آیا آموزش موسیقی کودکان را باهوش‌تر می‌کند؟
اغلب افراد از موسیقی لذت می‌برند و آن را شکلی از سرگرمی گذرا می‌داننداما برای افرادی که به طور جدی از دوران کودکی به تعلیم نواختن یک ساز می‌پردازند، تجربه موسیقی ممکن است چیزی بیشتر از این باشد. پژوهش‌های اخیر نشان می‌دهد که میان آموزش موسیقی در دوران کودکی و تقویت برخی توانایی‌های ذهنی دیگر ارتباط محکمی وجود دارد. در یکی از این تحقیقات در موسسه موسیقی و ذهن در دانشگاه مک‌مستر در کانادا، پژوهشگران گروهی از کودکان در سنین پیش از مدرسه را که درس موسیقی می‌گرفتند با کودکانی که به کلاس موسیقی نمی‌رفتند، مورد مقایسه قرار دادند. کودکانی که آموزش موسیقی دیده بودند، در پاسخ‌های مغزی قوی‌تری به شماری از آزمایش‌های تشخیص صدا نشان دادند.
این پژوهش بیانگر این بود که ظاهراً آموزش موسیقی باعث تغییر بخشی از قشر مغز می‌شود که مسئول شنوایی در کودکان است. اما آیا ممکن است آموزش موسیقی درکودکی تأثیر گسترده‌تری بر مغز داشته باشد، و نحوه تفکر وشناخت را تغییر دهد؟ بررسی فوق بر روی کودکان نشان داد حتی یک یا دو سال آموزش موسیقی براساس آزمایش‌هایی که تکانه‌های الکتریکی و مغناطیسی در مغز را ثبت می‌کنند، باعث تقویت حافظه و توجه می‌شود.
بنابراین تصور بر این است که آموزش موسیقی (نه لزوماً گوش دادن منفعل به موسیقی) بر توجه و حافظه اثر می‌گذارد، و از طریق همین سازوکار ممکن است باعث یادگیری بهتر در شماری از حوزه‌های شناختی شود. دلیل این تأثیر آموزش موسیقی بر افزایش توانایی مغزی ممکن است این باشد که مهارت‌های حرکتی وشنوایی مورد نیاز برای نواختن یک ساز در یک ارکستر با دیگر افراد به شدت نیاز به توجه، حافظه و توانایی مهار سایر کنش‌ها دارد. تنها گوش دادن ساده به موسیقی موتسارت، یا هر موسیقی‌دان دیگری باعث بهبود توانایی توجه و حافظه نمی‌شود.
در یک بررسی دیگر که در دانشگاه هاروارد انجام شد، رابطه میان آموزش موسیقی در ابتدای کودکی و تقویت مهارت‌های حرکتی و شنوایی و همچنین بهبود در توانایی گفتاری و استدلال غیرشفاهی مشاهده شد. دانشمندان همچنین کشف کرده‌اند که تعلیم سازهای متفاوت باعث تاثیرگذاری بر نواحی متفاوتی از مغز می‌شود. تغییرات در مغزهای آوازخوانان در محل‌هایی اندکی متفاوت نسبت به تغییرات مغز نوازنده سازهای زهی یا کی‌برد رخ می‌دهد. رابطه میان آموزش موسیقی و کسب مهارت‌های زبانی در کودکانی دچار دیس‌لکسیا (اختلال خواندن) هستند، حتی بارزتر است. در این کودکان تعلیم موسیقی با تقویت مهارت‌های شنوایی ادراک موسیقی ممکن است برخی از نقصان در مهارت‌های زبانی را برطرف کند.
اگر کودکتان مشکل خواندن دارد
در یک بررسی دیگر که دردانشگاه اوهایو انجام شد، پژوهشگارن نشان دادند که آموزش موسیقی به کودکان باعث می‌شود که پاسخدهی شنوایی آنها به حد کودکی ۲ تا ۳ سال بزرگ‌تر از آنها برسد. هرچند که لزوماً ضریب هوشی یا خلاقیت آنها افزایش نمی‌یابد. به گفته این پژوهشگران هنگامی که فردی مرتباً به صدایی، به خصوص صدایی که مانند موسیقی یا گفتار، هارمونیک یا معنادار است، سلول‌های مغزی مربوط در پاسخدهی ترجیحی به این صداها در مقایسه با صداهای دیگر تقویت می‌شوند.
بر اساس یافته‌های این پژوهشگران تغییرات ناشی از گوش دادن مرتب موسیقی با بالارفتن سن افزایش می‌یابد، و بیش‌ترین افزایش در سنین ۱۰ تا ۱۳ سالگی مشاهده می‌شود. بنابراین احتمالاً یک دوره حساس برای کسب مهارت‌های موسیقیایی و گفتاری وجود دارد. یک بررسی دیگر در دانشگاه تورونتو مستقیماً به این موضوع پرداخت که آیا کسب توانایی موسیقیایی می‌تواند کودک را باهوش‌تر کند یا نه. انجام چنین ارزیابی‌های همیشه مشکل است، زیرا کنترل میزان تأثیر سایر عوامل مؤثر بر هوش مانند میزان درآمد یا تحصیلات والدین مشکل است.
با این وجود این تحقیق نشان داد صرفاً گوش دادن به موسیقی دست کم در کوتاه‌مدت به توانایی فرد در انجام برخی از آزمون‌های شناختی کمک می‌کند. همچنین آموزش واقعی موسیقی درکودکان به موفقیت طولانی‌مدت‌تر آنها در انجام این آزمون‌ها می‌انجامد.
منبع
سایت همشهری آنلاین