معرفی اپلیکیشن هایی برای کودکان محاسبه پریش
محاسبه‌پریشی یک ناتوانی در یادگیری ریاضی است که در آن فرد در یادگیری مفاهیم اعداد، انجام محاسبات دقیق ریاضی، حل مسئله و مهارت‌های دیگر بنیادی ریاضی، ناتوان است. محاسبه‌پریشی اغلب به همراه دیگر اختلال‌های یادگیری مانند خوانش‌پریشی (دیس‌لکسیا) و نوشتارپریشی (دیس‌گرافیا) است و حدود 11 درصد از افرادی که دچار محاسبه‌پریشی هستند، از ADHD (اختلال تمرکز ناشی از بیش‌فعالی) رنج می‌برند.
افراد مبتلا به محاسبه‌پریشی در تمام زمینه‌های ریاضیات مشکل دارند. این مشکلات را نمی‌توان با اختلال در آموزش و یا ناتوانی ذهنی توجیه کرد. به این معنا که کودک ممکن است محیط آموزشی مناسب و هوش خوبی داشته باشد اما دچار محاسبه‌پریشی باشد. افرادی که مبتلا به محاسبه‌پریشی هستند ممکن است در محاسبات ساده‌ی زندگی روزمره اختلال داشته باشند و کارهایی مانند شمردن پول یا خواندن ساعت را به دشواری انجام دهند. این افراد ریاضیات را گیج‌کننده و یادگیری آن را بسیار سخت می‌دانند.
تقریبا نیمی از کودکانی که مبتلا به محاسبه‌پریشی هستند، خوانش‌پریش نیز هستند. میزان ابتلای دانش‌آموزان به محاسبه‌پریشی، 3 تا 6 درصد است.
محاسبه پریشی (Dyscalculia) در کودکان
متخصصان یادگیری، روان‌شناسان آموزشی و روان‌شناسان متخصص در زمینه‌ی محاسبه‌پریشی موارد زیر را برای کمک به کودک در درک ریاضیات توصیه می‌کنند:
- برنامه‌های تدریس ویژه و فوق‌برنامه برای این کودکان
- تمرین مهارت‌های ریاضی بیشتر از دانش‌آموزان دیگر
- استفاده از بازی‌ها و ابزارهای خاص برای یادگیری مفاهیم ریاضی
- استفاده از اپلیکیشن‌های کمک آموزشی که برای کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلالات یادگیری مانند محاسبه‌پریشی تولید شده‌اند.
پژوهش‌های انجام شده، نشان داده که از میان موارد گفته شده، استفاده‌ی کودک محاسبه‌پریش از اپلیکیشن‌های ویژه‌ی این اختلال، بیش‌ترین اثر را در روند بهبود او دارد. سال‌ها است که با توسعه‌ی فناوری‌های نوین و ابزارهای دیجیتال مانند تلفن‌های همراه هوشمند و یا تبلت‌ها، نوع آموزش، به ویژه آموزش به افراد با نیازهای ویژه، تغییر کرده است. اپلیکیشن‌های فراوانی برای آموزش ریاضی به کودکان دچار اختلالات یادگیری تولید شده‌اند. این اپلیکیشن‌ها بعد از ارائه به گروه هدف، کودکان دارای اختلال، و بررسی اثرات و بازخوردها، رفته رفته پیشرفته‌تر شدند و شرکت‌های تولیدکننده‌ی آنها نقایص‌شان را برطرف و نقاط قوت‌شان را تقویت نمودند تا در نهایت این اپلیکیشن‌ها از نظر اثرگذاری بر کودکان و نوجوانان محاسبه‌پریش به جایی برسند که براساس نتایج پژوهش‌های انجام شده، بعد از یک دوره استفاده از این اپلیکیشن‌ها، این کودکان از نظر فهم مفاهیم ریاضی و شناخت اعداد و همچنین انجام محاسبات پایه، به سطح همسالان خود برسند و یا از آنها پیشی بگیرند.
در سال جاری میلادی، 10 اپلیکیشن بر اساس نظر مخاطبین و اثراتی که روی بهبود گروه هدف خود، یعنی کودکان محاسبه‌پریش، داشته‌اند برگزیده شدند که در زیر معرفی می‌شوند:
- Prodigy
این برنامه، یک بازی چند مرحله‌ای است که بر اساس برنامه‌ی درسی ریاضی دانش‌آموزان طراحی شده است. این برنامه را بیش از یک میلیون آموزگار، سه میلیون والدین و 50 میلیون دانش‌آموز در سراسر جهان استفاده می‌کنند.
این برنامه از کلاس اول تا هشتم را پوشش می‌دهد و بیش از 1500 موضوع ریاضی را در قالب بازی به مخاطب ارائه می‌کند. فضای این بازی برای کودکان محاسبه‌پریش مناسب است. کودک برای عبور از هر مرحله و نجات دادن جان شخصیت‌های بازی، باید به پرسش‌های مختلف ریاضی پاسخ دهد.
این بازی همچنین دارای قابلیت امتیازدهی به دانش‌آموز و گزارش امتیازات او به آموزگاران و والدینش است. آموزگاران و والدین گفته‌اند که با گذشت زمان، کودکان دچار محاسبه‌پریشی، در پاسخ دادن به پرسش‌ها پیشرفت چشمگیری داشته ند و این نشان از کسب مهارت‌های ریاضی از راه این بازی بوده است.
- آکادمی یادگیری ریاضی فیل (Elephant Learning Math Academy)
سازندگان این برنامه تضمین داده‌اند که اگر دانش‌آموز عادی و یا چه دچار محاسبه‌پریشی هفته‌ای سه ساعت و به مدت سه ماه، از این برنامه استفاده کند، ریاضی یک سال از هر کلاس مقطع ابتدایی را کامل خواهد آموخت. این برنامه با طرح درس ریاضی مدرسه همسو است.
الگوریتم‌های موجود در Elephant Learning گزارش‌هایی را برای والدین و آموزگاران کودک می‌فرستد که میزان پیشرفت او را در یادگیری ریاضی نشان می‌دهد. همچنین با این الگوریتم‌ها می‌توان فهمید که دانش‌آموز باید بر روی چه موضوعی بیشتر کار کند و نقاط ضعف و قدرت او در ریاضی چیست.
- DoodleMaths
به گفته‌ی تولیدکنندگان این اپلیکیشن، DoodleMaths، برای کابران خود مانند یک آموزگار ریاضی خصوصی است. با این اپلیکیشن دانش‌آموزان می توانند بر اساس توان خود در ریاضی، میزان دشواری بازی‌هایش را تنظیم کنند. از سویی والدین می‌توانند به راحتی به نمودارهای پیشرفت فرزندشان در ریاضی دسترسی داشته باشند. این اپلیکیشن حتی این نمودارها را برای والدین و آموزگاران تفسیر می‌کند و نقاط ضعف و قوت کودکان را به آنها می‌گوید.
- CK-12
این اپلیکیشن، مفاهیم ریاضی را در قالب‌هایی جذاب برای کاربران خود، کودکان محاسبه‌پریش، ارائه می‌دهد. برخی از امکاناتی که در این اپلیکیشن وجود دارد:
- توضیح مفاهیم ریاضی به شکل متن
- سخنرانی‌های تصویری
- شبیه‌سازی چند رسانه‌ای
- گالری عکس
- آزمایش‌های عملی
- فلش کارت
این اپلیکیشن با این امکانات، آموختن ریاضی را برای همه، به ویژه کودکان محاسبه‌پریش، آسان ساخته است.
آموزش ریاضی از راه ادبیات کودکان
- Khan Academy
پدیدآورندگان و همچنین کاربران این اپلیکیشن، از آن به عنوان «کلاس درس جهانی» یاد می‌کنند. این اپلیکیشن شامل منابع یادگیری ریاضی است که فرد می‌تواند بنا بر سن و توان ریاضی خود، سطح دسترسی به این منابع را تنظیم نماید. به علاوه امکانات ویژه‌ای نیز برای افراد با نیازهای ویژه، مانند کودکان محاسبه‌پریش، دارد.
این اپلیکیشن میزان پیشرفت کاربران خود در ریاضی و همچنین ارزیابی نقاط ضعف آنها را بررسی می‌کند و به آنها برای اصلاح این نقاط کمک می‌دهد.
- Buzzmath
این اپلیکیشن یک بازی مهیج است که مفاهیم ریاضی با بازی به کاربر آموزش داده می‌شود. در داستان این اپلیکیشن، چند دانش‌آموز وظیفه دارند که به مخترعی به نام آلفرد کمک کنند تا با بازگرداندن دانش ریاضی به مردم، جهان را از بی‌نظمی نجات دهند. کاربر این بازی یکی از آن دانش‌آموزان است که در جریان بازی باید مراحلی را پشت سر بگذارد که نیاز به درک مفاهیم ریاضی و محاسبه دارد.
همچنین در این ماجراجویی، کاربر دچار محاسبه‌پریشی در زمان سفر می‌کند و با ریاضیدانان مشهور ملاقات می‌کند. این رخ‌دادها سبب علاقه‌ی دانش‌آموز مبتلا به محاسبه‌پریشی به یادگیری ریاضی می‌شود.
- Rocket Math
این اپلیکیشن 26 مرحله دارد، از A تا Z. در این مراحل، کاربر باید با حل مسائل ریاضی ویژه‌ی دانش‌آموزان امتیاز جمع کند تا موشک خود را بسازد و به آسمان پرتاب کند.
هر زمانی که دانش‌آموزان نتوانند یه یک پرسش درباره‌ی واقعیت‌های ریاضی در سه ثانیه یا کمتر پاسخ دهند، سرپرست ماموریت، خود پاسخ مسئله را می‌گوید. سپس کاربر باید ثابت کند که مسئله را یاد گرفته است تا وارد مرحله‌ی بعدی شود.
- Splash Math
این اپلیکیشن هم دارای نسخه‌ی تک کلاسی است و دانش‌آموزان می‌توانند مطالب ریاضی هر کلاس را به صورت جداگانه بخوانند، و هم دارای نسخه‌ی چند کلاسی است که به کودکان اجازه می‌دهد محتوا را از کلاس اول تا پنجم تمرین کنند.
این اپلیکیشن با برنامه ی درسی هماهنگ است و در مجموع 351 مهارت ریاضی را به مخاطبان خود به ویژه کودکان محاسبه‌پریش آموزش می‌دهد. این برنامه نیز بخش بررسی و تجزیه و تحلیل و گزارش عملکرد کاربر را دارد.
- Twelve a Dozen
این اپلیکیشن یک بازی سرگرم‌کننده و مهیج است که با هدف تقویت مهارت‌های اصلی ریاضی تولید شده است. این بازی یک قهرمان دارد به نام عدد «12» که وارد جهانی از اعداد می‌شود. او ماموریت دارد که خانواده و دنیای عددی خود را از فروپاشی توسط دشمنان، حفظ کند. در این مسیر معماهای ریاضی طرح می‌شود که کاربر باید آنها را حل کند تا از مراحل تعریف شده در این بازی عبور کند.
- Math Learning Center
این اپلیکیشن دارای امکانات فراوانی برای آموزش اعداد و مفاهیم پایه‌ی ریاضی به کودکان دچار محاسبه‌پریشی است. این برنامه بازی محور نیست ولی با کیفیت و سطح‌بندی که دارد، به کودکان مبتلا به محاسبه‌پریشی آموزش می‌دهد. برای مثال بخش‌هایی برای آموزش مهارت شمارش پول و یا خواندن درست ساعت دارد. همچنین با روش‌های ویژه و خلاقانه مفاهیم پایه‌ی ریاضی مثل چهار عمل اصلی و اعداد را به این کودکان می‌آموزد.
جمع‌بندی
اختلالات یادگیری (محاسبه‌پریشی، خوانش‌پریشی و...) بیماری‌های شایعی هستند. در گذشته این اختلالات موانع مهم و موثری در تحصیل کودکان و نوجوانان بودند و بیشتر مبتلایان به این اختلالات، در همان کودکی، با داشتن بهره‌ی هوشی متوسط یا خوب، دچار افت تحصیلی می‌شدند و یا ترک تحصیل می‌کردند. اما امروزه با درمان‌های جدید مانند استفاده از وسایل کمک آموزشی و به ویژه اپلیکیشن‌های گوشی‌های تلفن هوشمند و تبلت و برنامه‌های رایانه‌ای که برای آموزش به کودکان دچار اختلال یادگیری طراحی شده‌اند، در درمان این افراد انقلاب بزرگی صورت گرفته است. پژوهش‌های زیادی میزان اثر این اپلیکیشن‌ها را بر بهبود مبتلایان به اختلالات یادگیری، آن هم در مدت زمان کوتاه چند ماهه، نزدیک به صددرصد عنوان کرده‌اند.
محاسبه‌پریشی، اختلالی است که در آن کودک و نوجوان مبتلا، در درک مفاهیم پایه‌ی ریاضی و انجام محاسبات ساده‌ی آن دچار مشکل است. این اختلال که بیشتر ریشه‌ی وراثتی دارد، سبب می‌شود که فرد مبتلا، در هر سنی، از پس انجام کارهای ساده‌ی ریاضی مانند شمردن و خواندن ساعت و یا چهار عمل اصلی، برنیاید. اطرافیان فرد ممکن است به فرد محاسبه‌پریش، برچسب ناتوان ذهنی بزنند در حالی که ممکن است او دارای بهره‌ی هوشی بسیار بالایی باشد. این قضاوت‌ها به مرور فرد مبتلا را از درس خواندن بیزار می‌کند تا آنجا که از نظر اجتماعی نیز به انزوا گزیدن و دوری از همسالان خود تمایل پیدا می‌کند. این اتفاق زمینه‌ای برای افسردگی، تمایل به مصرف مواد مخدر و حتی خودکشی می‌شود. بنابراین تشخیص و درمان این اختلال بسیار مهم است.
همانطور که گفته شد امروزه با ظهور فناوری های نوین ابتلا به محاسبه‌پریشی و یا اختلالی مانند آن نگران‌کننده نیست. چرا که استفاده از وسایل و اپلیکیشن‌های ویژه‌ی این افراد، که در این مقاله به برخی از آنها اشاره شد، امیدی تازه و جدی برای بهبود این افراد به وجود آورده است.
بیشتر بخوانید:
برخی منابع
1- Typical Errors Made by Children and Adolescents with Developmental Dyscalculia
نویسنده: Patricia Meier(پاتریشیا میر)، استاد مرکز بیماری‌های کودکان دانشگاه زوریخ آلمان، و همکاران. سال انتشار: 2021
2- No evidence for a core deficit in developmental dyscalculia or mathematical learning disabilities
نویسنده: Irene C. Mammarella (ایرن سی مامارلا) ، پژوهشگر دپارتمان روان‌شناسی رشد دانشگاه آدووای ایتالیا، و همکاران. سال انتشار: 2021
3- Development of scientific approach-based interactive multimedia for elementary school dyscalculia children
نویسنده: Firda Alfiana Patricia(فریدا آلفیانا پاتریکا)، پژوهشگر دپارتمان اختلالات یادگیری دانشگاه مالانگای اندونزی، و همکاران. سال انتشار: 2021
دیگر تصاویر
ویراستار
عادله خلیفی
مترجم
لینک کوتاه