بهبود مهارت‌های برقراری ارتباط، گفتار و بازی در نوباوگان ناشنوا - بخش دوم
توجه کردن، گوش دادن، گفتار
«۰ تا ۲ ماهگی»
- در مورد رفتارهای کودک‌‌تان فکر کنید و به رفتارهای او نگاه کنید.
- زمانی رابرای تعاملات رو در رو و نزدیک با کودک‌‌تان بگذرانید.
- از صورت و لمس برای افزایش توجه کودک‌‌تان استفاده کنید.
- از گفتار و نشانه های مستقیم در پاسخ به رفتارهای کودک‌‌تان استفاده کنید. به عنوان مثال، از تکرار در گفتار و لمس، تنوع در آهنگ صدا، بیان چهره ای و حرکات سر و ... استفاده کنید.
- در هنگام غذا دادن یا حمام کردن کودک‌‌تان آواز بخوانید.
- کودک‌‌تان را با وزن و آواز، در بغل تکان دهید.
- برای کودک‌‌تان صداهای مختلف محیط اطراف را توضیح دهید.
- چون شنیدن گفتار شما در محیط های شلوغ و پر سر و صدا برای کودک‌‌تان مشکل است، با او در موقعیت های آرام و ساکت صحبت کنید.
- صداهایی را که کودک‌‌تان تولید می کند تقلید کنید.
- از نشانه های ساده و صداهای اطمینان بخش برای ارتباط و نوازش کودک‌‌تان استفاده کنید.
- هنگام انجام کارهای معمول روزانه مثل غذا دادن، تعویض پوشک و حمام کردن با کودک‌‌تان صحبت کنید.
«۲ تا ۴ ماهگی»
- درباره ی رفتارهای کودک‌‌تان فکر کرده و رفتارهای او را تماشا کنید. صداهایی را که تولید می کند تقلید نمایید. با او درباره ی اشیائی که به آن‌هانگاه می کند نیز صحبت کنید.
- زمانی را برای تعامل رو در رو و نزدیک با کودک‌‌تان بگذرانید.
- از گفتار و لمس برای افزایش توجه کودک‌‌تان استفاده کنید، به صورت آهنگین با وی صحبت کنید و صدایتان را طوری تغییر دهید که موجب جلب توجه او شود.
- تشخیص گریه های مختلف کودک‌‌تان و پاسخ متفاوت به آن‌هارا بیاموزید.
- با کودک‌‌تان با اسباب بازی های صدا ساز مثل طبل و جغجغه بازی کنید.
- در مورد کاری که در حال انجام آن هستید، با کودک‌‌تان صحبت کنید.
- کودکان از الگوها و سرمشق ها در گفتار شما لذت می برند، به همین خاطر تکرار وزن ها یا بازی های بسیار مفید هستند.
- در گفتگو با کودک‌‌تان، آهنگ صدایتان را تغییر دهید. برای مثال، به او بگویید: «چه بچه خوبی!» و کلمه «چه» را با هیجان بیشتری بیان کنید یا به او بگویید: «همه رفتند» و کلمه ی «همه» را با آهنگ متفاوتی بیان نمایید.
- با کودک‌‌تان بازی قلقلک و دیگر بازی های پیش بینی پذیر مثل دالی موشه را انجام دهید.
- زمانی که در حال صحبت با کودک‌‌تان هستید، نکاتی را برای او توضیح دهید.
«۴ تا ۶ ماهگی»
- درباره ی رفتارهای کودک‌‌تان فکر کنید، به رفتارهای او نگاه کنید، روی برخی چیزها در رفتارش تمرکز کنید.
- زمانی را برای تعامل رو در رو و نزدیک با کودک‌‌تان بگذرانید.
- با اسباب بازی های صدا ساز با کودک‌‌تان بازی کنید.
- کتاب هایی را با کودک‌‌تان بخوانید، در خواندن کتاب به جای برخی شخصیت ها با صداهای متفاوت صحبت کنید.
- صداهای کودک‌‌تان را تکرار کنید و در مواردی منتظر بمانید آیا با صدای کودکانه به شما پاسخ می دهد. توجه کنید منتظر ماندن شما به همان اندازه ی تولید صداها مهم است.
- در هنگام صحبت با کودک‌‌تان، دائماً زیر وبمی صدایتان را تغییر دهید.
- به استفاده از گفتار مستقیم با کودک‌‌تان ادامه دهید.
- در اتاق خواب کودک‌‌تان، شعرهایی را با آواز بخوانید. از موسیقی در انجام این کار استفاده کنید.
- به انجام بازی های پیش بینی پذیر مثل دالی موشه و همچنین فعالیت های موزون ادامه دهید . مثلا ، در جایی آواز خواندن را با فعالیت های بدنی موزون همراه کنید.
- درباره ی اکودک‌‌تان در حال توجه به چه چیزی است، گفتگو کنید. این کار به کودک کمک می کند تا گفتار شما را بفهمود.
«۶ تا ۸ ماهگی»
- درباره ی رفتارهای کودک‌‌تان فکر کنید، به رفتارهای او نگاه کنید
- از تعاملات رو در رو و نزدیک استفاده کنید.
- بازی های دس دسی، بای بای و تاپ تاپ خمیر را با کودک‌‌تان انجام دهید.
- برای ریتم دادن به بازی، از آهنگ ۱، ۲، ۳ استفاده کنید.
- صداهای جانوران و اشیاء مثل صدای گربه، ماشین یا قطار را برای کودک‌‌تان در آورید.
- به اشیاء اشاره کنید و نام آن‌هارا با وزن و آهنگ متفاوت بگویید.
- برای تشویق کودک‌‌تان برای گفتن حرف «پ»در کلمه ی «پدر» از ساختن حباب با آب دهان استفاده کنید.
- در هنگام خواندن کتاب برای کودک‌‌تان به تصاویر داستان صداهایی را اضافه کنید. مثلا، سوت برای قطار.
- با اسباب بازی های موسیقایی بازی کنید.
- فرصت هایی را برای کودک‌‌تان جهت بودن و تماس با دیگران فراهم کنید.
- اجازه دهید کودک‌‌تان به کشف اسباب بازی ها، اشیاء و محیط بپردازد.
- بازی دالی موشه و سایر بازی های پیش بینی مثل «نان ببر کباب بیار»، کودک را وادار به توجه می کند و توجه و دقت او را افزایش می دهد.
«۹ تا ۱۲ ماهگی»
- به رفتارهای کودک‌‌تان نگاه کنید و رفتارهای او را تفسیر کنید.
- کودک‌‌تان را به خاطر بیان صداهایی که مانند کلمات هستند، تشویق کنید.
- به کودک‌‌تان وقتی در حال صحبت کردن است، نگاه کنید.
- برای کودک‌‌تان، کتاب بخوانید و به مطالب کتاب جزئیاتی اضافه کنید.
- برای گفتگو با کودک‌‌تان از جملات و واژه های ساده استفاده کنید.
- از کودک‌‌تان در مورد اشیاء سوال کنید، سپس او را تشویق کنید.
- زمانی که در حال انجام فعالیتی هستید، عبارات و واژه های جدید را تکرار کنید.
- برای کمک به لذت بردن کودک‌‌تان در آنچه در حال انجام یا در حال شنیدن است از تحریک حوس شنوایی، بینایی، لامسه و حرکت استفاده کنید. به عنوان مثال، آوازی را با کودک‌‌تان به صورت شاد و پویا همراهی کنید.
«۱۲ تا ۱۵ ماهگی»
- به رفتارهای کودک‌‌تان فکر کنید و به رفتارهایش نگاه کنید.
- زمانی که کودک‌‌تان در حال صحبت با شماست، به وی نگاه کنید.
- درباره ی انسان ها، اسباب بازی ها، اشیاء و فعالیت های روزانه با کودک‌‌تان صحبت کنید.
- با کودک‌‌تان در مورد چیزهایی که رخ داده و یا در حال انجام است، صحبت کنید.
- برای کودک‌‌تان کتاب بخوانید و در مورد تصاویر کتاب با او صحبت کنید.
- -کلمات ناقص کودک را با عبارت درست تکرار کنید. به عنوان مثال، اگر کودک شما می گوید: «بی بی می خواهم شما باید به او بگویید: «بیسکویت می خوای».
- گفتارتان را با سطح سنی کودک هماهنگ کنید زیرا کودک شما در این مرحله ماهرتر از گذشته شده است. به همین خاطر طول و پیچیدگی سخنانتان را افزایش دهید.
- زمانی که در حال صحبت در مورد اشیاء شناخته شده هستید، از برخی صفات و ویژگی های آن اشیاء صحبت کنید.
- در مورد آنچه کودک‌‌تان در حال انجام یا علاقه مند به انجام آن است، با وی صحبت کنید.
- اجازه دهید کودک‌‌تان بازی های غیر تعاملی (بازی های تک نفره) را انجام دهد مثل گذاشتن لگو داخل سطل، انداختن حلقه درون میله.
- - دقت و توجه کودک‌‌تان را به صدای حیوانات، اسباب بازی های صداساز، و ... جلب کنید.
«۱۵ تا ۱۸ ماهگی»
- کودک‌‌تان را زیر نظر بگیرید و توجه کنید کودک شما به کدام سمت نگاه می کند، آنگاه درباره ی آنچه که نگاه می کرده برایش صحبت کنید.
- به کودک‌‌تان وقتی که در حال صحبت با شماست، نگاه کنید.
- کارهای ساده ای را به کودک‌‌تان واگذار کنید.
- «بایدها» و «نبایدها» را به کودک‌‌تان آموزش دهید، تا با شنیدن صدای بلند کلمه ی «نه»، یا دیدن «تکان سر شما» گیج نشود.
- برای کودک‌‌تان کتاب هایی را بخوانید که واژه های اندکی در هر صفحه داشته باشند.
- اعضای خانواده را به بحث و گفتگو در مورد تصاویر کتاب تشویق کنید.
- مطالب کتاب را مرتباً برای کودک‌‌تان بازخوانی و تکرار کنید. کودکان، تکرار را دوست دارند و گاه در اثر تکرار، به تقلید از محتوای کتاب می پردازد.
- اثر تکرار، به تقلید از محتوای کتاب می پردازند.
- با کودک‌‌تان در مورد فعالیت هایی که هر روز با هم در حال انجام آن‌هاهستند، گفتگو کنید.
- به گفتار کودک‌‌تان با توضیح بیشتر در مورد آن مطلب، پاسخ دهید. مثلا وقتی کودک شما می گوید: «بَ بَ رَ ف»به او پاسخ دهید: «بله، بابا به اداره رفت، او عصر بر می گردد».
- در هنگام بازی، کار و کتاب خواندن، صداهای موجود در محیط را تولید کنید. مثلا، زمان حمام کردن که آب دروان پر می شود، صدای شر شر آب را تولید کنید و یا هنگام خواند کتاب، صدای هواپیمای داستان را تقلید کنید.
- به کودک‌‌تان فرصت هایی برای تمرکز و توجه بر برخی اشیاء را بدهید.
«۱۸ تا ۲۱ ماهگی»
- رفتارهای کودک‌‌تان را مشاهده و تفسیر کنید.
- در مورد فعالیت هایی که کودک‌‌تان درگیر انجام آن‌هااست، با وی صحبت کنید.
- به کودک‌‌تان وقتی در حال صحبت با شماست، نگاه کنید.
- دائماً در حال اصلاح گفتار کودک‌‌تان نباشید، بلکه سعی کنید کلمات را با تلفظ درست دوباره تکرار کنید.
- به کودک‌‌تان اجازه دهید خودش کتاب هایی را برای خواندن انتخاب کند.
- وقتی از منزل بیرون می روید، با کودک‌‌تان در مورد کارهایی که قصد انجام آن را دارید، صحبت کنید. به طور مثال، وقتی قصد خرید مواد غذایی را دارید، می خواهید به دیدن همسایه تان بروید، یا می خواهید یکی از فرزندانتان را از مدرسه به خانه بیاورید. تمام این موارد را برای کودک‌‌تان توضیح دهید.
- اتفاقات و رویدادهای اطراف را برای کودک‌‌تان شرح دهید.
- توجه کودک‌‌تان را به صداهای خاص و ویژه ی محیط جلب کنید.
- کودکان از خواندن شعر و اواز، و گوش دادن به آهنگ لذت می برند بنابراین، استفاده از موسیقی را در برنامه ی روزانه ی کودک‌‌تان بگنجانید.
- داستان های ساده ی تکراری را برای کودک‌‌تان بخوانید، این کار به کودک فرصت می دهد تا رفتار درست شخصیت های داستان را بفهمید.
- وقتی در حال حمام کردن کودک، پوشاندن لباس به او و ... هستید، با وی صحبت کنید. مثلا، به او بگویید. « دست هایت اینجاست» یا «پاهایت کجا رفتند؟» آهان، اینجا هستند ، تو شلوار بودند.
- نوار موسیقی مورد علاقه تان را در ضبط بگذارید، و با آن همخوانی کنید. با این کار به کودک‌‌تان نشان دهید که چگونه می تواند عاشقانه به موسیقی ، آهنگ و یا صداها گوش دهد.
«۲۱ تا ۲۴ ماهگی»
- رفتارهای کودک‌‌تان را مشاهده و تفسیر کنید.
- در مورد فعالیت هایی که کودک‌‌تان سرگرم انجام آن ها است، با وی صحبت کنید.
- وقتی کودک‌‌تان در حال صحبت با شماست، به وی نگاه کنید.
- به کودک‌‌تان اجازه دهید، تا کتاب هایی را خودش برای خواندن انتخاب کند.
- دائماً در حال اصلاح گفتار کودک‌‌تان نباشید، بلکه شکل درست کلمات را تکرار کنید.
- با کودک‌‌تان در مورد موقعیت های مختلف زندگی، کارهایی که در حال انجام آن هستید یا قصد انجام آن‌هارا در آینده دارید، صحبت کنید.
- با استفاده از عروسک های نمایشی و یا خیمه شب بازی، کودک‌‌تان را به ایجاد ارتباط با دیگران تشویق کنید.
- - به کودک‌‌تان اجازه دهید تا در بعضی فعالیت های خانه مشارکت کنید.
- در مود تصاویر موجود در کتاب ها و در مورد داستان هایی که در حال خواندن آن‌هاهستید، با وی صحبت کنید.
- کودکان از نگاه کردن و گفتگو در مورد عکس های خانوادگی لذت می برند.
- با کودک‌‌تان بازی های ساده انجام دهید و او را به انجام این بازی ها تشویق کنید. مثلا، بازی کلاغ پر.
- از گفته های خود کودک، برای توجیه او به انجام کارها استفاده کنید. مثلاٌ کودک‌‌تان به شما می گوید: «نمی خوام به حمام برم» و شما باید اینگونه جواب بدهید: «اوه، نمی خوام به حمام بری، ولی من فکر می کنم دستات و بدنت می خواهند به حمام بروند چون کثیف هستند! ما می توانیم در حمام حباب بسازیم و تو می تونی بعضی حباب ها را انتخاب کنی و ...».
«۲۴ تا ۳۰ ماهگی»
- در مورد فعالیت هایی که کودک‌‌تان سرگرم انجام آن ها است، با وی صحبت کنید.
- به کودک‌‌تان اجازه دهید تا کتاب هایی را برای خواندن انتخاب کند. از او در مورد کتاب یا اسباب بازی مورد علاقه اش سوال کنید.
- به اصلاح گفتار کودک‌‌تان نپردازید، بلکه شکل درست عبارت را تکرار کنید.
- کودک‌‌تان را به رساندن پیام ها تشویق کنید.
- کودک‌‌تان را تشویق کنید با استفاده از وسایل ساده ی داخل خانه مثل جعبه های مقوایی، قوطی های پلاستیک و تکه هایی از مواد بدون استفاده به ساختن چیزهایی بپردازد.
- کودک‌‌تان را به انجام بازی های گروهی تشویق کنید.
- بازی «پنهان کردن اشیاء» را با کودک‌‌تان انجام دهید. بدین صورت که یک عروسک را در جایی مخفی کنید، از او بپرسید که «عروسک»کجاست؟ و بعد همراه کودک‌‌تان به پیدا کردن آن بپردازید.
- صداهای محیط را در کمترین حد نگهدارید.
- منتظر باشید بیش از شروع به صحبت، کودک‌‌تان به شما توجه کنید. به عنوان مثال، پیش از شروع صحبت، کودک‌‌تان را با اسم صدا بزنید.
- پیش از این‌کهکاری را انجام دهید، به وی اطلاع دهید. مثلا، زمانی که داخل حمام در حال شستن موهای کودک‌‌تان هستید به او بگویید: «حالا می خوام بر روی سرت آب بریزم، آماده ای» و بعد بر روی سر او آب بریزید.
«۳۰ تا ۳۶ ماهگی»
- در مورد فعالیت های روزانه و آنچه کودک‌‌تان در حال انجام آن است، با وی صحبت کنید.
- کودک‌‌تان را تشویق کنید تا برای خرید از یک مغازه پیشقدم شود. مثلا وی را تشویق کنید تا به داخل مغازه برود و از فروشنده بپرسد که «آیا بستنی دارد».
- کتاب هایی را که برای کودک‌‌تان بخوانید که جملات تکراری دارد و کودک شما می تواند آن جمله را در جای خودش تکرار کند مثلا، آقا سگه می گفت: «هاپ، هاپ ...».
- شکل درست عبارات را برای کودک‌‌تان تکرار کنید. این مسله به او کمک می کند تا مهارت هایش را به صورت طبیعی رشد بدهد.
- کودک‌‌تان را به رساند پیام ها تشویق کنید.
- به کودک‌‌تان مسئولیت بدهید تا توجه و دقت او افزایش یابد. دادن مسئولیت به کودک باعث می شود او قدرت انتخاب پیدا کند.
- زمانی که کودک‌‌تان مشغول کاری سخت و مشکل است، به او هشدار دهید و به او بگویید که در این لحظه انجام چه کاری بهتر است.
بازی
«۰ تا ۲ماهگی»
- زمانی که با کودک‌‌تان صحبت می کنید، طوری قرار گیرید که صورت شما را ببیند.
- در هنگام صحبت با کودک‌‌تان، از ایماهای کلامی استفاده کنید زیرا کودک شما دیدن حرکات صورت، چشم ها، لب ها و ... را هنگام صحبت و بازی دوست دارد.
- کودک‌‌تان را با مهربانی نوازش کنید. به عنوان مثال، گونه ها و شکم کودک‌‌تان را ببوسید.
«۲ تا ۴ماهگی»
- با کودکان بازی قلقلک را انجام دهید، مثلا ، پاها، دست ها و شکم کودک‌‌تان را قلقلک دهید.
- کودک‌‌تان را در هوا نگه دارید، دست ها و پاهایش را مثل راه رفتن حرکت دهید، این بازی به کودک می فهماند که محیط اطراف او سه بعدی است.
- وقتی کودک‌‌تان موقع بازی کردن لبخند می زند، می خندد یا دست و پایش را حرکت می دهد با کلمات، بیان چهره ای و یا حتی تکرار همان بازی به وی پاسخ دهید .
- موقعیتی را فراهم کنید که کودک‌‌تان به وسیله ی لمس صورتش، شمردن انگشتانش، قلقلک شکمش، گرفتن انگشت شما در دستش، و .. با اندام های مختلف بدن آشنا شود.
- به کودک‌‌تان اسباب بازی ها و وسایل جالب مثل کتاب و ... را بدهید. به او اجازه دهید شی ای را در دسترش بگیرد و نگاه کند تا قسمت های مخلتف آن را کشف کند.
- کودکان از این‌کهمی توانند به چیزی چنگ بزنند و آن را در دستانشان بگیرند، لذت می برند. مثلا، کودکان از آویزان بودن اسباب بازی ها در بالای کالسکه، حرکت کردن و یا جغ جغ کردن آن‌هالذت می برند.
«۴ تا ۶ماهگی»
- برای بازی کودک‌‌تان اسباب بازی های نرم و پارچه ای مورد علاقه اش را تهیه کنید.
- برای رشد آگاهی کودک‌‌تان، از بازی های شاد و هیجان انگیز مثل گرفتن و چرخاندن او استفاده کنید. این بازی برای کودک مفید است زیرا کودک می بیند که چطور شاد ی و خوشحالی اش روی رفتار بزرگسالان اثر می گذارد. (به عبارت بهتر، کودک شما قانون علت و معلول را کشف می کند).
- از پیوند شعر و آواز برای انجام حرکات موزون و هماهنگ استفاده کنید. برای این کار می توانید از وسایل بازی مثل تاب کمک بگیرید. با این روش کودکان می فهمند چگونه بین آوازی که می خوانند (آهنگ گفتارشان) و حرکات بدنی شان ارتباط برقرار کنند.
«۶ تا ۹ ماهگی»
- برای کودک‌‌تان ، اسباب بازی هایی با جنس های مختلف تهیه کنید تا کودک شما آن‌هارا دستکاری کرده و به مقایسه ی تفاوتهای بین اسباب بازی ها بپردازد. در مرحله بعد، با کودک‌‌تان در مورد اسباب بازی ها صحبت کنید که چطور آن‌هامی بینند، حس می کنند، می چشند و یا می بویند.
- کتاب هایی با ساختار متفاوت، رنگ های روشن و جذاب برای کودک‌‌تان تهیه کنید.
- حالات چهره ای متفاوت مثل اخم، گریه، شادی و ... را برای کودک‌‌تان تقلید کنید، در مورد این حالات برای کودک‌‌تان توضیح دهید.
- با کودک‌‌تان بازی پرتاب کردن یا انداختن یک شیء را انجام دهید و بعد، از کودک‌‌تان بپرسید:مثلا عروسک کجا رفت؟
- فعالیت هایتان را به یکدیگر مرتبط کنید. مثلا، کودک‌‌تان را روی زانویتان بنشانید، شعر یا آوازی بخوانید و هم زمان او را حرکت دهید.
- از وزن های تکراری مثل « دا دا دا» ، «دی دی دی» برای تقویت فعالیت ها و کارهای کودک‌‌تان استفاده کنید. البته هر چند ثانیه یک بار این وزن ها را تغییر دهید.
- در بازی های تعاملی با کودک‌‌تان به استفاده از گفتار و حرکت بپردازید، وجود صداها موجب رشد فعالیت های حسی در کودک می شوند.
- برخی از اسباب بازی های مثل علی ورچه (که در یک قوطی بازمی شود و چیزی به هوا می پرد) دارای هیجانی خاص هستند. در طی این بازی ، با وی در مورد آنچه که می بیند و روی فعالیتش اثر می گذارد، صحبت کنید.
«۹ تا ۱۲ ماهگی»
- در این مرحله، کودک‌‌تان از بازی هایی مثل قل دادن یا پرتاب کرد توپ، هل دادن یک ماشین و ... لذت می برند.
- برای افزایش لذت کودک‌‌تان، تنوع را وارد بازی کنید. زیرا کودک‌‌تان با یک شکل خاصی از بازی آشناست، ولی او دوست دارد که شکل تازه ای از همان بازی را تجربه کند. مثلا، کودک توپی را به سوی خواهر بزرگترش قل می داده و از او می گرفته، حالا بد نیست این بازی را با عروسکش انجام دهد تا تغییر و تنوعی در بازی رخ دهد.
- هنگامی که کودک‌‌تان بازی می کند، بهتر است در کنار او بمانید. این مسئله فرصتی را فراهم می کند تا وی چیزهایی را خودش کشف کند. همچنین روش های مختلف بازی با اسباب بازی را به وی نشان دهید.
«۱۲ تا ۱۵ ماهگی»
- در این مرحله کودکان به زمانی برای تنها بازی کردن و فرصتی برای انجام دادن یک کار، نیاز دارند. والدین باید بدانند چه زمانی لازم است همراه با کودکشان باشندو چه وقت باید کودکشان را ترک کنند تا به تنهایی بازی کند.
- در این مرحله، کودک‌‌تان از «بازی های وانمودی» استفاده می کند. مثلا کودک شما تظاهر می کند که غذا می خورد، چیزی را می نوشد و یاعروسکش را حمام می کند.
- تنوع را به بازی کودک‌‌تان وارد کنید زیرا دراین مرحله او دوست دارد فعالیت های تازه ای را امتحان کند.بنابراین نمونه هایی برای او تهیه کنید، سپس تمام الگوها را در یک بازی جدید یکپارچه کنید.
- با استفاده از شعر،ضربه ای انگشتان روی میز، آوازو ... بازی های تعاملی را ادامه دهید. تا لذت بخش شود. برای این کار از آهنگ های آشنا، کلمات ساده، اشیاء و فعالیت هایی استفاده کنید تا برای کودک‌‌تان آشنا باشد.
- کودک‌‌تان را به گوش دادن موسیقی با استفاده از آهنگ، صدای طبل و ... علاقه مند کنید.
«۱۵تا ۱۸ ماهگی»
- تنوع را به شعرها و آوازهایی که برای کودک‌‌تان می خوانید، وارد کنید. برای این کار کلمات معمول شعر را تغییر دهید و به جای این کلمات فعالیت ها و علاقه مندی های کودک‌‌تان را جایگزین کنید. مثلا، اسم کودک‌‌تان یا اسباب بازی مورد علاقه اش را در شعر اضافه کنید.
- تظاهر کنید چیزی اشتباه شده است، کودک شما این کار را دوست دارد.
- در یک جایگاه مساوی با کودک‌‌تان بازی کنید، او را راهنمایی کنید و گاه نقش او را در بازی تغییرده ید.
- کتاب هایی را برای کودک‌‌تان بخوانید که مضمون آن به تجربیات روزمره مرتبط باشد و تصاویری با جزئیات فراوان داشته باشد. بهتر است داستان شامل موضوعات آشنامثل خرید کردن یا رفتن به گردشگاه باشد.
- در هنگام خواندن کتاب باید به کودک‌‌تان اجازه دهید تا به تصاویر نگاه کند و صفحات را عوض کند.
- بازی هایی مثل تقلید یا مخفی کردن یک شیء و .. را برای حفظ توجه کودک‌‌تان انجام دهید.
«۱۸ تا ۲۱ ماهگی»
- در این مرحله، کودک شما علاقه مند به انجام بازی های گروهی است.
- شرایطی را فراهم کنید تا کودک‌‌تان در داخل یا خارج منزل با کودکان دیگر ارتباط برقرار کند. این کار کودک را با ابعاد تازه ای از مهارت های بازی آشنا می سازد.
- ارتباط نزدیک کودک شما با کودکان دیگر، فرصتی را برای گسترش روابط با دیگران فراهم می کند.
- بازی های وانمودی مثل حمام کردن عروسک، سرگرمی خوبی برای کودکان درا ین مرحله است.
- به کودک‌‌تان بازی های وانمودی تازه ای را پیشنهاد دهید و با او در مورد نقش های تخیلی صحبت کنید.
- کودکان از جمع آوری مجموعه ها یا آلبوم ها با شما لذت می برند. این مجموعه ها می توانند شامل نقاشی های کودک، تصاویر جدا شده ی اسباب بازی ها از مجلات، عکس هایی از اعضای خانواده، تعطیلات خانواده و رویدادهای خاص، کار دستی ها و یا چیزهای مورد علاقه کودک باشند. کودک‌‌تان آن قدر به این مجموعه ها علاقه مند است که به تمام دوستانی که به خانه ی شما می آیند آن‌هارا نشان خواهد داد.
- بازی مخفی کردن و بعد پیدا کردن یک شیء را با کودک‌‌تان انجام دهید.
«۲۱ تا ۲۴ ماهگی»
- والدین نقش مهی در بازی کردن با کودکان ایفا می کنند زیرا به کودکان نشان می دهند که چطور می توانند با اسباب بازی های بازی کنند، در واقع تنوع بازی ها را به انها نشان می دهند.
- بازی های پرتاب برای کودکان در این مرحله از زندگی مناساب ست. بهتر است این بازی با چند نفر انجام شود.
- در مورد فعالیت های کودک‌‌تان که به کاوش در محیط و اشیاء مرتب است، صحبت کنید. فعالیت هایی مثل ریختن آب از ظرفی به ظرفی دیگر، پیدا کردن چیزهایی که روی آب شناور می مانند یا اشیائی که در آب فرو می روند. انجام این فعالیت ها به کودک کمک می کند، با مشاهده، مسائل را درک کند.
- شعرهایی را برای کودک‌‌تان بخوانید که موضوع آن برای وی اشنا باشد.
- به کودک‌‌تان اجازه دهید تا در کارهای خانه، خرید کردن، گشتن دنبال چیزی و .. به شما کمک کند.
- در این مرحله از زندگی بازی قایم باشک برای کودکان مناسب است.
«۲۴ تا ۳۰ ماهگی»
- در بازی های کودک‌‌تان مشارکت کنید. پیشنهادهای شما به کودک کمک می کند با بازی های جدید آشنا شود و انجامشان دهد.
- وقتی با کودک‌‌تان بازی می کنید، نقش هایتان را در بازی با یکدیگر عوض کنید. مثلا ، یکبار نقش فروشنده و بار دیگر نقش خریدار را به و بدهید.
- در این مرحله از زندگی، کودک شما به شنیدن داستان هایی در مورد سلسله حوادث آشنا در زندگی روزانه اش علاقه مند است. شنیدن داستان ها با حوادث پی در پی، وی را به درک رویدادهای آینده و گذشته راهنمایی می کند.
- در این سن، کودک‌‌تان علاقمند شنیدن داستان هایی طولانی تری نسبت به گذشته است. برای کودک‌‌تان ، کتابهایی رنگارنگ و با تصاویر واقعی انتخاب کنید. که وی به راحتی بتواند تصاویر را از هم تشخیص دهد. در این سن کودک شما می تواند جزئیات موجود در تصاویر پیچیده را مشاهده کند.
- مقداری مداد شمعی، مداد و کاغذ داشته باشید تا وانمود کنید . در حال نوشتن هستید با این کار کودک‌‌تان راه رسیدن به موفقیت و کامیابی را پیدا می کند. برای هر کار دستی که انجام می دهد وی را تحسین کنید.
- کودک‌‌تان را به بازی با انواع لگوها تشویق کنید. زیرا بازی با لگو باعث می شود کودک شما به افرینش تصاویر ذهنی جدید بپردازد و بر اساس تصویرذ هنی خود با لگو چیزی را بسازد.
«۳۰ تا ۳۶ماهگی»
- بازیها، کودکان را به کشف محیط و نگاه کردن به اشیای خاص تشویق می کنند. مثلا ، به کودک‌‌تان بگویید: «چه کسی می تواند یک توپ برای من پیدا کند؟» یا «دفتر کجاست؟».
- به کودک‌‌تان اجازه دهید تا در کارهای روزانه خانه مثل، گردگیری، جمع کردن قاشق و چنگال از سر سفره، یا تا کردن لباس ها و ... به شما کمک کند.
- زمانی که در حال پیاده روی یا در ماشین هستید، وی را به تماشای مردم ، موضوعات و ... تشویق کنید.
- آهنگ یا شعر مورد علاقه تان را با صدای بلند بخوانید. گاهی اوقات کلمات شعرتان را به کلمات دیگر تغییر دهید.
- کودک‌‌تان را از شمردن لکه های روی پوست یک قورباغه کوچک با مفهوم شمارش آشنا کنید.
- گروههای اجتماعی محلی مثل گروه های والدین کودکان ناشنوا و ... را پیدا کنید و در آن‌هاعضو شوید. مطمئن شوید کودک‌‌تان فرصت هایی برای بازی با کودکان همسن خود را دارد.
- بازی قایم باشک را با کودک‌‌تان انجام دهید، در این بازی کودک شما پیش بینی می کند چه کسی در کجا مخفی شده و یا خودش کجا مخفی شود.
بحث و نتیجه گیری
برای زوج های جوان داشتن فرزند ناشنوا به ویژه نخستین فرزند می تواند بسیار مشکل ساز باشد. اما در عین حال پرورش چنین فرزندی می تواند بسیار لذت بخش، شادی آور و هیجان انگیز نیز باشد. گرچه باید بر هیجانات و عواطف منفی بسیاری چیره شد آمد اما این سازگاری و پذیرش سرانجام رخ می دهد. در این کار نیاز به اطلاعات تخصصی بسیار و استفاده از تجربیات ارزشمند دیگران است.
والدین کودکان ناشنوا به اجبار باید اطلاعات بسیاری را در زمینه ی ناشنوایی فراگیرند اما فراگیری این اطلاعات، چگونگی استفاده و به کارگیری آن‌هادر بسیاری موارد مشکل است. نیازهای اطلاعاتی، نحوه ی پرورش فرزند را نیز تا حد بسیاری تحت تأثیر قرار می دهد. بسیاری از اطلاعات تخصصی که توسط متخصصان ارائه می شود به زبان علمی و کاملاً درک نشدنی است. بسیاری از والدین در سالهای بعد متوجه می شوند انتخاب های دیگری نیز پیش رو داشته اند (مارشارک، ۱۹۹۷)
شیوه ی اصلی پرورش کودک از راه بازی است. انعطاف پذیری، بردباری و استفاده از مهارت های برقراری ارتباط سه جزء اساسی برای والدین و مربیان کودکان ناشنواست. همچنین لازم است مربیان و والدین از تمام روش های مربوط به پرورش کودکان در حیطه های برقرای ارتباط، گفتار و بازی آگاهی یابند تا پرورش فرزندان با تجربه ای مثبت همراه باشد و نوگلان مان به سوی ایده آل شدن گام بر دارند.
مریم موللی- گیتا موللی
منبع