۷۷ ایده برای سرگرم نگه‌داشتن کودکان در دوره قرنطینه خانگی «کووید-۱۹»

«تارا هائِل»، مقاله‌نویس مجله «فوربِز»، از تجربه‌ها و ایده‌هایش برای سرگرم نگه‌داشتن کودکان می‌نویسد.

حتی پس از مدّتی، خلاق‌ترین خانواده‌ها نیز برای سرگرم نگه‌داشتن کودکان با کمبود ایده روبه‌رو می‌شوند، در این‌جا فهرستی از فعالیّت‌هایی که همراه کودکان می‌توانید انجام دهید، فراهم کرده‌ایم. (یا هنگامی که می‌خواهید کار کنید یا تنها باشید، به کودکان بگویید خودشان انجام دهند.) چنان‌چه ایده تازه‌ای به نظرتان می‌رسد که به این فهرست می‌تواند افزوده شود، به این نشانی COVIDtips@tarahaelle.net بفرستید.

برای انجام دادن برخی از این فعالیّت‌ها به افزارهایی نیاز دارید که یا در خانه هست یا آنلاین می‌توانید فراهم کنید. برخی دیگر نیز به هیچ افزار ویژه‌ای نیاز ندارد. برخی را بیرون از خانه (با رعایت فاصله دو تا چهار متری از دیگران) و برخی را درون خانه می‌توانید انجام دهید. برای انجام دادن برخی از این فعالیت‌ها همراهی با کودکان و نظارت بر آن‌ها نیاز است. برخی دیگر به نظارت نیاز ندارد و هنگامی که کار می‌کنید، کودکان را سرگرم نگه می‌دارد. برخی از فعالیّت‌ها با تلفن هوشمند و برنامه‌های تلفن همراه انجام می‌شود، ولی با فعالیّت ویژه‌ای پیوند دارد که فراتر از برنامه‌های بازی موبایل و رایانه یا بازی‌های ویدئویی است. بیش‌تر فعالیّت‌ها مناسب برای کودکان است، ولی شاید بزرگ‌سالان نیز از انجام دادن برخی از آن‌ها خوششان بیاید.

سرگرم نگه‌داشتن کودکان در این دوره‌ی پُرفشار روانی و مالی برای خانواده‌ها، در همه جای جهان به یک چالش تبدیل شده است. چه پدر و مادر در خانه باشند، و چه مجبور باشند برای کار کردن بیرون بروند، سرگرم نگه‌داشتن و آموزش کودکان، همزمان با انجام دادن کارهای خانه و وظایف شغلی درون یا بیرون از خانه، کارِ بسیار دشواری است.

برخی از ایده‌هایی که در این‌جا دسته‌بندی شده، برگرفته از فهرست تارا هائِل است، ولی به سبب این که برخی از پایگاه‌های اینترنتی معرفی شده یا برخی افزارها که در فهرست اصلی آمده در ایران در دسترس نیست، پاره‌ای از فعالیّت‌ها کنار گذاشته شده، و برخی متناسب با امکانات موجود تغییر داده شده یا جانشین فعالیّت‌های دیگر شده‌است.

چنان‌چه ایده جالب و تازه‌ای به نظر شما می‌رسد که در این فهرست می‌تواند قرار گیرد، لطفاً آن را با ما در میان بگذارید.

۱. با همکاری افراد خانواده برنامه‌ی روزانه بنویسید. این برنامه را روی وایت‌بورد، یک برگه مقوَا یا کاغذ می‌توانید بنویسید، یا روی یک تقویم روزانه‌ی آنلاینِ از پیش آماده شده، تایپ و چاپ کنید. هر یک از اعضای خانواده، به نوبت تعیین کنید در هر بازه‌ی زمانی چه کاری انجام شود.

۲. برگه‌ای با عنوان «وقتی حوصله‌ام سر می‌رود» فراهم کنید. هر یک از افراد خانواده پیشنهادهایش را درباره‌ی کارهایی که هنگام نداشتن حوصله می‌توان انجام داد، در آن بنویسد. این فهرست را روی درِ یخچال بچسبانید و هر وقت حوصله‌تان سر رفت به آن نگاه کنید.

۳. بازی‌های صفحه‌ای خانوادگی انجام دهید. بازی‌هایی مانند تالاب من، راز جنگل و ... .

۴. از جوراب و کیسه‌های پارچه‌ای، عروسک‌های نمایش بسازید. با خالی کردن الیاف درون عروسک‌های کهنه نیز عروسک‌هایی می‌توانید بسازید که دست درونش برود.

۵. یک کتاب کمیک بسازید.

۶. رخدادهای روزانه را در یک دفتر یادداشت کنید.

۷. کیک، کاپ‌کیک، شیرینی و ... بپزید.

۸. چگونگی فراهم کردن میان‌وعده‌های سالم را یاد بگیرید و باهم درست کنید.

۹. با آمیختن یک لیوان آرد، یک لیوان نمک و نیم لیوان آب، خمیربازی خانگی درست کنید. خمیر را ورز دهید تا شکل بگیرد. اگر نیاز بود مقدار بیش‌تری آرد بریزید تا خمیر به دست نچسبد. خمیر را پنج دقیقه درون کیسه‌ی پلاستیکی بگذارید تا آماده برای کار شود.

۱۰. بازی با لِگو: نام جانوران و ساختمان‌های گوناگون را روی تکه‌های کوچک کاغذ بنویسید. آن‌ها را تا کنید و درون یک ظرف بریزید. هر بازیکن یکی از تکه کاغذها را تصادفی برمی‌دارد و با لِگو نام جانور یا ساختمان نوشته شده در آن را می‌سازد.

۱۱. همچنین این بازی را با خمیر، کاغذ یا هر وسیله و اسباب‌بازی در دسترس دیگر، می‌توانید انجام دهید.

۱۲. باهم چالش سی روزه‌ی لِگو راه‌اندازی کنید. (شمار بسیاری از این چالش‌ها را آنلاین می‌توانید پیدا کنید.)

۱۳. خودرویی بسازید که با نیروی محرک کِش کار می‌کند. (چگونگی ساخت را این‌جا ببینید.)

۱۴. به دیدن هنر، فرهنگ و مکان‌های تاریخی و فرهنگی بنشینید. (از صفحه هنر و فرهنگ «گوگل» می‌توانید دیدن کنید.)

۱۵. از موزه‌های آنلاین داخلی و جهانی دیدن کنید. در پایگاه اینترنتی بسیاری از موزه‌ها، بخشی برای به نمایش گذاشتن آنلاین آثار در نظر گرفته شده است. همچنین به این نشانی می‌توانید بروید و آثاری که در موزه‌های شناخته شده جهان نگه‌داری می‌شوند، آنلاین ببینید.

۱۶. با روش اوریگامی (کاغذ و تا)، جانوران و اشیاء کاغذی بسازید. (راهنمای ساخت آن‌ها را با جست‌وجو در اینترنت به‌آسانی پیدا می‌کنید.)

۱۷. در این نشانی به گردش مجازی و دیدن «دیوار چین» می‌توانید بروید.

۱۸. بازی‌های ویژه‌ی خودتان را بسازید.

۱۹. در خانه و در وسایل درون کمدها به‌دنبال اسباب‌بازی‌های خراب شده یا چیزهای دورریختنی بگردید، و با خلاقیت و بهره‌گیری از چسب، با آن‌ها مجسمه‌های ابتکاری و تازه‌ای بسازید.

۲۰. برای نوجوانان بازدید مجازی از مناطق حفاظت شده و پارک‌های حیات وحش می‌تواند جالب باشد. یکی از پارک‌هایی که به شکل مجازی از آن می‌توانید بازدید کنید پارک یِلواستون است.

۲۱. برای همراهی کودکان در انجام دادن کارهای خانه، سرگرمی و بازی برگزار کنید. پس از تمام شدن غذا، چه‌کسی شمار بیش‌تری از ظرف‌های روی میز غذا را می‌تواند به آشپزخانه ببرد، یا شمار بیش‌تری از لباس‌ها، جوراب‌ها یا اسباب‌بازی‌ها را جمع کند؟ برنده این بازی، بازی خانوادگی بعدی را می‌تواند انتخاب کند.

۲۲. دوربین‌های آکواریوم جورجیا نمای زنده‌ای از آبزیان این آکواریوم را پخش می‌کنند. عروس‌های دریایی، نهنگ‌ها و ... را در این آکواریوم ببینید.

۲۳. با نوشتن نامه یا فرستادن کارت تشکر، از زحمت‌های آشنایانی که در این روزها قهرمان جامعه هستند، مانند پزشکان، پرستاران، پلیس‌ها یا مأموران نظافت شهرداری و ...، سپاسگزاری کنید.

۲۴. با واژه‌ها بازی‌های سرگرم‌کننده انجام دهید. برای نمونه جمله‌ای را از یک کتاب انتخاب کنید. بسنجید هر کسی با واک‌هایی که در آن جمله‌ی انتخاب شده هست، چند واژه می‌تواند بسازد.

۲۵. با کارت‌های دومینو یا کارت‌های دیگری که در خانه هست، برج بسازید. هر کس به‌نوبت و بادقّت کارتش را به شکلی قرار دهد که کارت‌ها نریزند.

۲۶. آشپزی و علوم را باهم پیوند دهید. هنگام آشپزی درباره‌ی نوع مواد، ترکیب و علت آمیخته شدن یا نشدن آن‌ها باهم، می‌توانید گفت‌وگو کنید. درباره‌ی وزن، دما، تبخیر، تغییر حالت ماده و... تجربه‌های عملی با کودکان داشته باشید. سبزی‌ها، میوه‌ها، دانه‌ها و ... فرصت خوبی برای بررسی گیاهان به شما می‌دهد. برای دریافت ایده‌های بیش‌تر به این پایگاه اینترنتی نیز می‌توانید مراجعه کنید.

۲۷. در حیاط، پشت‌بام یا بالکن خانه در کنار گیاهان و گل‌های خانگی پیک‌نیک برگزار کنید.

۲۸. زبان رمزی میان خودتان بسازید و با آن زبان با یکدیگر نامه‌نگاری کنید.

۲۹. به داستان‌ها یا شعرهای صوتی گوش کنید. (در و کانال‌ها و پایگاه‌های گوناگون ویژه‌ی کودکان، سرگذشت‌ها، شعرها و داستان‌هایی را برای گوش دادن پیدا می‌کنید.)

۳۰. قصه‌گویی و بلندخوانی کتاب‌های گوناگون را در نیز می‌توانید ببینید.

۳۱. با گچ روی موزاییک‌های کف حیاط خانه‌تان نقاشی بکشید.

۳۲. نرده‌های پلَه‌ها، پنجره‌ها یا بالکن خانه‌تان را با کاغذ رنگی، روبان و پارچه‌های رنگی تزئین کنید.

۳۳. برخی از پارک‌های حفاظت شده یا باغ‌وحش‌ها، فیلم‌های دوربین‌های مداربسته را آنلاین پخش می‌کنند. بخشی از روز را از این پایگاه‌های اینترنتی می‌توانید دیدن کنید.

۳۴. شب‌ها در حیاط یا روی پشت‌بام خانه، به تماشای ستاره‌ها و ماه می‌توانید بنشینید. صورت‌های فلکی را در آسمان پیدا کنید یا دگرگونی شکل ماه را در طول سی شب نقاشی کنید. درباره فضا، ستاره‌ها، سیاره‌ها، سیارک‌ها و کهکشان‌ها گفت‌وگو و مطالعه کنید.

ساختن دگرگونی شکل‌های ماه با بیسکویت کرم‌دار

۳۵. برنامه‌های تلفن همراه و شبکه‌های مجازی را برای برقراری ارتباط با دوستان و خانواده به‌کار ببرید. ساعتی از روز را به گفت‌وگو با یکی از اعضای فامیل یا دوستان یا شنیدن قصه‌ای از آن‌ها می‌توانید سپری کنید.

۳۶. با به‌کار بردن تماس تصویری، مهمانی آنلاین برگزار کنید. بازی‌هایی را که آنلاین می‌توان انجام داد، مانند اسم-فامیل، بازی با واژه‌ها، پانتومیم و ...، برای چنین مهمانی‌هایی مناسب است.

۳۷. قایق‌های کاغذی بسازید. یک تشت را با آب تا نیمه پُر کنید، بازی کنید و مسابقه بدهید. (آب درون تشت را پس از بازی، برای آبیاری گل‌های خانگی یا گیاهان باغچه به‌کار ببرید.)

۳۸. یک تکه نمد در ابعاد دلخواه انتخاب کنید و تخته نمدی بسازید. شکل‌های نمدی واک‌ها، جانوران، گل‌ها و گیاهان، شکل‌های هندسی و ... بسازید. کودکان صحنه‌هایی از طبیعت یا یک کتاب را روی تخته نمدی می‌توانند بازآفرینی کنند. این افزار برای تمرین نوشتن و ریاضی نیز می‌تواند به‌کار رود.

۳۹. ساز دلخواه‌تان را بسازید و کنسرت خانگی برگزار کنید. از وسایل آشپزخانه، اسباب‌بازی‌ها و ... برای تولید صدا می‌توانید بهره ببرید. 

۴۰. مسابقه کتاب‌خوانی یا شب‌های نقد شعر و کتاب برگزار کنید. 

۴۱. یک نمایش خانوادگی برگزار کنید. این نمایش را آنلاین برای دوستان و افراد فامیل نیز می‌توانید اجرا و ارسال کنید. 

۴۲. برای تعطیلات آیندهِ پس از این دوره، برنامه‌ریزی کنید. 

۴۳. از حیاط، سنگ و چوب گردآوری کنید؛ آن‌ها را بشویید و رنگ‌آمیزی کنید. 

۴۴. باغچه خانگی درون یا بیرون از خانه درست کنید. 

۴۵. گل بکارید یا سبزی‌های خوراکی پرورش دهید. 

۴۶. با ذرَه‌بین یا برنامه بزرگ‌کنندهٔ اشیاء تلفن همراه، برگ‌ها و گل‌برگ‌های گیاهان را بررسی کنید. درباره انواع گیاهان، اجزاء آن‌ها، انواع برگ‌ها، روش تولید انرژی در آن‌ها پژوهش کنید. در این باره پوستر یا کتابچه بسازید. 

۴۷. زنبورها و حشره‌های دیگر را بادقّت نگاه کنید. دربارهٔ آن‌ها در اینترنت جست‌وجو کنید یا کتابی درباره‌شان سفارش دهید. 

۴۸. برنامه‌های تلفن همراه کتاب‌خوانی را نصب و استفاده کنید. گاهی دسترسی به کتاب‌های آنلاین نیاز ضروری و فوری شما را به اطلاعات سودمند یا سرگرم‌کننده می‌تواند برآورده کند. 

۴۹. بخش کودک و نوجوان کتابخانه ملّی ایران نیز کتاب‌هایش را آنلاین بر روی پایگاه اینترنتی خود قرار داده است، برای دسترسی به آن به این نشانی می‌توانید مراجعه کنید. 

۵۰. یک برنامه ورزشی منظم برای خودتان آماده کنید. هر روز به نوبت یکی از افراد خانواده، حرکات ورزشی می‌تواند برگزار کند. 

۵۱. ترشی و مربَا درست کنید. 

۵۲. زبان تازه یاد بگیرید. در برنامه‌های آنلاین آموزش زبان شرکت کنید. فلش‌کارت درست کنید. واژه‌های تازه‌ای را که یاد می‌گیرید، روی مقوا یا کاغذ بنویسید، بر روی دیوار اتاق‌تان بچسبانید. واژه‌نامه درست کنید. ترانه‌ای با این زبان تازه یاد بگیرید و بخوانید. 

۵۳. هر روز سه واژهٔ تازه یاد بگیرید. برای هر واژه تصویری نقاشی کنید. یا پروژهٔ هنری دیگری در پیوند با آن انجام دهید. برای نمونه، آن را با خمیر یا گِل درست کنید. کلاژ بسازید و... . 

۵۴. فیلم سینمایی یا پویانمایی را که دوست دارید، به زبانی دیگر ببینید. 

۵۵. فیلم‌های آموزش آشپزی آنلاین ملت‌های دیگر را ببینید. کوشش کنید غذاهای دیگر کشورها را یاد بگیرید و بپزید. 

۵۶. نامه‌ای به پدربزرگ و مادربزرگ یا دیگر افراد فامیل با دست‌خط خودتان بنویسید و نقاشی کنید. از آن عکس بگیرید یا آن را اسکن کنید و با یکی از برنامه‌های تلفن همراه یا ایمیل برای آن‌ها بفرستید. 

۵۷. پازل تصویر و واژگان بازی کنید. نقاشی‌های خودتان یا کودکان دیگر را به تکه‌های کوچک‌تر بُرش بزنید و پازل خانگی و دلخواه‌تان را بسازید. زمینه‌های طرح پازل را می‌توانید از این‌جا دریافت کنید، چاپ بگیرید، روی آن‌ها نقاشی کنید و سپس برش بزنید. همچنین در برخی پایگاه‌های اینترنتی می‌توانید آنلاین بازی کنید. مانند این پایگاه اینترنتی. 

۵۸. با همکاری یکدیگر جدول سودوکو حل کنید. نمونه‌های آنلاین فراوانی از چنین جدول‌هایی را می‌توانید پیدا کنید.

۵۹. یک کار یا مهارت تازه یاد بگیرید: بافتن جوراب، نجاری، خیاطی، کشاورزی و ... . 

۶۰. هنگام تا کردن لباس‌ها، مسابقه برگزار کنید، چه‌کسی شمار بیش‌تری جوراب می‌تواند جُفت کند. 

۶۱. به آموزش و یادگیری خودتان نیز توجه کنید. در دوره‌های آموزشی آنلاین شرکت کنید. برخی دانشگاه‌های شناخته شده، مانند «دانشگاه ییل»، برنامه‌های رایگان دارند. به سبب قرنطینهٔ خانگی، دوره‌های آنلاین رایگان فراوانی در دسترس گذارده شده است که با جست‌وجو موارد دلخواه‌تان را می‌توانید بیابید. نمونه‌های ایرانی نیز هست. 

۶۲. برنامه‌های آموزشی یا سرگرمی آنلاین خودتان را همراه کودکان می‌توانید راه‌اندازی کنید. با فراهم کردن فایل‌های آموزشی یا سرگرمی، آن‌ها را با دیگران (در گروه‌های خانوادگی یا دوستان) و با نظارت خودتان و اطمینان از امنیت اشتراک‌گذاری، به اشتراک بگذارید. 

۶۳. یوگا و نرمش‌های آرامش‌بخش دیگر انجام دهید. فیلم‌های آموزش مجازی بسیاری برای یادگیری این حرکات هست. 

۶۴. از وسایل موجود در انباری، دورریختنی‌ها و افزارهایی که در خانه پیدا می‌کنید، مانند بالشتک، چسب، توپ، سطل و ... (با رعایت اصول ایمنی)، زمین بازی و حرکات ورزشی بیرون یا درون خانه بسازید.

۶۵. روی کف زمین با چسب‌های رنگی «ماز» طراحی کنید.

۶۶. برای هنگامی که فرصت غذا پختن ندارید، غذاهایی که امکان گرم کردن دارند، بپزید و در فریزر نگه‌داری کنید. 

۶۷.بازی «بگرد و پیدا کن» انجام دهید. فهرستی از اشیاء فراهم کنید. نام آن‌ها را می‌توانید بنویسید، تصویرشان را نقاشی کنید، یا توضیح کوتاهی دربارهٔ آن‌ها بنویسید. هر یک از بازیکنان باید در خانه دنبال آن‌ها بگردد. برنده کسی است که شمار بیش‌تری از اشیاء را پیدا کرده باشد. این بازی را در حیاط خانه نیز می‌توانید انجام دهید. 

۶۸. با کاغذهای باطله اثر هنری بیافرینید. با کاغذهای باطله کلاژ می‌توانید درست کنید. با مچاله و فرم دادن به آن‌ها، تندیس بسازید. برای ساخت اشیاء، روش اوریگامی را به‌کار ببرید و ... . 

۶۹. اگر در خانه جعبه و کارتن‌های بسته‌بندی فراوانی دارید، با آن‌ها خانه، قلعه یا برج بسازید. 

۷۰. کودکان از پوشیدن لباس پدر و مادرشان لذّت می‌برند، لباس‌های دلخواه‌تان را از کمد بیرون بیاورید و کنار بگذارید، سپس اجازه دهید کودکان آن‌چه را در کمد لباس باقی مانده است، بپوشند و با پوشیدن آن‌ها نقش بازی کنند.

۷۱. قایم باشک با اشیاء بازی کنید. یک نفر، یک شئ را جایی در خانه پنهان می‌کند و بقیه باید دنبال آن بگردند و آن را پیدا کنند.

۷۲. با رضایت همه، از فعالیت‌های‌تان عکس و فیلم بگیرید و مستندی از حال‌وهوای خانه و آن‌چه در طول این دوره انجام داده‌اید، فراهم کنید تا بعدها آن را تماشا کنید.

۷۳. بافتن و دوختن را با کودکان یاد بگیرید. فیلم‌های آموزش آنلاین فراوانی در این‌باره پیدا خواهید کرد. 

۷۴. تکنیک‌های گوناگون نقاشی را همراه کودک یاد بگیرید و آزمایش کنید.

۷۵. یکی از قطعه‌های موزیک دلخواه‌تان را انتخاب کنید و رقصی برای آن طراحی کنید.

۷۶. نقشه‌کشی و ترسیم کروکی را یاد بگیرید. نقشه‌ی ساده‌ای از محله‌تان فراهم کنید. 

۷۷. زیورآلات بسازید. از خرده‌ریزهای در خانه مانند دکمه، نخ کاموا، روبان، مُهره‌های تسبیح، تکه‌پارچه‌ها، نی و...، برای این کار می‌توانید بهره ببرید.