معرفی و کاربردهای بسته فارسی آموز نخودی 1
نوشتار حاضر درآمدی کوتاه به منظور معرفی بسته فارسی آموز نخودی 1، اثر پژوهشی محمدهادی محمدی است. برای این معرفی و ضرورت استفاده از این بسته لازم است تا مختصری با بحران سوادآموزی در آموزش و پرورش کشور آشنا شویم؛ به همین جهت در ابتدا به صورت کلی و کوتاه به این بحران اشاره می‌کنیم.
بحران عمیق فارسی آموزی
بر اساس نتایج پژوهش‌هایی که در زمینه بحران سواد آموزی در اموزش و پرورش صورت گرفته مهم‌ترین و اساسی‌ترین کتاب آموزشی در همه مقاطع تحصیلی، کتاب فارسی اول دبستان است. بر همین اساس کتاب فارسی اول ابتدایی به عنوان اولین کتاب رسمی مدرسه‌ایی، اهمیت نقد و بررسی دوچندانی دارد. از طرف دیگر کتاب فارسی، کتاب آموزش خواندن و زیربنای مهمّی برای آینده‌ی کودکان ماست. همچنین، کتاب‌های فارسی اول ابتدایی نخستین دریچه به دریای ژرف زبان و ادبیات ایران و جهان به شمار می‌رود؛ می‌توان آن را سنگ بنای شكل گیری دنیای زبان در كودک به شمار آورد.
اما کتاب فارسی اول،به عنوان اولین تجربه‌های رسمی خواندن فارسی و دنیای نویسه‌ها، چه حال و هوایی دارد؟ بحران زدگی.
از این جهت بحران عمیق می‌گوییم زیرا در باره تمام این موارد که در ذیل گفته شده همه و همه در مقابل کودکی قرار گرفته است:
- ازفونت
- قلم
- نظام نوشتاری
- توجه به تراز رغبت و علاقه کودکان
- تصویرپردازی‌ها و توجه به وجوه زیبایی شناسی و خرده متن‌های ایدئولوژیک
- فقدان اشتیاق و بازی
- نبود سوژه‌ی قابل توجه برای کودکان
- بی‌اعتنایی به حس شنیداری و نیروی تخیل
انگار نه انگار که این کتاب‌ها، نویسه‌ها، طراحی‌ها و تصویرها برای کودک 6 یا 7 ساله است!
شعر جشن بهمن در کتاب فارسی اول دبستان
البته تحلیل بحران عمیق فارسی آموزی و اولین تجربه‌های منفی این کتاب، هدف این نوشته نیست و به همین چهار کلمه و درد و دل خلاصه نمی‌شود. این بحران، شکل گیری نوعی از اندیشیدن، زبان، سخن گفتن و تفکر را روایت می‌کند. اما این روایت، روایتی بدون توجه به ویژگی‌های کودکی و بی بهره از ادبیات است.
در بسته فارسی‌آموز نخودی 1 تلاش می‌شود با کمک توجه به ویژگی‌های کودکی و ادبیات خلاق امکان اندیشیدن برای برون رفت از این بحران عمیق و خلق روش و محتوایی خلاق برای (کودکی) فراهم شود. وقتی می‌گوییم کودکی در مقابل مرگِ کودکی یا غیاب کودکی قرار می‌گیرد.
غیاب کودکی شامل تراشیدن کودک و تبدیل آن به نوع خاصی از بزرگسالی می‌شود؛ همچنان شامل بی توجهی به تمایلات، سطح علایق و دنیای کودکی می‌شود. همچنین ادبیات خلاق در مقابل بی ادبیت قرار می‌گیرد که بیشتر توجهش به متن‌ها و تصاویر ایدئولوژیکی و پراندرز، بدون هم کنشی و با کمترین پیوند عاطفی و عاری از جنبش، لبخند و فاقد وجه زیبایی‌شناسی است.
نخودی در کتاب «فارسی‌آموز نخودی»
غیاب کودکی و بی ادبیت امروزه برای ما موقعیت پرابلماتیک و مساله‌مندی است که هم آموزگار محوری و بی‌پرسشی در آن بوده و هم شامل تألیف‌های ایدئولوژیکی و کژپسند در آفرینش نوشتار کودکان وجود دارد. بنابراین کودکی وادبیات خلاق نوعی از انگاره‌ی جدید و فکری تازه و انتقادی است؛ به ما امکان می‌دهد تا برای ایجاد تغییر برای نویسه‌ها، سواد خواندن، ارتباط دانش آموز-آموزگار، تصاویر و دیگر اطرافیان کودکان صحبت کرده و به نوعی جهان کودک و جهان ادبیات را به سخن در آوریم.
امروزه محمدهادی محمدی به نوعی جهان ادبیات و آموزش کودکی را به سخن آورده و نفس‌های کودکی را برای ایرانیان زنده می‌کند. این نگاه به سواد خواندن را رویکرد آموزش خلاق از راه ادبیات کودکان نام گذاری می‌کند.
آموزش خلاق از راه ادبیات کودکان رویکردی نو در ایران است. در این رویکرد تازه، اصل آموزش بر پایه‌ی نیازهای کودکی و نه غیبت کودکی سامان یافته؛ ادبیات خلاق و نه بی ادبیت با ظرافت به کار گرفته شده است. نیازهای کودکی، جنبش و بازی، شادی و مهر، عاطفه و حس خوب و تجربه‌ی خوشایند است که همگی در این ایده‌ی جدید پژوهشی مورد نظر بوده است.
آشنایی با بسته فارسی آموز نخودی 1
پس از نگاهی گذرا به مقوله بحران زدگی در کودکان در ادامه به معرفی بسته فارسی آموز نخودی می پردازیم.
کتاب فارسی‌آموز نخودی
محتوای بسته ی فارسی آموز نخودی1
بسته فارسی آموز نخودی 1 شامل موارد زیر است که در هر کدام انها در جهت هدف و کاربرد خاصی در بسته قرار گرفته شده است:
1. کتاب خواندن
این کتاب در بسته فارسی آموز نخودی 1 برای آموزش خواندنِ واژگان و تصویرها است.
2. کتاب کارورزی
این کتاب برای درگیر کردن چهار رکن آموزش یعنی: شنیدن، گفتن، خواندن و نوشتن است.
3. کتاب راه نما و افزوده‌ها
این کتاب خلاصه‌ای از مبانی و رویکرد بوده که بیشتر برای راهنمایی آموزگار در آموزش هر واک حرف و حرکت می‌باشد.
4. نما کارت‌ها
برای ساخت انگاره‌های الف بایی به کمک تصاویر مرتبط و جذاب برای کودکان.
5. لوح الف بایی
برای پیوند واک و نویسه با یک نمای زیبا و دلپذیر برای کودکان.
زمان کاربرد بسته نخودی1
کار با بسته نخودی1 را از چهار سالگی می‌توان آغاز کرد. در این سن داستانک‌های کتاب خواندن را می‌توان برای کودک خواند یا لذت تصاویر گیرای کتاب را به آنها چشاند. اما بیشترین استفاده کودکان از این بسته در سن پنج تا هفت سالگی رخ می‌دهد؛ در این سن کودکان نوآموز حروف و واژه‌ها را با بازی، شادی، داستان و خلاصه ادبیات خلاق می‌آموزند.
اما این هنوز تمام ماجرا نیست؛ هر کودک و بزرگسالی که می‌خواهد به دنیای خواندن و نوشتن وارد شود و این آغاز را سرمایه‌ی قوی سواد آموزی سازد، فارسی آموز نخودی همراه او می‌شود و چه خوب همراهی است.
دو نکته‌ی دیگر در اینجا باقی می‌ماند؛
- اول اینکه بسته‌ی نخودی در ارتباط و پیوند با دیگر بسته‌های آموزش خلاق از راه ادبیات کودکان است؛ بسته‌ی «آواورزی»، «الف باورزی» و نشانه ورزی از پیوندهای پایینی آن و بسته‌ی «واژه نامه چیستانی-تصویری» از پیوندهای شناختی هم راه نخودی است.
- دوم و مهم اینکه در هنگام کار با نخودی و دیگر بسته‌ها، لازم نیست آموزگار در فکر و ذکر جنبه‌ی آموزشی کتاب باشد. تنها لازم است که کتاب داستان کودک محور در اختیار نوآموز قرار بگیرد. پیوندهای عاطفی با داستانک‌ها و شخصیت محوری نخودی، زمینه‌ی خوبی برای آموزش در زمان خود هستند.
بنابراین، لازم نیست ما به کودکان به شکل مستقیم و با اجبار الفبا یاد بدهیم! شنیدن داستان‌های شخصیت محور نخودی، بیان کردن آنها، دیدن تصاویر لذت بخش آن، شادی و بازی‌های آن، همه و همه دنیای خواندن و نوشتن را به دنیای کودکی نزدیک‌تر می‌کند. این‌ها گام‌های نخست سواد بر اساس رویکرد آموزش خلاق از راه ادبیات است.
کاربردهای بسته فارسی آموز نخودی 1
یکی از ویژگی‌های جالب این بسته توان استفاده آنها در خانه و یا کلاس است. سوادآموزی فارسی امروزه مشکلی عمومی در آموزش و پرورش بخاطر آموزگار محوری و فقر کتاب‌هاست؛ البته در سوی دیگر همه‌ی خانواده‌های ایرانی به کلاس آموزشی دسترسی ندارند. این بسته با آگاهی از این مشکل طوری طراحی شده است که در خانه یا مدرسه‌های رسمی و غیررسمی، در هر کجا قابلیت اجرا و اثرگذاری دارد.
فارسی آموز ادبی همچون کتاب داستان است. کتابی با ادبیاتی خلاق و کودک محور که نیازی نیست والدین و آموزگاران خیال نکنند که یا کتاب فارسی اول دبستان یا این بسته‌ها! بسته فارسی آموز نخودی می‌تواند در کنار کتاب اول دبستان و به عنوان عاملی غنی کننده مورد استفاده قرار بگیرد.
چگونگی استفاده و کاربرد بسته نخودی1
در کتاب راه نما و افزوده‌های فارسی آموز نخودی، نکاتی از چگونگی کاربرد بسته، قسمت به قسمت آمده است، که به ارزشمندی این بسته می‌افزاید. ما در اینجا نکاتی از کلیت آن بیان می‌کنیم:
راهنما و افزوده‌های «فارسی‌آموز نخودی 1»
یکی از بحران‌های ما در سواد پایه آموزش ندادن کودکان در سخن گفتن و نمایش دادن گفته‌هاست. بر این اساس در برخی از قسمت‌های این بسته روی رفتارهای نمایشی و تئاتر بچه‌ها تاکید شده است.
- در کلاس‌ها شاهد کمترین جنبش و جوشش کودکان هستیم. اما یکی از فعالیت‌های بسته فارسی آموز نخودی 1، به کارگیری روش‌ها و رفتارهای دست ورزانه مانند نقاشی برای نوآموزان است.
- به کارگیری سرود و ترانه نیز در این بسته‌ها دیده می‌شود که بسیار هم تراز با دنیای کودکان است و مهارت شنیداری را تقویت می‌کند.
- در کتاب خواندن نخودی، کلیدواژه‌هایی در کنار هر داستان با تصویر آمده است. این مهم با صدایی که کودک در آن صفحه آموزش می‌بیند، مرتبط است و کمک کار نوآموز برای درک واک و نویسه است.
- از دیگر برجستگی‌های روشی این بسته آمیختن سه رنگ آبی، قرمز و سیاه در نویسه‌هاست. رنگ سیاه نشانه‌ی بی سوادی و ندانستن است. رنگ قرمز نشانه‌ی زمان آموزش است و رنگ آبی نشانه‌ی سواد و دانستن است. این نوآوری نه تنها اندازه‌ی سواد را مشخص می‌کند، بلکه حس خوبی به مرور، هر چه جلوتر می‌رود از رنگ آبی آسمانی و آموختن برای نوآموز دارد. این حس دقیقاً مقابل حسی است که در کتاب‌های مدرسه‌ای دچار نوآموز می‌شود و حس سختی و سردرگمی در آموزش دارد.
- بسته نخودی 1 کتاب کارورزی جدا گانه ولی مرتبط دارد. در کتاب کارورزی، مؤلف تاکید می‌کند که دست نوآموز را باز بگذارید و بیش از توانایی‌اش از او انتظار نداشته باشید. بیشتر آموزگار بکوشد تا کودک درگیر کار جمعی شود.
- از ارزشمندی‌های این بسته، جدا نویسی تا هسته‌ی واک است. نظام سوادآموزی رسمی، در جدا نویسی نه پژوهشی انجام داده است و نه خط واحدی را پیموده! اما در این بسته‌ی نخودی اخذ مبنا بر اساس ساده سازی آموزش و دوری از دل زدگی شده است: جدا نویسی تا هسته‌ی واژه.
- استفاده از لوح آوایی در این بسته چندین کاربرد دارد؛ برای آموزش رانش درست زبان فارسی، برای آموزش خوانش درست واژگان و...
- راهبرد اصلی و کانونی بسته فارسی آموز نخودی 1 هم‌کنشی است. یعنی کاری فراتر از متن خوانی صرف و این به این معنی است که تاکید روی گفت و گو، نقاشی، نمایش و... دارد.
- در این بسته برای زبان آموزی باید قصه‌خوانی کرد. قصه خوان باید پر انرژی و پر احساس بخواند و تا حد ممکن از گرمی صدایش کاسته نشود. همچنین زیر و بالا بردن صدا، تأثیر عمیقی بر نوآموزان می‌گذارد. همراهی یادگیری سواد با جهان قصه‌ها و داستان‌ها، فرایند یادگیری را برای کودکان خیال انگیزتر می‌سازد.
- واژه نامه چیستانی-تصویری، همراه این بسته به کار گرفته می‌شود. هدف از این کار، خواندن فراگستر و فرصتی برای جست و جو و کاوش است که در نظام آموزشی توجهی به آن نمی‌شود.
- آموزگار در هر یک از قصه‌های نخودی(برای هر درس) می‌تواند به راهنما و افزوده‌های همان قسمت رجوع کرده و بر اساس علاقه و ظرفیت نوآموز، فعالیتی را آماده کند.
بنظر می‌رسد با توجه به این ویژگی‌ها استفاده از بسته فارسی آموز نخودی 1 می‌تواند راه جدیدی برای آموزش سواد خواندن به کودکان باشد، راهی که ارزش تجربه کردن و قدم گذاشتن در آن را دارد.
برای تهیه بسته‌های فارسی آموز نخودی می‌توانید از طریق فروشگاه‌های انلاین خرید کتاب کودک اقدام فرمایید.
ویدیو معرفی بسته فارسی‌آموز نخودی 1
دیگر تصاویر
ویراستار
یاس فرهومندفر
نویسنده
لینک خرید اسباب بازی
لینک کوتاه