هدف چهاردهم توسعه پایدار، زندگی زیر آب
دما، مواد، جریان و موجودات اقیانوس‌ها کره‌ی زمین را برای انسان قابل زیستن می‌کند. آب باران، آب آشامیدنی، آب و هوا، اقلیم، ساحل‌ها، بخش زیادی از غذایمان و حتی اکسیژنی که تنفس می‌کنیم در نهایت از دریاها فراهم می‌شوند و منابع غذا، دارو و زیست‌سوخت و دیگر محصولات هستند. در طول تاریخ نیز اقیانوس‌ها و دریاها سهم بزرگی در تجارت و حمل و نقل داشته‌اند.
افزایش مقدار زباله‌ها در اقیانوس‌ها تاثیر بزرگی بر محیط زیست و اقتصاد گذاشته است. زباله‌ها به اندام‌های موجودات دریایی می‌پیچند و آن‌ها گیر می‌اندازند. ارگانیسم‌ها نیز با خوردن این زباله‌ها از بین می‌روند یا توانایی تولید مثل را از دست می‌دهند. بنابراین زباله‌ها تنوع زیستی را به شدت کاهش می‌دهند.
20 درصد صخره‌های مرجانی که تنوع شگفت‌انگیزی از موجودات دریایی را در خود جای می‌دهند از بین رفته‌اند و نشانی از ترمیم در آن‌ها دیده نمی‌شود. 24 درصد مرجان‌های باقی‌مانده به سبب فشارهای انسانی در شرف نابودی‌اند و 26 درصد دیگر نیز در خطر بلندمدت‌تری هستند.
مدیریت این منبع ضروری جهان، کلیدی به آینده‌ای پایدار است. با این حال، هم‌اکنون آلاینده‌ها منجر به زوال آبهای سرزمینی شده‌اند و اسیدی شدن آب اقیانوس‌ها تاثیر منفی بر اکوسیستم و تنوع زیستی گذاشته است. این مسئله، ماهیگیری‌های کوچک را نیز تحت تاثیر قرار داده است. از آن‌جایی که زنان نقش پررنگی در ماهیگیری‌های مقیاس کوچک دارند، جدا از رونق دادن به اقتصاد و جلوگیری از فقر، اقیانوس‌ها می‌توانند به برابری جنسیتی نیز کمک کنند. بنابراین مناطق دریایی حفاظت‌شده باید به خوبی مدیریت شوند و منابع لازم برایشان فراهم شود تا ماهیگیری بی‌رویه، آلودگی و اسیدی شدن آب‌ها کاهش یابد.
اقیانوس‌ها حدود 30 درصد دی‌اکسید کربنی که انسان تولید می‌کند را جذب می‌کنند که اثرات گرمایش زمین را خنثی می‌کند. آن‌ها به تجزیه و پاک‌سازی آلاینده‌ها و پسماندها کمک می‌کنند. اکوسیستم آبهای سرزمینی نیز مانند سدی در برابر آسیب‌های طوفان‌ها عمل می‌کند. بنابراین سلامت اقیانوس‌ها از تغییرات اقلیمی پیشگیری می‌کند.
آمار و ارقام:
- اقیانوس، سه‌چهارم سطح زمین را در بر گرفته، 97 درصد آبهای کره‌ی زمین را تشکیل داده است و نماینده‌ی 99 درصد فضای زیستن در این سیاره است.
- زندگی بیش از سه میلیارد نفر به تنوع زیستی ساحل و دریاها وابسته است.
- در بازار جهانی، ارزش منابع و صنایع دریایی 3 تریلیارد دلار در سال تخمین زده شده و به عبارت دیگر 5 درصد تولید ناخالص جهانی را تشکیل می‌دهد.
- اقیانوس‌ها نزدیک به 200,000 گونه‌ی جانوری شناخته شده دارند. ولی تعداد واقعی گونه‌ها در مقیاس میلیون است.
- ماهیگیری به طور مستقیم و غیرمستقیم بیش از 200 میلیون نفر را مشغول به کار کرده است.
- یارانه‌هایی که به ماهیگیری اختصاص داده شده‌اند جمعیت بسیاری از گونه‌های دریایی را به سرعت کاهش می‌دهد و از تلاش‌هایی که جهت بازیابی و نجات ماهیگیری در سطح جهانی انجام می‌شود جلوگیری می‌کند. این مسئله سبب می‌شود ماهیگیری‌ها سالیانه 50 میلیارد دلار کمتر درآمد داشته باشند.
- آبهای آزاد نشان می‌دهند که از آغاز انقلاب صنعتی تا امروز، میزان اسیدی بودن آب‌ها 26 درصد افزایش داشته است.
- آبهای سرزمینی به دلیل آلایش و مردابی شدن رو به نابودی هستند. اگر همگی تلاش نکنیم، انتظار می‌رود که تا سال 2050، مردابی شدن آبهای سرزمینی در 20 درصد اکوسیستم‌های بزرگ دریایی افزایش یابد.
- از سال 2012 تا 2018، بین 220 منطقه‌ی ساحلی، 104تایشان کیفیت آب منطقه را بهبود بخشیده‌اند.
- 17% آبهای قلمرو کشورها مناطق حفاظت شده‌اند که دو برابر میزان پوششی است که در سال 2010 وجود داشت.
چه می‌توان کرد؟
برای آبهای آزاد و مناطق عمیق دریایی، تنها در صورتی به پایداری می‌رسیم که تعاملی جهانی برای حفظ زیست‌بوم‌های آسیب‌پذیر انجام شود.
در سطح محلی، لازم است انتخاب‌های سازگار با اقیانوس در خرید محصولات و غذایمان داشته باشیم و تنها به مقدار نیاز خود مصرف کنیم. انتخاب محصولات تایید شده نقطه‌ی خوبی برای شروع است.
با تغییرات کوچکی در زندگی روزمره‌مان، مانند استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی و از برق کشیدن لوازم الکترونیکی می‌توانیم در مصرف انرژی صرفه‌جویی کنیم. این کار باعث می‌شود میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای پایین بیاید.
خوب است که تا جایی که ممکن است از پلاستیک استفاده نکنیم و برنامه‌ی پاک‌سازی ساحل راه بیندازیم.
مهم‌تر از همه این است که درباره‌ی اهمیت حفاظت از زندگی دریایی صحبت کنیم و آگاهی دیگران را بالا ببریم.
لینک کوتاه