کتاب اسباب‌بازی

همه ما می دانیم که بازی مهم ترین و عمده ترین فعالیت کودک است. بازی زندگی کودک است. کودکان با بازی یاد می گیرند. بازی محرکفعالیت های کودکان است. اسباب بازی مکمل همه این دستاوردهاست. بازی بدون بازیچه چیزی کم دارد. همه ی ما دلمان می خواهد فرزندانی کتاب خوان داشته باشیم، همه ما مطالعه را اساس ترقی بشر می دانیم.

اما کتابخوانی از کی شروع می شود؟ چگونه شروع می شود؟ و چگونه تداوم می یابد؟ دوام عادت به مطالعه را چه چیز ضمانت می کند؟

عشق و علاقه یکی از نمادهای این ضمانت است، عشق انگیزه ایجاد می کند، انگیزه محرکمی شود، محرکفعالیت را ممکن می سازد.

پس جذابیت فعالیت را تداوم می بخشد، تداوم عادت به وجود می آورد، عادت همانی است که ما می خواهیم.

ما می خواهیم فرزندانی کتاب خوان و اهل مطالعه داشته باشیم، باید عادت به مطالعه را در آن ها ایجاد کنیم. برای ایجاد عادت باید انجام مطالعه را در طول زمان تداوم بخشیم. اما تداوم که بدون جذابیت امکان پذیر نیست. اجبار و انگیزه های کاذب در کوتاه مدت اثر گذار است. محرکهای مثبت را باید بشناسیم.

می دانیم که عشق و علاقه به کتاب، همه این ها را ضمانت می کند. عشقی که از خردسالی زمان اساسی شکل گیری شخصیت، بذر آن کاشته می شود. تلفیق اسباب بازی که پر جاذبه ترین وسیله برای کودکان است با کتاب که مفیدترین وسیله برای تمام زندگی اوست، چیزی را به وجود می آورد به نام «کتاب اسباب‌بازی».

کتاب هایی که علاوه بر اطلاع رسانی و لذت مطالعه و مشاهده و تصویر خوانی، فرصت های بازی و تفریح، دست کاری و دخل و تصرف و تحریکحس کنجکاوی را نیز به کودکمی دهد. تقریباً همه کودکان عروسکدارند و آن ها را دوست دارند. عروسکی که در کتاب امکان تغییر جا، لمس شدن و بازی را می دهد و گاهی صدا هم در می آورد، شخصیت زنده کتاب است. کتاب اسباب بازی، علاوه بر جاذبه های عمومی کتاب، رابطه فعالی با کودکو ذهن او ایجاد می کند.

کتاب اسباب‌بازی چیست؟ 

کتاب اسباب‌بازی، بسیار متنوع و خلاق و جذاب است. جاذبه کتاب اسباب‌بازی، بیش از کتاب های معمول و بیش از اسباب بازی های معمول است، چرا که مجموع هر دو را با هم دارد.

برخی از کتاب های اسباب بازی، عروسک‌هایی را در کنار خود دارند که گاهی صدا هم ایجاد می کند. برخی از آن ها را چیزهایی از قبیل وسیله های نقلیه، پوشاک، کیف و امثال آن همراهی می کند که قابلیت های صدا سازی، باز و بسته شدن، جدا کردن و متصل کردن دارند.

گاهی مواد و اشیایی در کتاب است که به کودکفرصت لمس کردن، تغییر و تحول در تفکر و تحرکو برانگیختگی حس کنجکاوی و حل معماها و یافتن راهکارهایی را می دهند. مانند حفره ها و تکه هایی با جنسیت های متفاوت قابل وصل و جدا شدن ، طناب ها و دکمه ها و ...گاهی کتاب ها با شیوه هایی مانند خراش دادن، لمس کردن، باز کردن و ... ایجاد عطر و بو می کنند و حس بویایی کودکرا تحریکمی کنند.

کتاب اسباب‌بازی معمولاً دارای متن های کوتاه و مختصری هستند و یا اصلاً متنی ندارند، یکراهنمای ضمیمه به بزرگ ترها، طریقه استفاده و نگهداری از کتاب را آموزش می دهند.

ویژگی کتاب های بدون متن این است که به کودکفرصت داستان سرایی و ارتباط مناسب با تاکید بر علایق خودش را می دهد.

علاوه بر ایجاد خلاقیت و دامن زدن به تخیلات، تقویت رشد کلامی مناسب و گام به گام با توانایی کودک، سن و محیط زندگی او و فرصت غنی برای محور قرار گرفتن کودکدر فعالیت نیز از ویژگی های مثبت این کتاب ها است. در این دسته از کتاب ها، کودکبه دلخواه خود به شخصیت ها چهره مثبت و منفی می دهد. برای آن ها نام انتخاب می کند. با آن ها همانند سازی می کند و احساسات و عواطف خود را تخلیه می کند و به تجربه ها و آرزوهای خود جامه عمل می پوشاند.

کودکانی که دارای محدودیت های حسی و حرکتی هستند با کتاب اسباب‌بازی گام های محکمی برای ارتباط گیری لذت بخش با کتاب بر می دارند و فضاهای خالی و خلوت زندگی خود را به شکل مثبت پر می کنند و راه نجات از دنیای منزوی خود را می یابند. جایگاه کتاب اسباب بازی هنوز در کشور ما شناخته نشده است. تعداد آنها بسیار اندکاست و نمونه های آن حتی از نوع وارداتی در نمایشگاه های کتاب نیز محدود هستند.

هزینه هایی که صرف این گونه کتاب‌ها می شود بهای آن ها را بالا می برد. چه در نمونه های دست ساز و چه در نمونه های غیر دست ساز. اما تفکر صحیح اقتصادی در خانواده و مراکز آموزشی این هزینه را به جا، ضروری و منطقی می بینند. هزینه های بسیاری در خانواده برای کودکان صرف می شود که به راحتی قابل حذف هستند و می شود به جای آن ها وسیله های کاربردی را که تأثیر آن در تمام طول زندگی فرد نمایانگر خواهد بود، جایگزین کرد.