چند پیشنهاد ساده برای دلپذیر کردن تعطیلات تابستانی

 تابستان در پیش است. با اینکه روزهای اول تعطیلات، همه ی نوجوانان نیاز به استراحت دارند و می خواهند بدون دغدغه ی خاطر، حسابی بخوابند وتنبلی کنند، اما تجربه ی سالیان دراز نشان می دهد که سرانجام، روزی از روزهای تابستان، به خود خواهند گفت: خسته شدم از خوابیدن. حوصله ام سر رفته، چکار کنم؟ 

کتابک برای گذراندن اوقات فراغت فرزندان  شما پیشنهاد هایی دارد. شاید با اجرای آن ها تعطیلات دراز تابستان بیشتر زیر دندان شان مزه کند.

• پیش از همه، از آن ها بخواهید حتما ساعت (ساعت هایی) را به کارهای خانه و کمک به اعضای خانواده اختصاص دهند.
• از آن ها بخواهیدعلاقه و توانایی های خود را فهرست کنند و بنابر اولویت، برای پرورش و تقویت آن ها باهم برنامه بریزید.
• اجازه دهید فرزندان تان، اوقات فراغت خود را تاجایی که امکان دارد، با کارها و سرگرمی های گروهی بگذرانند.
• ورزش را در برنامه ریزی ها فراموش نکنید. به جز ورزش هایی که می توان در خانه و فضای بسته انجام داد، مکان های سرسبز و زیبا با امکانات فراوان از جمله بوستان ها وجود دارند که آن ها می توانند با دوستان شان آنجا ورزش کنند. بوستان بهشت مادران تهران هم ویژه ی دختران و بانوان است که می توانند آنجا راه بروند، بدوند، دوچرخه سواری کنند، ورزش های گروهی انجام دهند واز فضای سرسبز و زیبای آن لذت ببرند.
• اگر فرزندان شما تا به حال عضو نزدیک ترین کتابخانه ی محل زندگی خود نشده اند، حالا وقتش است. به آن ها پیشنهاد کنیدعضو کتابخانه بشوند و از کتا ب ها و نشریه های آن استفاده کنند. به این ترتیب، هزینه ی خرید کتاب و نشریه ی خانواده کمتر خواهد شد.
• ماهی یکبار همراه فرزندان تان به کتابفروشی های معتبر شهر سر بزنید و از انتشار کتاب های تازه باخبر شوید.
• ماهانه، مبلغی ویژه ی خرید کتاب به آن ها بدهید.
• نشست های کتابخوانی با اعضای خانواده ترتیب دهید.
• کتابخوانی را در ساعت معین، وقتی خستگی کار، کم و بیش از تن همه در رفت، انجام دهید. کتاب را طوری انتخاب کنید که باسلیقه ی همه ی اعضای خانواده به ویژه فرزندان تان، به طور نسبی سازگار باشد. حوصله به
•  خرج بدهید. همه ی کتاب ها به یکبارخواندن می ارزند. 
• اگر در روستا زندگی می کنید، فرزندان تان را تشویق کنید با دوستان شان در جایی سرسبز و خنک جمع بشوند و باهم کتاب بخوانند.
• البته تهیه ی کتاب در روستا سخت است، اما می توان فهرستی با مشارکت خود آن ها از کتاب های مناسب سن شان تهیه کنید و آن را به کسی که بیشتر به شهر رفت و آمد دارد، بدهید تا بخرد. اگر خودتان یا نزدیکان تان هم به شهر رفت و آمد منظم دارید، می توانید این وظیفه را به عهده بگیرید.
• برای انتخاب کتاب، از سایت کتابک (در صورت امکان دسترسی به آن در روستا) و اگر نه هنگام رفتن به شهر، کمک بگیرید.
• چه در شهر زندگی کنید، چه در روستا، به فرزندان تان پیشنهاد کنید از کتاب های در دسترس و کتاب هایی که به روش های پیش گفته تهیه شده اند، کتابخانه ی کوچکی درست کنند و از ابتکار و سلیقه، امکانات جمعی و وسایل در دسترس، برای این کار بهره بگیرند.
•  از فرزندان تان بخواهید برای تامین هزینه ی کتاب ها، پول های شان را روی هم بگذارند یا کارهای ساده ای برای دیگران انجام دهند، مثل کمک به  رفع اشکالات درسی دانش آموزان کوچک تر محل، به عهده گرفتن خرید روزانه یا هفتگی همسایه ها، یا در صورت زندگی در مجتمع های مسکونی، همکاری در نظافت و آبیاری باغچه های آن، و اگر در روستا یا پیرامون شهر هستید، کمک به افراد سالمند، کار کشاورزی و کار در کارگاه های کوچک در برابر دریافت دستمزد، و صرفه جویی درهزینه های شخصی و کنار گذاشتن بخشی از پول توجیبی شان. پیشنهاد کنید از ذوق و هنر و سلیقه ی خو د هم کمک بگیرند. با همکاری جمع دوستان شان کارهای دستی درست کنند و با بهایی ارزان بفروشند. اگر دیگران بدانند که آن ها درآمد این کارها را برای خرید کتاب و راه اندازی کتابخانه هزینه می کنند، حتما همکاری و همراهی خواهند کرد. سعی کنید خود شما در این همکاری و همراهی پیشقدم شوید.

• برای انتخاب و خرید کتاب برای فرزندان تان یا گروه کتابخوانی آن ها موضوع های مختلف و گوناگون را در نظر داشته باشید( البته با مشارکت و نظر خواهی از خود آن ها) از جمله  ادبیات کلاسیک، همچون شاهنامه ی فردوسی و بازنویسی های آن، باز نویسی های مثنوی مولوی، قصص قرآن، شعرهای نو و کهن، زندگینامه، تاریخ ایران و جهان، شرح تمدن ها و فرهنگ های گوناگون، رمان های ایرانی و خارجی، افسانه ها، کتاب های علمی کتاب های مربوط به محیط زیست و آداب شهروندی، صلح و مشارکت.
• لازم است تا شکل گیری گروه کتابخوانی فرزندان تان و دوستان آن ها، مدتی در کنارشان باشید و به آن ها کمک کنید. نظم دادن به کتابخوانی جمعی بسیار اهمیت دارد. پیشنهاد کنید کتابی را با یکی از موضوع های بالا برگزینند و باهم بخوانند و برای خواندن تمام یابخشی از آن وقتی را معین کنند. همه ی اعضای گروه کتابخوانی، موظف اند درروز تعیین شده، در نشست جمعی حضور یابند. درباره ی کتاب، شخصیت ها، تصویرها، زبان و آموزه های آن بحث کنند و کتاب را به نقد جمعی بگذارند. به آن ها بیاموزید به نطرهای هم احترام بگذارند.
• به گروه کتابخوانی فرزندان تان پیشنهاد کنید حول کتابی که خوانده اند، فعالیت های عملی برای ارائه در جمع نیز داشته باشند، همچون نمایش عروسکی، سایه ، خیمه شب بازی و... ، تهیه ی طومار و پرده از بخش های برجسته و هیجان انگیز آن( برای ادبیات کلاسیک مثل شاهنامه). از بزرگترهای مجتمع مسکونی، اعضای فامیل، همسایگان و دوستان تان دعوت کنید درمراسم اجرای این فعالیت ها حضور داشته باشند. در زمینه ی تامین مکان و ابزار لازم  برای این فعالیت ها از امکاناتی که در کتابخانه ی محل زندگی، محل کار، آموزشگاه، مسجد و... محله تان وجود دارند، پس از توجیه مسولان در مورد ضرورت انجام چنین فعالیت هایی برای اینکه نوجوانان اوقات فراغت سالم و سودمندی داشته باشند، بهره بگیرید.
• از فرزندان تان بخواهید با استفاده از خوانده های خود، برای کمک به شما در سرگرم کردن کوچکترها، برنامه های قصه گویی بگذارند.
• به آن ها پیشنهاد کنید برای کتاب هایی که می خوانند و تصویر ندارند، تصویر گری کنند. می توانید از ده ها فعالیت دیگر که در کتابک خواهید یافت ، برای تامین اوقات فراغت بهتر فرزندان تان الگو بگیرید و با تغییر آن ها با توجه به امکانات و موقعیت خانواده و محل زندگی، برنامه های جدیدی ترتیب دهید. در هر حال، جلب مشارکت و توجه به سلیقه و علاقه های فرزندان تان را در نظر داشته باشید.
• به فرزندان تان پیشنهاد کنید با دوستان علاقه مند خود، نشست های مشاعره (شعر خوانی رقابتی) بگذارند. برای برندگان جایزه ی کوچکی در نظر بگیرید.
• به آن ها پیشنهاد کنید ساعت هایی را که در فضای باز با دوستان شان بیکار نشسته اند یا از بازی و فعالیت های دیگر خسته شده اند، برای هم چیستان بگویند و به برندگان جایزه بدهند.
• آن ها می توانند با دوستانی که به مسائل محیط زیست علاقه مندند، گروه های دوستدار محیط زیست تشکیل دهند و به فعالیت هایی همچون: مراقبت از فضاهای سبز محله و خیابان، کمک به افزایش دانش زیست محیطی دیگران
   از راه تهیه ی متن های کوتاه و پخش آن ها در میان ساکنان و فروشگاه های محل زندگی، تهیه ی پوسترهای زیست محیطی و نصب آن ها در محله، نوشتن شعارهای زیست محیطی کوتاه روی برچسب ها و نصب آن ها در فروشگاه ها و  روی درخانه ها، تشویق خانواده و همسایگان به تفکیک زباله، تماس با شهرداری (۱۳۷) برای جلو گیری از قطع درختان، آلودگی های صوتی و...بپردازند.

• با هم، روز یا روزهایی را به دیدار با سالمندان خانواده، به ویژه پدر بزرگ و مادر بزرگ اختصاص دهید . سعی کنید در روز های معین به دیدار آن ها بروید . از آن  ها بخواهید  خاطره های شان را برای فرزندان تان بازگو کنند، برای شان لالایی بخوانند ، افسانه وقصه بگویند.  به نوجوانان تان  پیشنهاد کنیدصدای آن هارا ضبط کنند و عکس شان را بگیرند. این  کار ها ، به جز آموزش دلجویی و احترام به سالمندان ،یک نوع تاریخ نگاری هم هست و در آینده برای شما و خانواده  ارزشمند تر خواهد شد . به این ترتیب ،  نوجوانان تاریخچه ای از خانواده ی خود  تهیه می کنند.
• به آن ها پیشنهاد کنید کار بالا را  به شکل گروهی در محله های قدیمی نیز انجام دهند . برای تاریخچه نگاری محله ، باید بزرگان و معتمدان محل، مسجد ها ی قدیمی و امامزاده ها ومغازه های قدیمی را شناسایی کنند ، باافراد مصاحبه کنند و خاطرات شان را بنویسند، از مکان های قدیمی عکس بردارند و از مجموعه ی آن ها به سلیقه ی گروه کاری ، آلبوم یا کتابچه ای درست کنند.رو نوشتی از آن را به شورایاری محله بدهند و برای گروه کاری  هم نسخه ای نگه دارند.  به آن ها  ارزش  این فعالیت و فعالیت بالا را گوشزد کنید .
• اگر در روستا زندگی می کنید، به ویژه در روستایی خوش آب و هوا و نزدیک شهر، حتما در تابستان، مسافرانی به آنجا خواهند آمد. فرزندان شما می توانند با کار گروهی، نقشه ای از روستا بکشند. جاهای دیدنی طبیعی و قدیمی را معرفی کنند. از محصولات طبیعی و صنایع دستی روستا عکس بگیرند و به نقشه پیوست کنند.  اجازه دهید این نقشه هارا با بهای عادلانه به مسافران بفروشند یا اگر دل شان خواست، به رایگان در اختیار آن ها بگذارند.
• با فرزندان تان و نمایندگان نوجوان محل زندگی تان، نزد مقامات مسئول بروید و از آن ها بخواهید جای مناسبی را در محل، برای نقاشی دیواری در اختیار آن ها بگذارند. در صورت پذیرش این در خواست، نوجوانان علاقه مند را تشویق کنید با نقاشی های خود به زیباسازی شهر کمک کنند.
• اگر فرزندان شما یا نوجوانان شهر و روستا و محله تان موسیقی می دانند و ساز می نوازند، به آن ها پیشنهاد کنید در فاصله های زمانی معین، در جایی که پس از مذاکره با مسئولان در نظر گرفته شده است، با دوستان خود برنامه
  های موسیقی اجرا کنند. خود شما و دیگران، می توانید به تماشای برنامه های آن ها بروید، چه با خرید بلیت و چه به رایگان. چنین برنامه هایی، افزون بر بالا بردن اعتماد بنفس در نوجوانان، به جلب علاقه ی بیشتر آن ها به موسیقی کمک می کند.
• خود جوهر و سرشت کار، ارزشمند و احترام برانگیز است. به نوجوانان تان اجازه دهید زیرنظارت شما، با استفاده از مهارت ها و دانسته های خود، در تابستان کار کنند و دربرابر کارشان مزد بگیرند. البته نظارت شما سبب خواهد شد محیط و نوع کارشان سالم و سازنده باشد.
•  از جمله کارهایی که آن ها می توانند انجام دهند، تعمیر وسایل خانه، دوخت و دوز شال و مانتوهای ساده به ویژه آن ها که به پانچو معروف اند، درست کردن زیورهای ساده ، جعبه های هدیه، آموزش کامپیوتر، تدریس به دانش آموزان مقاطع آموزشی پایین تر ،کمک به کار های کشاورزی و باغبانی ، جمع کردن بچه های همسایه و بازی کردن و سرگرم کردن آن ها در ساعت های معینی از روز یا هفته، و ده ها کار دیگر است که نوجوانان هوشمند و آگاه  شما حتما از پس آن ها بر خواهند آمد.