پرویز ناتل خانلری

پرويز ناتل خانلري در اسفند ماه سال ۱۲۹۲ در تهران زاده شد. او در سال ۱۳۳۰ نخستين كرسي تاريخ زبان فارسي را در دانشكده ادبيات تهران بنيان گذاشت.

او مدتی وزیر فرهنگ بود. از كارهاي ارزشمند او در دوره‌ی وزارت، ايجاد سپاه دانش و سامان دادن به چاپ و نشر كتاب‌هاي درسي بود. طرح یکنواخت کردن و انتشار به موقع کتاب‌های درسی دبیرستانی را با تشکیل شرکتی از ناشران کتاب‌های درسی، با وجود مخالفت‌ها به اجرا درآورد.

با اجرای این طرح بهای کتاب‌های درسی تا ۷۰ درصد کاهش یافت. بنیان‌گذاری فرهنگستان ادب و هنر، پایه‌گذاری پژوهشكده فرهنگ ايران و دبیرکلی سازمان پیکار با بیسوادی از دیگر فعالیت‌های مهم خانلری است. او با موسسه انتشاراتی فرانکلین همکاری می‌کرد.

یکی از کارهای مهم او برای شناساندن ادب فارسی به جوانان، انتشار مجموعه شاهکارهای ادبیات فارسی با همکاری ذبیح‌الله صفا بود. او در سال ۱۳۳۷ انتشارات سخن را راه اندازی کرد که سه سال به فعالیت خود ادامه داد.

او در مدت فعالیت خود، علاوه بر کتاب‌های گوناگون ادبی و فرهنگی، ۷ کتاب کودک از جمله: کدوی قلقله زن، پروانه‌ها و باران، را  نیز منتشر کرد. این کتاب ها همه با تصاویر رنگی و با کیفیت بالای چاپ، منتشر شدند. به این ترتیب انتشارات سخن الگویی نو برای چاپ این کتاب‌ها برای مخاطبان کودک ارائه نمود.

در این کتاب‌ها متن‌ها کوتاه بودند و صفحه‌ها با تصاویر بزرگ چهاررنگ پوشیده شده بودند. این کتاب‌ها جزو اولین کتابهای تصویری کودکان در ایران به حساب می‌آیند. او همچنین بنیانگذار جایزه ادبی – هنری سخن بود، که این جایزه را از طرف نشریه سخن که خود صاحب امتیاز آن بود، اهدا می کرد.

اهدای این جایزه‌ی نقدی از سال ۱۳۳۲ آغاز شد و تا سال ۱۳۴۰ ادامه داشت. جایزه‌ی سخن سالانه به بهترین ترجمه ادبی، بهترین داستان ایرانی و بهترین کتاب برای کودکان اهدا می‌شد.

خانلری در روز اول شهريور ۱۳۶۹ درگذشت.