خلاصهسازی کتاب، فعالیت پس از بلندخوانی
کتاب «هر وقت خوکها پرواز کنند» نوشته والری کولمن را برای بلندخوانی در کلاس انتخاب کردم و در جستوجوی فعالیتی مناسب و جذاب بهعنوان فعالیت پس از بلندخوانی برای بچههای کلاس اولیام بودم تا هر چه بیشتر با داستان کتاب درگیر شوند.
در جستوجوهایم این فعالیت خلاصهسازی را در کتابک یافتم و به نظرم هم در کلاس اجرایی آمد و هم میتوانست برای بچهها جالب باشد.
پیش از آمدن بچهها به کلاس، چهار دایره با چسب کاغذی روی زمین درست کردم. روی هر دایره یکی از چهار واژه «چه کسی، میخواست، اما و بنابراین» را قرار دادم. این چهار کلمه به سادگی به بچهها کمک میکرد تا روایت کتاب را به یاد آورند خلاصه کنند.
پس از خواندن کتاب، بچهها کنار چهار دایرهی روی زمین ایستادند. نام هر فرد را به ترتیب صدا میکردم و از او میخواستم روی دایره بایستند و واژه مربوط به آن دایره را به صورت جمله ادامه دهد.
-سپهر میدونی شخصیتهای داستانمون چه کسانی بودند؟
سپهر وارد دایره اول شد و گفت:
-گاو بود، بابای گاو بود و خوکهایی که گاوه بهشون پرواز کردن یاد داد.
از دیگری پرسیدم:
-علی گاو چی میخواست؟
علی رفت روی دایره «میخواست» ایستاد و گفت:
-از باباش میخواست براش دوچرخه بخره.
از یکی دیگر پرسیدم:
-اما چه اتفاقی افتاد؟
امیرعلی آمد روی دایره «اما» ایستاد و گفت:
-اما پدرش گفت نه نه نه. وقتی خوکها یاد بگیرند پرواز کنند، من هم برای تو دوچرخه میخرم.
سپس از یکی دیگر از بچهها پرسیدم:
-حمیدرضا بنابراین گاو چه تصمیمی گرفت؟
-حمیدرضا گفت تصمیم گرفت به خوکها پرواز یاد بدهد بنابراین رفت پیش بیل و گفت لطفاً بهم یاد بده چطوری بالگرد رو به پرواز دربیارم. وقتی توانست بالگرد رو به پرواز دربیاره، خوکها رو سوارش کرد و پرواز کردند. اینطوری باباش وقتی دید خوکها میتونن پرواز کنن براش یک دوچرخه خرید.
این فعالیت برای پس از بلندخوانی مناسب است زمانی که میخواهیم بچهها با متن کتاب و موضوع آن درگیر شوند. یک مزیت آن این است که بچهها بیشترین سهم را در جریان خلاصهسازی دارند و حضوری فعال خواهند داشت. خلاصهسازی پس از بلندخوانی به تقویت مهارت درک مطلب در کودکان کمک میکند. مهم است کودکان بتوانند به مرور زمان مطلبی را که خواندهاند خلاصه کنند، چراکه افزون بر مهارت درک مطلب، مهارتهای زبانی کودکان نیز تقویت میشود.
این فعالیت را ۶ آبانماه ۱۳۹۸ با همراهی ۱۰ کودک کلاس به اجرا درآوردیم.