ضرورت توجه به میزان اندک اعتماد به نفس در نوجوانان

اعتماد به نفس پایین یکی از معضلات فرهنگی است که از نیمه ی دهه ی هشتاد میلادی گسترش یافته ولی باوجود اهمیت آن، تا کنون راهکارهای  مناسبی برای حل این معضل ارائه نشده است. پایین بودن میزان اعتماد به نفس، یکی از مسائل جدی نوجوانان امروز به شمار می رود. داشتن فرزند نوجوانی با اعتماد به نفس پایین به این معنا نیست که شما والدین شایسته ای نیستید یا در دوران کودکی در مورد آن ها کوتاهی کرده اید. همه ی والدین اشتباه می کنند و همه ی کودکان ممکن است برداشت درستی از رفتارهای آن ها نداشته باشند. اعتماد به نفس پایین می تواند دلایل متفاوتی داشته باشد که بعضی از آن ها به محیط خارج از خانه مربوط اند.

•  وقتی نوجوانی با مسائلی همچون کم توجهی اجتماعی، آوردن نمره ی پایین، از دست دادن دوستانش در زمان گذر از سنین نوجوانی یا تغییراتی که به سازگاری نیاز دارند، روبه رو می شود، ارزش های فردی اش را زیر سوال می برد. نوجوانان به دقت به برداشت ها و نظرهای دیگران برای ارزش گذاری خود در جامعه توجه می کنند. آشکار است که آن ها در گفته های دیگران به دنبال موضوع های ویژه ای می گردند و به جای پرسیدن، امیدوارند که پاسخ پرسش های شان را در آن ها بیابند. بدون برقراری ارتباط مستقیم، نوجوانان در برداشت های شان بیشتر دچار اشتباه می شوند.
• وقتی آن ها به رفتار وافکارشان برمی گردند و اختلافاتی را با آنچه باید با نظر دیگران سازگار باشد، پیدا می کنند، نباید این اختلافات را نادیده گرفت.
• بیشتر پدران و مادران  درباره ی میزان اعتماد به نفس نوجوانان با خود آن ها گفت و گو نمی کنند. انجام چنین گفت و گویی بر سر میز شام امکان پذیر و مناسب نیست. اما اگر والدین رفتار فرزند نوجوان شان را به دقت زیر نظر داشته باشند، می توانند هنگامی که آن ها اعتماد به نفس خود را از دست داده اند، به این موضوع پی ببرند. وقتی نوجوانان خود را احمق، چاق، زشت یا بی کفایت بنامند، به معنای آن است که اعتماد به نفس ندارند. بیان جمله های: "به هر حال مهم نیست" هنگام اشاره به خود، افکار و احساسات شان، یا گفتن جمله هایی همچون: "به نظر نمی رسد فرقی بکند "هنگامی که به تاثیر رفتارشان بر نزدیکان و جامعه اشاره می کنند نیز ازدیگر نشانه های کاهش اعتماد به نفس در نوجوانان است.
• برخی نوجوانان که ناگهان به شکلی آشکار و چشمگیر نقش یاری رسان را به عهده می گیرند یا تلاش می کنند همه ی افراد پیرامون خودرا خوشنود کنند نیز دچارکمبود اعتماد به نفس هستند.
• نباید به این گونه رفتارهای نوجوانان بی اعتنا بود. کمبود اعتماد به نفس می تواند به عملکردهای دارای کیفیت پایین بیانجامد و همواره احساسات منفی به آن ها انتقال ده دکه در طول زمان سبب بدبینی و افسردگی شان می شود. گروهی از نوجوانان مایل اند درباره ی احساسات واقعی خود حرف بزنند، تنها کافی است از آن ها در این باره سوال شود. اما برخی نیز تمایلی به این کار ندارند و لازم است با آن ها رابطه ی نزدیک تری برقرار کنید تا احساسات بدی را که نسبت به خود دارند، بشناسید.
•  برای نوجوانان عجیب نیست که ندانند چرا چنین احساساتی دارند. بسیاری از آن ها به این روش بزرگ شده اند و به وجود این احساسات عادت کرده اند، حتی پیش از اینکه قادر به درک شان باشند. گروهی دیگر نمی توانند احساسات خود را در این باره بیان کنند. آن ها آگاهانه تلاشی نمی کنند که از این مسئله فرار کنند یا وانمود کنند که اعتماد به نفس ندارند،  بلکه واقعا نمی دانند در درون شان چه اتفاقی رخ می دهد.
• با وجود آنکه عملکردهای هورمونی در احساسات نوجوانان نقش دارند، نسبت دادن این احساسات، تنها به دوران بلوغ و آغاز ترشح هورمون ها، کمکی به حل مشکل آن ها نخواهد کرد. احساسات نوجوانان واقعی و طبیعی است و نادیده گرفتن آن ها  مشکل را پیچیده تر می کند. درست است که احساسات آن ها به سبب عملکردهای هورمون ها شدت پیدا می کند، اما بی گمان این تنها عامل نیست.
• در بررسی اعتماد به نفس فردی باید توجه داشته باشید که درستایش و تمجید نوجوان زیاده روی نکنید و راستگو باشید، اگر نه تلاش های شما برای بهتر شدن وضعیت او به نتیجه نخواهد رسید.
•  مشکلات مربوط به اعتماد به نفس می تواند موقت باشد یا ریشه ی عمیق در زندگی فرد داشته باشد و در تمام دوران زندگی او را آزار دهد. در هر حال، پیشنهاد می شود برای پیگیری وضعیت نوجوان خود نزد مشاور بروید. مراجعه به مشاور به معنای وجود مشکل یا اختلال در روح و روان او نیست. مشاوره به نوجوان امکان می دهد تا مسائلی را که نمی تواند با والدینش در میان بگذارد، با مشاور مطرح کند. یکی از مشکلاتی که بزرگسالان با آن روبه رو هستند، پناه بردن نوجوانان به دوستان و همسالان برای حل مشکلات شان است.
• با نوجوان تان حرف بزنید. به دقت و با اشتیاق به صحبت های آن ها گوش کنید تا بدانند که افکار وعقایدشان برای شما قابل احترام و مهم اند. اندیشمندانه صحبت های آن ها را بشنوید و واکنش منطقی نشان دهید، هر چند ممکن است  که با آن ها موافق نباشید یا آن ها با عقاید شما مخالف باشند. درگیر کردن نوجوان تان در فعالیت های ارزشمند می تواند امکانی رایگان برای مشاوره و گفت و گو باشد.  نوجوانان گاهی با دیدن اثر و پیامد کارهای شان بر  جامعه ی پیرامون، بسیار تحت تاثیر قرار می گیرند. آن ها می آموزند که اگر چه برخی از کارهای شان تاثیر فوری ندارند، بسیار پرازرش اند.
• بالا بردن سطح  پایداری و قدرت در نوجوانان دشوار است، اما باید انجام شود با او همراهی کنید. به این ترتیب خواهد فهمید که وجود او برای شما اهمیت دارد.