اوتیسم Autism نوعی اختلال رشدی است که با رفتارهای ارتباطی، کلامی غیر طبیعی مشخص می‌شود. علائم اختلال رشد اوتیسم در سال‌های اول عمر بروز می کندو علت اصلی آن ناشناخته است. این اختلال در پسران شایع تر از دختران است. این اختلال بر رشد طبیعی مغز در حیطه تعاملات اجتماعی و مهارت‌های ارتباطی تأثیر می‌گذارد.

 کودکان و بزرگسالان مبتلا به اختلال رشد اوتیسم در ارتباطات کلامی و غیر کلامی، تعاملات اجتماعی و فعالیت‌های مربوط به بازی، مشکل دارند. این اختلال ارتباط با دیگران و دنیای خارج را برای آنان دشوار می‌سازد. در بعضی موارد رفتارهای خود آزارانه و پرخاشگری نیز دیده می‌شود. در این افراد حرکات تکراری دست زدن، پریدن پاسخ‌های غیر معمول به افراد، دلبستگی به اشیا و یا مقاومت در مقابل تغییر نیز دیده می‌شود و ممکن است در حواس پنجگانه (بینایی، شنوایی، لامسه، بویایی و چشایی) نیز حساسیت‌های غیر معمول نشان دهند. هسته مرکزی اختلال در اوتیسم، اختلال در ارتباط است.

۵۰% از کودکان اوتیستیک قادر نیستند از زبان به عنوان وسیله اصلی برقراری ارتباط با سایرین استفاده نمایند. عدم به کار بردن ضمیر «من» از ویژگی‌های کلامی این کودکان است. از مسائل دیگر تکلمی، تکرار کلمات و جملات اطرافیان است.

اختلال اوتیستیک

ارتباط، تعامل اجتماعی و بازی تخیلی به طور مشخص آسیب دیده است. علائق، فعالیت‌ها و رفتارهای تکراری دیده می‌شود. اختلال در سه سال اول زندگی شروع می‌شود. اختلال آسپرگر: با آسیب در تعاملات اجتماعی و وجود فعالیت‌ها و علائق محدود مشخص می‌گردد. علائم بالینی کلی که نشان دهنده تأخیر در زبان باشد وجود ندارد یعنی در حقیقت مبتلایان مشکلات تکلمی کمتری دارند. هوش طبیعی و یا بالاتر از طبیعی است.

اختلال رت

اختلال پیش رونده ای است که فقط در دختران دیده می‌شود. ابتدا مراحل رشد طبیعی است ولی بعد مهارت‌های به دست آمده قبلی و استفاده هدف دار از دست‌ها را از دست می‌دهند و به جای آن حرکات تکرار شونده دست ایجاد می‌شود که بین سنین ۱-۴ سالگی شروع می‌شود. اختلال فرو پاشنده دوران کودکی: رشد حداقل در دو سال اول زندگی طبیعی است. از دست دادن جدی مهارت‌هایی که قبلاً داشته است مشاهده می‌شود.

اختلال نافذ رشد غیر اختصاصی

به تنهایی علائم مشخص هیچیک از اختلالات بالا را ندارد و نمی‌توان آنرا جزو یکی از طبقه بندی‌های فوق الذکر جای داد.

علت اختلال رشد اوتیسم چیست؟

اختلال رشد اوتیسم یک ناتوانی طولانی مدت است که منجر به اختلال عملکرد عصبی – روانی در فرد می‌شود. گر چه به نظر می‌رسد که اوتیسم عارضه نادری است اما اطلاعات اخیر گویای آن است که شیوع اوتیسم حتی تا ۲۰ مورد در هر ۱۰۰۰۰ تولد زنده می‌رسد. اوتیسم در پسران ۳ - ۴ برابر بیشتر از دختران دیده می‌شود. اگر چه علت اصلی آن کاملاً شناخته شده نیست، اما در سال‌های اخیر تحقیقات و مطالعات بسیاری در این زمینه صورت گرفته است.

تحقیقات تأکید زیادی بر منشاء زیست شناختی و عصب شناختی در مغز دارد. در بسیاری از خانواده‌ها سابقه اوتیسم و یا اختلالات مربوط به آن وجود داشته است که ریشه ژنتیک را مطرح می‌کند اگر چه تا به حال ژن خاصی که مربوط به اوتیسم باشد شناخته نشده است. پژوهشگران در مورد نقش ژنتیک در علت شناسی اوتیسم اختلاف نظر دارند و عده ای از آن‌ها ترکیب چندین ژن را به عنوان علت اختلال مطرح می‌کنند. چندین نظریه درباره اوتیسم مطرح شده که هیچیک به طور دقیق اثبات نشده است.

اختلال رشد اوتیسم یک بیماری روانی نیست

کودکان مبتلا به اختلال رشد اوتیسم کودکان سرکشی نیستند که خود رفتارهایشان را انتخاب کرده باشند. اوتیسم به دلیل داشتن والدین بد ایجاد نمی‌گردد، به علاوه هیچ عامل روان شناختی خاصی در خصوص تأخیر رشد کودک شناخته نشده است.

علائم اختلال رشد اوتیسم چیست؟

افراد مبتلا به اختلال رشد اوتیسم معمولاً حداقل نصف علائمی را که در زیر عنوان شده است نشان می‌دهند. این نشانه‌ها از خفیف تا شدید متغیر هستند. در موقعیت‌های کاملاً متفاوت، رفتارهایی که با سن کودک تطابق ندارد مشاهده می‌گردد.

•  اصرار به یکسانی داشته و در مقابل تغییر مقاوم هستند.
• مشکلات شدید تکلمی دارند.
• در بیان نیازها مشکل دارند و از اشارات و حرکات به جای کلمات استفاده می‌کنند. اغلب از ضمایر استفاده معکوس می‌کنند، به جای استفاده از  «من» از «تو» استفاده می‌کنند.
•  کلمات و یا جملات دیگران را تکرار می‌کنند.
• خنده و گریه بی دلیل دارند و یا بدون علت مشخص نگران و مضطرب می‌شوند.
• قشقرق به پا می‌کنند و به دلایلی که برای دیگران آشکار نیست شدیداً پریشان می‌شوند.
• قادر نیستند با دیگران رابطه برقرار کنند.
• دوست ندارند در آغوش گرفته شوند و یا دیگران را در بغل گیرند.
• تماس چشمی ندارند یا تماس چشمی آن‌ها اندک است.
• به روش آموزش معمول پاسخ نمی‌دهند.
• با اسباب بازی، درست بازی نمی‌کنند.
• چرخیدن و تاب خوردن را خیلی دوست دارند.
• احساس درد کمتر یا بیشتر از حد دارند.
• از خطرات نمی‌ترسند.
• پر تحرک یا کم تحرک هستند.
• به صحبت‌ها و یا صداها پاسخ نمی‌دهند به طوری که به نظر می‌آید ناشنوا هستند اگر چه حس شنوایی سالم است.
• ۷۰% کودکان مبتلا به اوتیسم، ناتوانی هوشی دارند.

باورهای غلط درباره اوتیسم

• کودکان مبتلا به اختلال رشد اوتیسم هرگز ارتباط چشمی برقرار نمی‌کنند.
• کودکان اوتیستیک نبوغ دارند.
• کودکان مبتلا به اختلال رشد اوتیسم صحبت نمی‌کنند.
• کودکان اوتیستیک قادر به نشان دادن محبت خود نیستند.

ما می دانیم که این کودکان تحریکات حسی را به گونه ای متفاوت درک می‌کنند که موجب اشکال در ابراز محبت و برقراری ارتباط عاطفی در آن‌ها می‌گردد. اما به هر حال این کودکان می‌توانند محبت کنند. در صورتی که این کودکان را باور کنیم قادر به داد و ستد عاطفی با آن‌ها هستیم.

اختلال رشد اوتیسم نوعی اختلال تکاملی عصبی است که در آن کودک مبتلا مراحل تکاملی را آنگونه که همسالان وی طی می‌کنند نمی‌گذراند. درکودکان اوتیسم توانایی‌های ارتباطی از قبیل سخت گفتن و رابطه با والدین و هم سالان مختل می‌شود والگوهای تکراری و آزاردهنده ای از رفتار نزد آن‌ها بروز می‌نماید.

این علائم عموماً در کودکان زیر ۳ سال بروز می‌یابد. در اغلب کودکان اوتیسم رشد توانایی‌های ارتباطی و گفتاری از بدو تولد دچار اختلال و کندی است ولی در ۲۰ تا ۳۰ درصد موارد کودک تا ۱٫۵ تا ۲ سالگی رشد طبیعی دارد و پس از آن توان گفتار و ارتباط با والدین را از دست می‌دهد.

شیوع اختلال اوتیسم ۵ تا ۶ مورد به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت تخمین زده شده است که در این میان پسران، ۴ برابر بیشتر از دختران مبتلا می‌شوند. پژوهش‌ها در مورد علل بوجود آورندهٔ اوتیسم به احتمال نقش اختلال ساختاری مغز، ژنتیک و عوامل محیطی اشاره داشته است. اما تاکنون هیچ عامل قطعی و مشخصی شناخته نشده است.

عمده‌ترین اختلال اوتیسم که توجه والدین و پزشکان را به خود جلب کرده است ناتوانی در گفتار است. در بسیاری از کودکان اوتیسم، ناتوانی در گفتار بسیار شدید است و بدون مداخلهٔ درمانی بهبود قابل توجهی ایجاد نمی‌شود. کودکان اوتیسم که توانایی ادای کلمات را دارند غالباً دچار اکولالیا (تکرار بی معنای کلمات و اصواتی که شنیده‌اند) می‌شوند.

کودکان اختلال رشد اوتیسم از تعامل و برقراری ارتباط با همسالان خود، خودداری می‌کنند که این خود می‌تواند منجر به محدود تر شدن توانایی‌های ارتباطی آن‌ها گردد. تماس چشمی و پاسخ دهی مناسب کودکان در موقعیت‌های تماس هم سالان و والدین بسیار محدود است.

سومین دسته از اختلالاتی که در کودکان اوتیسم مشاهده می‌شود، اختلالات رفتاری و حرکتی است. در این کودکان حرکات تکرار شونده مشاهده می‌شود که گاه ماهیت آسیب زا دارند. همچنین آن‌ها تمایل به انجام حرکات ورفتارها بر اساس یک ترتیب تکراری دارند. این اختلالات در کودکان پیش دبستانی و دبستانی بیشتر از کودکان کم سن تر یا افراد بالغ است.

در این کودکان علائق معطوف به چند مورد محدود و یا نامعمول می‌شود و اگر آن موارد در اختیار وی قرار نگیرد از خود رفتارهای مشکل زا بروز می‌دهد. کودک اوتیسم نسبت به تغییر محیط اطراف خود حساس است و نسبت به آن واکنش نشان میدهددَرخودماندگی (به انگلیسی: Autism)‌ (به لاتین: Autismus)‌ نوعی اختلال رشدی (از نوع روابط اجتماعی) است که با رفتارهای ارتباطی، کلامی غیر طبیعی مشخص می‌شود.

علائم این اختلال تا پیش از سه سالگی بروز می‌کند و علت اصلی آن ناشناخته است. این اختلال در پسران شایع تر از دختران است. وضعیت اقتصادی، اجتماعی، سبک زندگی و سطح تحصیلات والدین نقشی در بروز درخودماندگی ندارد.

این اختلال بر رشد طبیعی مغز در حیطه تعاملات اجتماعی و مهارت‌های ارتباطی تأثیر می‌گذارد. کودکان و بزرگسالان مبتلا به اوتیسم در ارتباطات کلامی و غیر کلامی، تعاملات اجتماعی و فعالیت‌های مربوط به بازی، مشکل دارند. این اختلال ارتباط با دیگران و دنیای خارج را برای آنان دشوار می‌سازد. در بعضی موارد رفتارهای خود آزارانه و پرخاشگری نیز دیده می‌شود.

در این افراد حرکات تکراری (دست زدن، پریدن) پاسخ‌های غیر معمول به افراد، دلبستگی به اشیا و یا مقاومت در مقابل تغییر نیز دیده می‌شود و ممکن است در حواس پنجگانه (بینایی، شنوایی، بساوایی، بویایی و چشایی) نیز حساسیت‌های غیر معمول نشان دهند. هستهٔ مرکزی اختلال در درخودماندگی، اختلال در ارتباط است.

ضوابط تشخیص درخودماندگی یا اختلال رشد اوتیسم

وجود حداقل ۶ مورد از مواردی که در بندهای اول و دوم و سوم توصیف شده‌اند. لااقل دو ماده از بند اول و یک ماده از هر یک از بندهای دوم و سوم الزامی است.

درباره‌ی اوتیسم بیشتر بخوانید

• اوتیسم چه هست؛ اوتیسم چه نیست