آموزش ریاضی پیش‌دبستان و دبستان از راه فعالیت‌ها و بازیهای حرکتی و جنبشی
بازیهای حرکتی و جنبشی به فعالیت‌ها و بازی‌هایی گفته می‌شود که در آن کودکان در روند بازی جنبش و حرکت داشته باشند. این گروه از بازی‌ها با بازیهای پرتابی متفاوت هستند، زیرا هدف در آن‌ها پرتاب کردن یا گرفتن توپ یا هر شئی دیگر با دست یا پا نیست، بلکه الگوی حرکتی متفاوت در بازی است که آن را از بازیهای پرتابی متمایز می‌کند. بازیهای در گروه دویدن یا دومیدانی و همه رشته‌های وابسته به آن مانند پرش و پرتاب یا بازی‌هایی مانند قایم باشک همه از این گروه هستند. در این بازی‌ها کودکان از نقطه‌ای به نقطه دیگر می‌روند، در این جابجایی که ممکن است با پرش و جهش هم همراه باشد، یا با بازگشت به نقطه اولیه هدف‌هایی تعیین شده است. بازیهای جنبشی حرکتی هم در بازیهای سنتی رایج‌اند و هم در بازی‌ها و ورزش‌های برنامه ریزی شده امروزی. هر کدام هم ویژگی‌های خود را دارند. گروهی روی پاها متمرکز هستند، گروهی ترکیب پاها و دست‌ها را به کار می‌گیرند و گروهی همراه با تفکر و گمانه زنی‌اند. ورزش‌های غیرپرتابی به شکل عموم از گروه فعالیت‌ها و بازیهای جنبشی و حرکتی هستند.
اما چه طور می‌شود فعالیت‌ها و بازیهای حرکتی و جنبشی را در چارچوب آشنایی با شمارورزی و ریاضی جا داد؟
فکر کنید یک مسابقه دو در فضای بیرون ترتیب می‌دهید که سه چهار کودک در آن مشارکت دارند. این مسابقه همه‌ی ساختار در ارتباط با ریاضی است. از شمار بازیکنان تا رتبه‌ای که در مسابقه به دست می‌آورند و اگر حالت‌های پیچیده‌تری هم داشته باشد، شمارش زمان مسابقه و متراژ یا اندازه زمینی که در آن مسابقه داده می‌شود. برای مثال دو ۵۰ متر یا دو ۶۰ متر. برای این که کودکان پیش دبستان یا سال نخست دبستان به این بازی‌ها جلب شوند می‌توان روی پیراهن آن‌ها شماره زد و آن‌ها را با نام همین شماره نامید.
بازی مهارتی «بپر با پا، یک بار تو یک بار بیرون» نه تنها به کنترل حرکتی کمک می‌دهد که می‌تواند به تمرکز، تفکر و مهارت پایان بردن یک مسئله از اول تا آخر کمک کند. این بازی می‌تواند در سبک‌ها و شکل‌های گوناگون در فضای باز یا بسته اجرا شود.
بازی مهارتی «بپر با پا، یک بار تو یک بار بیرون در فضای بسته و روی انواع پدها و پارچه‌ها قابل اجرا است.
بازیهای در پیوند با یادگیری جنبشی
تیله‌بازی
تیله بازی از گونه فعالیت بازی‌هایی است که عمری به درازای تکامل انسان دارد. تیله‌های چوبی یا سنگی در روزگاران بسیار دور برای بازی به کار می‌رفته است. این بازی فعالیت می‌تواند به شکل‌های گوناگون اجرا شود.
سطح ساده
چند تیله در اختیار کودک گذاشته می‌شود. یک سطح حفره دار مانند حفره‌های زمین گلف درست در فضای باز یا بسته درست کنید. بعد کودک یا کودکان باید با دست یا ابزاری مانند قاشقک تیله‌ها را به سوی حفره برانند. هر کودکی که توانست با کم‌ترین ضربه بیش‌ترین تیله را در حفره بیاندازد برنده است. تیله بازی نه تنها تمرکز کودک را افزایش می‌دهد و به مهارت دست‌ها و انگشتان او کمک می‌کند که قدرت پیش بینی و سنجش که از نیازهای ریاضی است در او تقویت می‌کند.
سطح پیشرفته
کنده‌کاری روی سنگ از کودکان رمی در حال گردوبازی که اکنون در موزه واتیکان به نمایش گذاشته شده است. ( تاریخ ۲۷۰-تا ۳۰۰ میلادی)
به جای حفره می‌توان روی زمین شکل‌های گرد یا چهارگوش یا سه گوش کشید و بعد کودکان با ضربه‌های دست یا قاشقک و چوبک تیله‌ها را به درون این شکل‌ها برانند. پیچیدگی در این سطح برای این است که تیله هدف باید با ضربه تیله دیگر به طرف شکل‌ها برود. اگر از شکل‌ها بیرون زد که امتیاز منفی دارد و اگر در شکل‌ها ماند که امتیاز مثبت دارد. یک روش باز پیچیده‌تر و پیشرفته‌تر از تیله بازی قرار دادن یک تیله هدف است که باید با ضربه‌های انگشتان نشانه در حالی که با انگشت دیگر به عقب کشیده و بعد به شکل پرتابی روی تیله زده می‌شود است. خوردن این تیله به تیله هدف روند بازی را تعیین می‌کند. مهارت دست ورزانه و ریزحرکت ها به همراه شمارش و شناخت هندسی از ویژگی‌های این بازی است.
بازی و فعالیت‌های در فضای بوستان‌ها
هر فضای بازی می‌تواند با شمارورزی ترکیب شود و کودکان را به کاربردهای ریاضی مانند گمانه زنی، جست و جو برای حل مسئله و مهارت حل مسئله آشنا کند. نمونه‌ها:
الاکلنگ: می‌تواند بالا و پایین و تراز و برابری را در ارتباط با شماوررزی آموزش داد.
سرسره: شیب و بالا و پایین را می‌توان آموزش داد.
قایم باشک: گمانه‌زنی و رسیدن به راه حل را تقویت می‌کند.
نویسنده
لینک کوتاه