بلندخوانی کلید موفقیت یادگیری
در اکثر فرهنگها، داستان گفتن و شنیدن از قدیمیترین رسوم است. داستانها از نسلی به نسلی گفته و بازگفته شده است. کودکان مانند بزرگسالان از شنیدن داستان لذت میبرند. اگر به جمع کودکانی که دور هم نشستهاند و کسی برای آنها کتاب میخواند نگاه کنید، میبینید که آنها مجذوب شنیدن هستند. بلند خواندن کتاب گرچه کار ساده ایست، بسیار پر اهمیت است. چرا که سبب ارتقای مهارتهای اکتسابی زبان میشده و منافع بسیاری دارد که مهمترین آن خوب خواندن را در آینده تضمین میکند. تحقیقات نشان میدهد بلند خواندن کتاب برای کودکان باعث موفقیت آنها در خواندن میشود و این مهمترین کاری است که برای دانش اندوزی ضروری است.
در این عصر اطلاعات اطراف ما را چیزهایی که چاپ میشود احاطه کرده است، از علائم جادهها گرفته تا اطلاعات نوشته شده روی جعبههای غذا و خوراکی و کتابهای مدرسه و دانشگاهی و برگهای بیمه که همه باید خوانده شوند. پس بسیار مهم است به فرزندانمان امکانات کافی برای گوش کردن و خواندن کتاب و روزنامه و سایر مطبوعات را بدهیم.
بلند خواندن چه فایدهای دارد؟
باعث افزایش مهارتهای زبان میشود. بلند خواندن به فهم عمیقتر دستور زبان، مفاهیم جملهها کمک میکند و پیش زمینه دانستن معانی کلمات و خلاصه ادبیات شود. باعث ارتقای خلاقیت فکر آنها میشود. گوش کردن به کتابها سبب میشود آنها در دنیای تخیل غرق شوند. کودکان میتوانند همراه با شخصیتها به مکانهای دور بروند. با احساسات شخصیتها زندگی کنند، کنجکاو شوند و مخلوقهای عالی و دنیاهای باشکوه جدید و خیلی چیزهای یگر را تجربه کنند. خلق ارتباط در زندگی بلند خواندن کمک میکند والدین و بچهها ارتباطی خاص پیدا کنند و خاطرات جالب خود را با یکدیگر سهیم شوند. بعلاوه بلند خواندن لذت و عشق کتاب خواندن را در کودک ایجاد میکند. باعث میشود که کتاب را همدم خود بداند.
از چه زمانی والدین باید کتاب خواندن برای کودک را شروع کنند؟
خواندن برای کودک را هر چقدر زودتر شروع کنید، زود نخواهد بود. والدین میتوانند از ابتدای تولد نوزاد، خواندن کتاب و صحبت با او را شروع کنند. و این ایده آل ترین زمان است. بیشترین یادگیری واژههای شنیداری آن دسته از کودکان چهار سالهای که قبلاً برایشان با صدای بلند کتاب خواندهاند یا با آنها صحبت شده است، گنجینهٔ واژگانی بیش از ۳۲ میلیون کلمه دارند و دیگرانی که این تجربه را ندارند، این توانایی را هم ندارند.
چه نوع نوشتههایی را والدین برای کودکانشان بخوانند؟
کارشناسان ادبیات انتخاب نوشتههای خوب را که از نظر فرهنگ واژگان غنی هستند، و موضوعهای جالب و سبک نگارش متنوع دارند و نوشتههایی که محتوای ارزشمند دارند پیشنهاد میکند، چرا که این گونه نوشتهها کمک میکند زمینه دانایی آنها و گنجینه واژگان و مهارتهای درکشان بالا رود. این کارشناسان تأکید میکنند خواندن کتابهای داستانی و غیر داستانی مانند علمی به صورت همزمان باعث افزایش یادگیری میشود. این دو نوع نوشته به کودکان کمک میکند در مورد منظور کتاب به فکر بیفتند. برای مثال کتابهای داستانی آنها را سرگرم میکند و کتابهای علمی به آنها آموزش میدهد.
بلند خواندن سه مرحله دارد
قبل، حین و بعد از خواندن. آماده کردن برای بلند خواندن در صورت امکان کتابی بخوانید که آسان است و مطمئن هستید محتویات آن مناسب است و آماده باشید تا به پرسشهای آنها دربارهٔ معنی لغات و مفاهیم پاسخ بدهید. کتاب را معرفی کنید. جلد کتاب را نشان دهید. عنوان آن را بخوانید و نام نویسنده و تصویرگر آن را بگویید. سؤال کنید آیا این یک کتاب داستانی (تخیلی) است یا یک کتاب آموزشی (واقعی) و چرا؟ (خصوصیات کتاب داستان را از قبیل نوع داستان مثلاً افسانه، شخصیتها، تصویرها و حیوانات ناطق همه را بگویید). خوصیات کتابهای آموزشی از قبیل اینکه چه مندرجاتی دارد. در مورد چه موضوعات آموزشی یا علمی صحبت میکند و فرهنگ لغات مشکل، ضمیمه کتاب، عکسها، عنوانهای کتاب و سرفصلها را توضیح دهید. قبل از خواندن کتاب معنی بعضی از واژهها را برای کودکان توضیح دهید تا هنگام خواندن کتاب بچهها داستان یا آموزش را بهتر بفهمند. در حین خواندن کتاب و بعد از خواندن آن با بچهها صحبت کنید و از آنها پرسش کنید. کودکان را تشویق کنید در مورد کتاب با شما صحبت کنند. هنگام خواندن کتاب تجربیات و درک خود را با آنها در میان بگذاریدو از آنها سئوالاتی بپرسید. اگر کتاب داستان میخوانید سئوالاتی مانند «داستان درباره چه چیزی است؟ و چرا؟ شخصیت اصلی کیست؟»، هم چنین در حین خواندن بپرسید «به نظر شما بعد از این چه اتفاقی خواهد افتاد؟» و بعد از خواندن کتاب از آنها سئوال کنید «آیا کتاب را دوست داشتند؟ و اگر نه چرا؟ و اینکه اول و وسط و آخر داستان چه اتفاقی افتاد؟» در مورد کتابهای آموزشی از آنها سئوال کنید: از عنوان کتاب چه به نظرتان میرسد؟ چرا دوست دارید، بیاموزید؟ بعد از خواندن کتاب از کودک خود بخواهید نکات مهمی را که با خواندن کتاب آموخته است دوباره بگوید.
چگونه بهترین نتیجه را از بلند خواندن بگیریم؟
خواندن یک کار تفریحی است. با انتخاب مکان مناسب برای کودک خواندن را برایش لذت بخش کنید. هر روز حداقل ۱۰ تا ۱۵ دقیقه و ترجیحاً در یک زمان معین کتاب بخوانید. با دکلمه و بلند و کوتاه کردن صدا و حرکات صورت و دست، داستان را بخوانید. این کار سبب میشود قدرت تخیل کودک تقویت شود. اگر کودک شما میل به گوش کردن ندارد، لباس شخصیت داستان را بپوشید تا او را علاقه مند به گوش کردن کنید. از عروسکها برای گفتن داستان استفاده کنید. عروسکهای کاغذی یا جورابی (دست کردن در جوراب) برای آنها جالب است. خلاصه آن که بلند خواندن برای کودکان تخیلات خواب آنها را بیدار میکند و مهارتهای زبانی آنها را تقویت میکند و رفتار آنها را با خواندن کتابها تغییر میدهد.