راهنمای تدریس به دانش‌آموزان مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش‌ فعالی

اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی شرایطی عصبی است که توجه بسیاری از والدین، معلمان و آموزش عمومی را در سال‌های اخیر به خود جلب کرده است. در سراسر تاریخچه این اختلال(نقص توجه، بیش‌فعالی و تکانشگری) تلاش‌هایی برای شناسایی ویژگی‌های آن صورت گرفته است.

اما فقط در دهه‌های اخیر محققان توانسته‌اند به فهم و تشخیص این اختلال و فراهم کردن حمایت از دانش‌آموزان مبتلا به آن نائل آید. آگاهی روزافزون از اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی دلالت‌های مثبت و منفی را برای مربیان در پی داشته است.

 از یک طرف حجم عظیم تحقیقات آموزشی در این زمینه، ایده‌های به روزی را برای معلمان فراهم آورده است و منجر به دسترسی آن‌ها به منابع غنی شده است. از طرف دیگر بعضی از والدین و مربیان ممکن است از تشخیص برخی شرایط و الگوهای رفتار مشابه به عنوان اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی حیرت زده شوند. به هر حال جدای از این تناقض، معلمان باید به صورت روزانه با چالش کار با دانش‌آموزان مبتلا به اختلال توجه و بیش‌فعالی روبه‌رو شوند.

معمولا دانش‌آموزان مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی در دستیابی به موفقیت تحصیلی و اجتماعی با مشکلات زیادی روبه‌رو هستند. مشکلاتی نظیر عدم توانایی سازماندهی و انجام تکالیف که به شکل نمره کلاسی پایین نمود پیدا می‌کنند، علائمی برای شناسایی اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی تلقی می‌شوند. دانش‌آموزانی که گرایش‌هایی از تکانشگری از خود نشان می‌دهند در برقراری و حفظ ارتباط مثبت با همسالان و معلم مشکل دارند.

 با افزایش سن دانش‌آموزان این مشکلات به هم گره خورده، می‌تواند منجر به اثر مارپیچی شود. بدین‌گونه که ناتوانی در سازماندهی باعث اکتساب نمره پایین در دروس، یاس تحصیلی و مشکل ارتباطی با همسالان و این امر به نوبه خود منجر به احساس طرد و افسردگی و درنهایت افسردگی نیز منجر به اختلال در کارکرد تمامی حوزه‌های دانش‌آموز شود.

 زمانی که والدین، معلمان و دیگران مهم شروع به همکاری با این دانش‌آموز کنند می‌توان با اثر مخرب مارپیچی مقابله کرد. فهرست کتاب راهنمای تدریس به دانش­آموزان مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی این‌گونه است:

اختلال نقص توجه و بیش‌ فعالی چیست؟؛

  • معیارهای تشخیص؛
  • نشانگان تشخیص؛
  • نشانگان بیش‌فعالی؛
  • نشانگان تکانشگری؛
  • طبقه‌بندی DSM از سه نوع اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی؛
  • آیا احتمال رخداد دیگر اختلالات با نقص توجه و بیش‌فعالی وجود دارد؟؛
  • آیا موقعیت مشابهی وجود دارد که نشانگان آن با اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی یکسان باشد؟؛
  • اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی در کلاس درس؛
  • افسانه‌هایی درباره نقص توجه و بیش‌فعالی؛
  • توجه به تفاوت‌های رفتاری و یادگیری در کلاس درس: برخی از تأملات کلی؛
  • مشارکت غیررسمی؛
  • ارجاع به تیم خدمات مدرسه؛
  • ارجاع یه متخصصان و یا خدمات منطقه‌ای؛
  • ارجاع والدین به متخصصان و خدمات محلی؛
  • چگونه می‌توان اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی را به صورت موثر مدیریت کرد؟؛
  • فهم عمقی اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی؛
  • مهارت‌های عالی برای مدیریت دانش‌آموزان مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی؛
  • راهبردهای ارتقا عزت نفس در دانش‌آموزان مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی؛
  • بازساختن محیط؛
  • بهبود ارتباط مدرسه‌خانه؛
  • مداخله دارویی و پزشکی؛
  • برنامه‌ریزی برای موفقیت در مدرسه؛
  • راهبردهای مبتنی‌بر کلاس درس؛
  • راهبردهای فردی‌سازی؛
  • اصلاح دانش‌آموزان مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی.

 

آموزک در رابطه با این موضوع، مقاله‌ی زیر را پیشنهاد می‌دهد:

 

علائم بیش‌فعالی در کودکان و راه‌های درمان آن چیست؟ – بخش نخست

علائم بیش‌فعالی در کودکان و راه‌های درمان آن چیست؟ – بخش دوم