگاه تهران تاکید میکند: اگر شما و همسرتان از فرهنگها یا طبقه اجتماعی متفاوت باشید یا حتی درباره چگونگی تربیت کودک هم عقیده نباشید، این تفاوتها میتواند در پرورش کودک زمینه ساز مشکل شود، البته لازم نیست در مورد همه چیز هم عقیده باشید، اما ضروری است در مورد این که چگونه در آینده با فرزندتان رفتار کنید، به تفاهم برسید. نباید فراموش کنید که پرورش فرزند یک علم است. شما باید از مراحل رشد و تکامل، نحوه مراقبت و روان شناسی کودک و نوجوان آگاهی کامل داشته باشید و بدانید چگونه باید با یک کودک خردسال یا نوجوان رفتار کنید.
نویسنده: زهرا تالانی