حمایت عاطفی از کودکان و نوجوانان پس از حوادث طبیعی
این مقاله برگرفته از سایت مدرسه افروز است.
هر کجای جهان که باشیم از حوادث طبیعی در امان نیستیم؛ سیل، توفان، زلزله و رانش زمین هر از گاه جایی از کره زمین را زخمی میکند، بحران می آفریند و انسا نها را درگیر میکند. در کشور ما، زلزله بیش از دیگر حوادث طبیعی بحران آفرین است؛
بی خبر میآید و در چند ثانیه زندگی کوچک و بزرگ را زیرو رو میکند. زلزله، بر خلاف طوفان و سیل نقطه پایان مشخص و پیش بین یپذیری ندارد. پس لرزهها تا مدت نامعلوم میآیند و همین به زلزله زدگان اجازه نمیدهد که بگویند «خب، تمام شد!» برای بزرگسالان با همان لرزه اول احساس امنیت جای خود را به دلهره و تشویش و آشفتگی میدهد. برای کودکان اما وضعیت پیچیدهتر است؛ احساس عدم امنیت، گیجی، اضطراب، خشم و آشفتگی بسته به سن و درک کودک نمودهای مختلفی دارد و ممکن است مدتی پس از واقعه خود را نشان دهد.
این بحران ها نه تنها بر افرادی که در منطقه آسی بدیده زندگی میکنند اثرگذار است، که بر سایرین نیز تأثیرمیگذارد. با هر فاجعهای که رخ میدهد، بیشتر افراد پس ذهن خود به روزی فکر میکنند که فاجعه بر خودشان اثر بگذارد. کودکان نیز مستثنی نیستند و فاجعه حتی در جغرافیای دیگرمیتواند بر ذهن و روان آنها اثر گذارد.
نوشتار پیشرو برگرفته از مجموعه توصیههای «کمکهای اولیه روانی» مؤسسه ملی اختلال استرس پس از تراما (Trauma) در کودکان امریکا است. [۱] در این مجموعه آثار فجایع طبیعی بر کودکان در گروههای سنی مختلف (نوزاد تا ۳ سال، ۳ تا ۶ سال، ۶ تا ۱۱ سال و ۱۱ تا ۱۸ سال) بررسی شده است. افزون بر این، واکنشهای مناسبی که به کودکان کمک کند از وضعیت بحرانی خارج و به زندگی روزمره بازگردند، مطرح شده است.
واکنشها و احساسات کودکان در شرایط بحرانی در کودکان و نوجوانان سنین مختلف ممکن است یکسان باشد، اما علایم بروز آنها بسته به سن و مهارتهای کلامی و ادراکی آنها متفاوت است. این احساسات ممکن است در کودکان و نوجوانانی که تحت تأثیر فاجعه قرار نگرفتهاند و فقط اخبار را شنیدهاند هم بروز پیدا کند.
کودکان، نوجوانان و حتی گاه بزرگسالان مهارتهای کلامی لازم برای بیان حسهای خود را ندارند و در بسیاری موارد حتی نمیتوانند احساسات را شناسایی و از هم تفکیک کنند. به همین دلیل است که نقش بزرگسالان برای کشف احساسات کودکان از لابهلای رفتارها و حر فها و بازیهایشان اهمیتمییابد؛ این که به آنها کمک کنیم نام حسهای مختلفشان را یاد بگیرند، احساسشان را بیان کنند و راههای بیان مؤثر احساسات را بشناسند.
از سویی نیز برخورد مناسب با احساسات بچهها با توجه به سن، میزان تأثیر فاجعه بر زندگی شخصی آ نها، از دست دادن عزیزان و مکانهای امن باید متفاوت باشد.
فایل کامل این مقاله را از پیوست دریافت کنید.