نظام آموزشی و ساختن ایران مدرن

در این کتاب مراحل، نحوه و نقش ورود نظام آموزشی غربی در تحول جامعه ایرانی در سه بخش: دوره قاجار، دوره رضا پهلوی و دوره محمدرضا پهلوی و یک فصل دوره جمهوری اسلامی بررسی شده است.

این اثر یکی از بهترین کتاب‌هایی است که با برقرار کردن پیوند اندیشه و عمل در تاریخ معاصر ایران در ادوار قاجار و پهلوی است، به روی نسل جدید ایرانیان می‌گشاید.

این کتاب یکی از جامع‌ترین و مهم‌ترین نوشته‌ها درباره تاریخ آموزش ایران است که دیوید مناشری با استفاده از اسناد دست اول، صدها مصاحبهٔ حضوری با صاحب‌نظران، سیاست‌گذاران، مدیران و استادان متنفذ در رژیم پهلوی و همین طور اغلب آثار مهمی که در تحلیل آموزش جدید ایرانی و نقش آن در تحولات تاریخ جدید ایران به فارسی و انگلیسی نوشته شده، فراهم کرده است.

به نظر مناشری، آموزش جدید اهرم اصلی، موتور محرک و مهم‌ترین ابزار مدرنیزاسیون ایران است. از این رو، وی کوشیده است بسط گام‌به‌گام آموزش جدید (غربی) در نظام اجتماعی سنتی ایران را از سال ۱۸۱۱، یعنی تاریخ اولین اعزام دانشجویان به فرنگ توسط عباس میرزا، تا پایان سلطنت پهلوی و سپس در دهه اول جمهوری اسلامی به تصویر کشد و نقش ویژهٔ نظام آموزشی را در تغییر تدریجی نظام ایران قدیم و ظهور ایران مدرن از طریق تربیت طبقهٔ نخبگان جدید تبیین کند.

 بخش اول: دوره قاجار

فصل اول: آموزش جدید؛
فصل دوم: تجربیات آغازین؛
فصل سوم: طبقه تحصیل‌کرده به‌عنوان موتور تغییرات؛
فصل چهارم: نظام مشروطه

بخش دوم:  آموزش در دوره رضاخان

فصل پنجم: اهداف و معماها؛
فصل ششم: دانشجویان ایرانی در خارج از کشور؛
فصل هفتم: تأسیس دانشگاه تهران.

بخش سوم:  آموزش در دوره محمدرضا شاه

فصل هشتم: «برکات» تحصیل؛
فصل نهم: تحصیلات پیش از دانشگاه؛
فصل دهم: آموزش عالی؛
فصل یازدهم: خاستگاه‌های اجتماعی طبقه تحصیل‌کرده؛
فصل دوازدهم: آموزش، مدال افتخار نخبگان جدید؛
فصل سیزدهم: مبارزه برای آزادی دانشگاهی.