دید و بازدید کودکان در تعطیلات نوروز | مهارت های اجتماعی

به احتمال زیاد شما هم در جمع‌های فامیلی و مهمانی‌ها، شاهد این صحنه بوده‌اید که پدر یا مادری به خاطر رفتار نامناسب کودکش در دید و بازدید  های عید نوروز از خجالت سرخ شده باشد یا جملاتی مانند جملات ابتدای این مطلب، را از نزدیکانش شنیده باشد؛ به طور مثال کودکی که به دیگران سلام نمی‌کند یا لباس دیگران را می‌کشد و آن‌ها را اذیت می‌کند، نشان می‌دهد که پدر و مادرش نتوانسته‌اند رفتارهای مناسب و مهارت‌های اجتماعی را به کودک خود بیاموزند. یکی از آموزش‌هایی که والدین، باید به فرزند خود ارائه دهند، مهارت‌های اجتماعی است.

دکتر هادی صدری، کارشناس و مشاور خانواده مهارت اجتماعی را این گونه تعریف می‌کند: «مجموعه رفتارهای قابل قبولی که فرد را قادر می‌سازد با دیگران رابطه مؤثر داشته باشد و از عکس العمل های نامعقول اجتماعی خودداری کند.» به زبان ساده‌تر مهارت‌های اجتماعی مهارت‌هایی است که کودکان برای آن که بتوانند خودشان را با اجتماعی که در آن زندگی می‌کنند، سازگارتر کنند به آن نیاز دارند. در ادامه به برخی راهکارها که والدین می‌توانند برای راهنمایی کودک خود از آن بهره ببرند اشاره می‌شود.

احوال پرسی را در دید و بازدید به صورت عملی به کودکتان آموزش دهید

در گام اول باید از آموزش‌های مستقیم استفاده کرد؛ به عنوان مثال در این چند روز باقی مانده تا عید نوروز که ارتباط‌ها و تعاملاتی مانند مهمانی‌ها در کار نیست، مستقیماً و البته بدون سرزنش یا تمسخر کودک درباره شیوه صحیح تعامل با دیگران، با او صحبت و انتظارات خود را بیان کنید. البته صرفاً منظور بیان خواسته‌تان نیست بلکه به صورت جزئی و با مثال برای او شرح دهید که در چه موقعیت‌هایی چه رفتارهایی مورد نظر شماست. چنانچه کودک خردسالی دارید در قالب بازی، مهارت‌های برقراری تعامل صحیح را به او آموزش دهید. به طور مثال تصور کنید که با هم به یک مهمانی رفته‌اید و آن گاه رفتارهای درست را به دفعات و به نحوی که برای کودک لذت بخش باشد با او تمرین کنید.

موقعیت‌های گوناگون را برای کودک تفکیک کنید

در حین آموزش، موقعیت‌های گوناگون را برای کودک تفکیک و رفتار مناسب با هر گروه سنی و شرایط مختلف را نیز معین کنید زیرا گاه کودک از توانایی کافی برای درک تفاوت موقعیت‌های دوستانه و رسمی برخوردار نیست.

تعامل‌های احتمالی را در دید و بازدید های عید پیش بینی کنید

قبل از ورود به موقعیت مهمانی، شرایط ویژه آن را برای کودک توصیف و تعامل‌های احتمالی را پیش بینی کنید و در صورت لزوم رفتاری را که مناسب موقعیت این مجلس خاص است با هم مرور و تمرین کنید. همچنین با هم قراردادی تعیین کنید که اگر کودک به مواردی که شما تعیین کردید عمل کرد پاداش‌هایی را دریافت خواهد کرد. از همان ابتدا هدف‌های ایده آل گرایانه تعیین نکنید؛ به طور مثال می‌توان ابتدا فقط روی سلام و احوال پرسی تمرین کرد و در آینده پس از تثبیت یک رفتار ساده رفتارهای پیچیده‌تر را به کودک آموزش داد.

نیازهای فرزندتان را حدس بزنید

اگر کودک در دید و بازدید های نوروزی در جمع همسالان وسایل کودکی دیگر را ببیند که خودش همراه نبرده، ممکن است رفتارهای ناشایستی مانند استفاده بدون اجازه از آن‌ها را از خود نشان دهد به طور مثال لیوان مخصوص، پتوی دلخواه، خوراکی یا عروسک دلخواه بچه دیگری را بردارد. راه حل این است که والدین نیازهای فرزندشان را حدس بزنند و پیشاپیش آن‌ها را برآورده کنند؛ به طور مثال اسباب بازی مورد علاقه، دفتر و مداد نقاشی فرزندشان را همراه ببرند.

به رفتارهای گروه همسالان کودکتان نظارت داشته باشید

از سنین دبستان و نوجوانی، نقش همسالان در رفتارهای فرزند شما بسیار پر رنگ‌تر می‌شود و ممکن است رفتارهای ضدارزش را از همسالان خود بیاموزد و تقلید کند و راه حل این است که جمع‌هایی را که فرزندتان می‌تواند در آن‌ها باشد، غربال کنید؛ به طور مثال لزومی ندارد فرزندتان با تمام بچه‌های ساختمان در ارتباط باشد یا در هر مهمانی که شما می‌روید، حضور داشته باشد. اگر به ناچار در جمعی حضور دارید که کودک یا بزرگسالی رفتار نامناسبی از خود نشان می‌دهد، فرزندتان را با اسباب بازی، کتاب یا حرف زدن سرگرم کنید و زمان مواجهه او با آن فرد یا افراد را کاهش دهید. حتماً در یک جمع به رفتار گروه کودکان همسال نظارت داشته باشید.

مهارت حل مسئله را به کودکتان بیاموزید

بگو مگوی کودکان سر خوراکی، اسباب بازی یا جای محدود یا حتی تماشای شبکه تلویزیونی، فرصتی مناسب برای آموزش مهارت حل مسئله است. در این شرایط از فرزندتان بخواهید فکر کند چطور می‌شود چند نفری از آن مورد محدود استفاده کنند به طوری که حق هیچ کدام ضایع نشود. اولویت بندی را به آن‌ها متناسب با سن‌شان بیاموزید.

آموزش آداب معاشرت برای موقعیت‌های مختلف در دید و بازدید ها

شاید یاد دادن آداب معاشرت به بچه‌ها کار سختی باشد چون گاهی ناچار می‌شوید رفتارهای درست را بارها و بارها به فرزندتان گوشزد کنید. در ادامه مطالب با ما همراه باشید تا نکاتی را درخصوص آداب معاشرت‌هایی که فرزندان باید در موقعیت‌های مختلف رعایت کنند، برایتان بازگو کنیم.

ورود در جمع برای اولین بار

فرزندتان باید بداند وقتی برای نخستین بار وارد جمعی می‌شود، حتماً سلام کرده و خود را معرفی کند وگرنه دیگران او را نادیده می‌گیرند. به فرزندتان توضیح دهید وقتی می‌خواهد ۲ نفر را به هم معرفی کند، اول شخص کوچک‌تر را به شخص بزرگ‌تر معرفی کند و برای شخص بزرگ‌تر یک لقب بیاورد؛ به طور مثال بگوید: «آقای...، این دوست من علی است.»

چند توصیه کلی به والدین در دید و بازدید کودکان در تعطیلات نوروز | مهارت های اجتماعی ها

از افعال مثبت به جای افعال منفی استفاده کنید؛ برای مثال به جای اینکه بگویید: «این قدر بی ادب نباش» بگویید: «مؤدب باش».

خونسرد باشید؛ چون زمانی که عصبانی می‌شوید و فریاد می‌زنید به خصوص در جمع‌های فامیلی، احترام خود را نزد فرزندتان از دست می‌دهید.

علاقه خود را به فرزندتان نشان دهید. وقتی خطایی از او سر می زند به او بگویید که چرا این کار اشتباه است و او را در آغوش بگیرید؛ چون شما با این کار صداقت و علاقه‌ای را که میانتان است، افزایش می‌دهید.

سعی کنید زیاد سختگیر و خشک نباشید.