بازی های مناسب برای تقویت هوش کودکان زیر دو سال

پرورش هوش و ذهن کودک ارتباط زیادی با آموزش و بازی‌هایی دارد که والدین برای او در نظر می‌گیرند. در این مقاله به توصیف تعدادی از بازی‌های ذهنی پرداخته‌ایم که می‌تواند برای والدینی که فرزند زیر دو سال دارند مفید واقع شود.

از زمانی که کودک متولد می‌شود در ارتباط با محیط اطراف خود قرار می‌گیرد و شروع به آموزش دیدن از ارتباطات و وقایع و عناصر اطراف خود می‌کند. والدین علاوه بر وظیفه نگهداری از کودک زیر دوسال که کاملاً به آن‌ها وابسته است و نیاز به مراقبت همه جانبه‌ی آن‌ها دارد باید به آموزش‌هایی که باعث پرورش قدرت ذهن کودک می‌شود نیز توجه نشان دهند. این آموزش‌ها از طریق بازی برای کودکان این رده سنی امکان پذیر است. بازی‌ها و فعالیت‌هایی که می‌توان از نوزادی تا دو سالگی برای کودکان انجام شود بطور خلاصه در زیر می‌آیند:

بازی‌ های فکری برای تقویت هوش کودکان

فرزندانتان را مرتب در آغوش بگیرید

برای رشـد و تکامـل در کودکـان، بهترین روش تسریع در تکامل مغزی ارتباط مـداوم با آن‌هاست و رشد سیستم عصبی به تماس جسمی و محبت پدر و مادر وابسته است. ماساژ کودک باعث کاهش سطح استرس و باعث عملکرد حرکتی بهتر می‌شود و سیستم ایمنی بدن را تقویـت می‌کند و به سیستم گردش خـون کمک می‌کند. (حسین زاده،۱۳۹۰)

اسباب بازی‌های موزیکال بالای تخت نوزاد

استفاده از اسباب بازی‌های رنگی موزیکال باعث تحریک عصب‌های بینایی و شنوایی کودک می‌شود و درک توازن و هماهنگی آن‌ها می‌تواند در پیشرفت توانایی‌های ذهنی مؤثر واقع شود.

استفاده از رنگ‌های درخشان و براق

استفاده از این رنگ‌ها برای جلب توجه کودک و تحریک ذهن مؤثر است که والدین می‌توانند در اسباب بازی‌های کودک از آن‌ها استفاده کنند.

از ژست‌های چهره ای استفاده کنید

درک حالات و احساسات با اجزای صورت آموزشی است که کودکان باید فراگیرند. این شناخت با تجربیات مختلف اتفاق می‌افتد و والدین می‌توانند یادگیری را تسریع بخشند. در مورد حالت صحبت کنید و آن‌را با چهره‌تان هماهنگ کنید. مثلاً به این صورت که مامان خوشحاله و حالت خنده و شادی با چهره‌تان ایجاد کنید.

لالایی بخوانید

در معرض موسیقی و کلام‌های موزون قرارگرفتن باعث تحریک ذهن کودک می‌شود و با توجه به اینکه ساعاتی زیادی از روز نوزاد در خواب می‌گذرد ارتباط کلامی و عاطفی با لالایی خواندن برای کودک ایجاد می‌شود.

بازی با آیینه

تقلید و شناخت حرکات و تقلید از آن‌ها یکی از نشانه‌های پیشرفت ذهن کودک است که می‌توان این تجربیات را با بازی در آیینه به آن‌ها آموخت.

هل دادن و کشیدن اشیا

بعد از اینکه کودکان توانایی راه رفتن پیدا کردند اشتیاق دارند که اشیا و اسباب بازی‌های خود را جا به جا کنند و شناخت این توانایی‌ها باعث پختگی حرکات در آن‌ها می‌گردد و پیشرفت حرکتی نشانه ای از توانایی ذهنی است.

شناخت اعضای بدن

زمانی که کودک جزییات صحبت والدین را درک می‌کند و به آن‌ها عکس العمل نشان می‌دهد بهترین زمان برای شناخت اعضای بدن است و این شناخت مرحله ای از رشد ذهنی کودک است.

شناخت حیوانات

شناخت از محیط اطراف کودک که حیوانات جزیی از آن می‌باشند مرحله ای از پختگی شناختی کودک است که با کمک والدین می‌تواند آ‌ن‌را تجربه کند. تماس مستقیم با حیوانات در باغ وحش، نگهداری حیوانات خانگی یا شناساندن آن‌ها با عکس و فیلم‌ها کارتونی می‌تواند انجام شود.

بازی‌های علت و معلولی

اسباب بازی‌های ساده با قطعات درشت که علت و معلول را به کودک نشان می‌دهند باعث افزایش توان ذهنی می‌گردند. مثلاً مکعب‌هایی که همدیگر را کامل می‌کنند یا پازل‌های چهار تکه که باید توسط کودک تکمیل شوند با تصاویر واضح از حیوانات، میوه‌ها و عناصر طبیعت با حالت سه بعدی مفید هستند.

آشنایی با عناصر طبیعت

حضور در طبیعت و تماس با عناصر آن در رشد ذهن کودک مؤثر است. اجازه دهید کودک با گل و شن بازی کند روی چمن بدود و بازی با آب را تجربه کند.

توجه به مقوله بازی در رشد حرکتی و ذهنی کودک مؤثر است و در کنار مراقبت‌های روزانه باید در برنامه والدین قرار گیرد.

منبع:

پیرتو، جین (۱۳۸۵) رشد و آموزش کودکان و بزرگسالان با استعداد، (ترجمه فاطمه گلشنی و دیگران) تهران، نشر روان.
حسین زاده، خوشروزه؛ عظیما، سارا؛ کشاورز، طاهره؛ کرمی زاده، زهره؛ زارع، نجف (۱۳۹۰) تأثیر ماساژ بر روند رشد جسمی نوزادان کم وزن در بخشهای زایمانی، مجله دانشکده پزشکی اصفهان،۲۹(۱۶۵)، ۱-۸.
گلاگر، جیمز (۱۳۶۹) آموزش کودکان تیزهوش، (رجمه: مجید مهدی زاده، احمد رضوانی) مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی.
گادسون، هید جرارد، ای شافر، چارل، (۱۳۹۳)۱۰۱ تکنیک بازی درمانی (ترجمه الهه محمد اسماعییل) تهران، نشر ارسباران.
هنری ماسن، پاول؛ کیگان، جروم؛ کارول هوستون، آلتا؛ جین وی کانجر، جان (۱۳۸۴) رشد و شخصیت کودک(ترجمه مهشید یاسایی) تهران، انتشارات ماد.