مراحل مهم آموزش خواندن و نوشتن از تولد تا شش سالگی
بیشتر کودکان خواندن را تا سن ۷ سالگی می‌آموزند. خواندن فرایند پیچیده و جالب توجهی است که شالوده آن بر اساس مهارت‌های ارتباط کودک با جهان پیرامون از زمان تولد بنا نهاده می‌شود و به تدریج تا ۷ سالگی کامل می‌شود.
در بیشتر کودکان رشد مهارت‌های خاص ارتباطی در مراحل ابتدای آموزش زبان شکل می‌گیرد. فهرست زیر بر پایه پژوهش‌های جدید فرایند آموزش شکل گرفته است. هنگامی که ویژگی‌های هر گروه سنی را می‌خوانید این نکته مهم را از یاد نبرید که تفاوت‌های بسیاری در شیوه یادگیری و مراحل رشد کودکان وجود دارد.
از تولد تا پایان ۲ سالگی،
بیشتر نوزادان و نوپایان می‌توانند:
- صداهایی ایجاد کنند که تقلیدی است از آهنگ و وزن صدای بزرگسالان در زمان گفت و گو با آن‌ها
- به اشارات و حالات متفاوت چهره‌ها پاسخ دهند
- میان واژه‌هایی که به صورت مداوم می‌شنوند و معانی آن‌ها پیوند برقرار کنند
- در رختخواب صداهایی چون غان و غون و بغبغو ایجاد کنند، واکنشی که به هنگام خواندن لالایی یا ترانه‌های کودکانه نیز از خود نشان می‌دهند و در آن زمان نشانی از لذت بردن آن‌ها دارد
- کتاب‌های مقوایی یااشیائی چون لوگوهای بزرگ را در دست بگیرند
از یک سالگی تا دو سالگی می‌توانند:
- کتاب‌های خاصی را از روی جلدشان شناسایی کنند
- تظاهر کنند که در حال خواندن کتاب هستند
- درک کنند که چگونه کتاب را باید در دست گرفت و از آن استفاده کرد
- برنامه ثابت کتابخوانی همراه با بزرگسالان داشته باشند
- برخی از شکل‌های موجود در کتاب‌ها را نام ببرند
- در رابطه با شخصیت‌های موجود در کتاب‌ها گفت و گو کنند
- به تصویرهای کتاب‌ها نگاه کنند و بدانند که این تصویرها نمادی از عناصر واقعی هستند
- به داستان‌ها گوش دهند
- به حروفی خاص مانند حرف اول اسمشان توجه کنند
- با خط خطی کردن سعی در نوشتن یا به تصویر کشیدن چیزی کنند
از ۳ تا ۴ سالگی، بیشتر کودکان می‌توانند:
- از شنیدن یک داستان و گفت و گو در رابطه با آن لذت ببرند
- بفهمند که کلمات و حروف پیامی دارند
- کنش‌هایی همسو با خواندن و نوشتن داشته باشند
- نشانه‌ها و اصطلاحات آشنا را شناسایی کنند
- در خواندن ترانه‌های کودکانه و یا ترانه - بازی‌ها شرکت کنند
- برخی از حروف را بشناسند و صدای آن‌ها را تکرار کنند
- از حروفی که می‌شناسند برای نوشتن نام خود استفاده کنند
در ۵ و ۶ سالگی، بیشتر کودکان می‌توانند:
- کتابی را در دست بگیرند و وانمود کنند که در حال خواندن آن هستند
- از این که برایشان کتاب خوانده شود لذت ببرند
- داستان‌های ساده را بازگو کنند
- از زبان توصیفی برای توضیح چیزی یا پرسیدن سوالی استفاده کنند
- حروف را بشناسند و حروفی را که از نظر صدا با آن‌ها تشابه دارند بدانند
- کلمات ابتدایی شعرها و متل‌ها یا ترانه‌های کودکانه را به یاد آورند
- بفهمند که نوشته‌ها از راست به چپ و از بالا به پایین خوانده می‌شوند
- بین کلماتی که برایشان خوانده می‌شود و حروف نوشته‌ها پیوند برقرار کنند
- نوشتن حروف الفبا و برخی از کلمات که بیشتر می‌شنوند و یا و استفاده می‌کنند را آغاز کنند
در ۶ و ۷ سالگی با ورود به آمادگی یا کلاس اول دبستان، کودکان می‌توانند:
- داستان‌های آشنایی را که پیش از این برایشان خوانده شده بازگو کنند و یا بخوانند
- با روش‌هایی متفاوت در فرایند خواندن داستان شرکت کنند: با کمک تصویرها داستان را بخوانند و یا درباره رخدادهای داستانی گمانه زنی کنند و یا از روی تصویرها پرسش‌هایی را درباره داستان مطرح کنند
- برای انجام کارهایی متفاوت از نوشتن و خواندن استفاده کنند
- به روانی متن‌های ساده‌ای را بلند بخوانند
- کلمات جدید را با کمک کلمات هم صدا، بخشی از کلمه، و یا گمانه زنی به سبب درکشان از داستان و یا به کمک عناصر تصویری موجود در کتاب شناسایی کنند
- تعداد زیادی از کلمات را به وسیله شکل ظاهریشان شناسایی کنند
- زمان هجی کلمات تعداد زیادی از صداها را درست ادا کنند
- در رابطه با موضوعاتی که برایشان مهم است بنویسند
- سعی کنند تا از علائم و نشانه‌ها نوشتاری (مانند نقطه و...) در نوشته‌های خود استفاده کنند
مترجم
منبع
لینک کوتاه