تقویت مهارت‌های اجتماعی بچه‌ها در تابستان
کودکان همه یکسان نیستند. بعضی از آن‌ها اوقات فراغت خویش را در طول تابستان به بازی و فعالیت با دوستان خود در بیرون از خانه می‌پردازند، متأسفانه بعضی دیگر در برقراری ارتباط با بچه‌های دیگر با مشکل مواجه هستند و در نتیجه با فرا رسیدن فصل پائیز و سال تحصیلی جدید دوستان بسیار کمی دارند. برای آن‌ها فصل تابستان بسیار طولانی و کسل کننده است. البته شما می‌توانید از فرصت تابستان به‌خوبی استفاده کنید و زمینه را برای برقراری ارتباط با دیگر بچه‌ها در فرزند خود ایجاد کنید. فرِد فرانکل استاد روانپزشکی و علوم رفتاری در دانشگاه کالیفرنیا، می‌گوید «تابستان یک فرصت طلایی است.»
ریشه یابی مشکل
خانم لوسی فاکس پزشک سلامت روان در این باره می‌گوید که نخستین گام، پیدا کردن خاستگاه مشکل فرزندتان است. او که در کارولینای شمالی در آژانس رشد عاطفی کودکان مشغول به کار است به والدین توصیه می‌کند که به دقت رابطه میان فرزند خود و دیگر بچه‌ها را رصد کرده و نقاط ضعف آن‌ها را مورد توجه قرار دهند. خانم فاکس می‌گوید: والدینی که با فرزندان خود رابطه مثبت و راحتی دارند به‌راحتی می‌توانند با کوچولوهای خود در رابطه با مشکلات و ترس‌هایی که آن‌ها در برقراری ارتباط با دیگر بچه‌ها مواجه هستند، صحبت کنند. فرانکل نویسنده کتاب «دوستان همیشگی: چگونه والدین می‌توانند به فرزندان خود در زمینه پیدا کردن و نگه داشتن دوستان خوب کمک کنند»، می‌گوید: با وجود آنکه همه بچه‌ها دارای ویژگی‌های متفاوتی هستند، اما به‌طور کلی بچه‌هایی که با دیگران راحت نیستند به دو دسته تقسیم می‌شوند.
بعضی از بچه‌ها بیش از حد خشن هستند، به گونه‌ای دیگران را از خود می‌رانند. اگر به‌عنوان مثال گروهی از بچه‌ها درحال فوتبال بازی کردن باشند «آن‌ها بدون تعارف و با پررویی وارد بازی می‌شوند و سپس شروع می‌کنند به گرفتن ایراد دیگر بچه‌ها در بازی.» پدر و مادر مراقب در اینگونه شرایط فرزند خود را کنار می‌کشند و به او می‌گویند که بیرون ماندن از بازی برای مدتی محدود طبیعی است، او را راهنمایی می‌کنند و به او پیشنهاد می‌کنند به تیمی ملحق شود که به کمک او نیاز دارد.
فرانکل همچنین اعتقاد دارد والدین می‌توانند دوستان فرزند خود را به خانه دعوت کنند و تدارک یک قرار ملاقات را بدهند. در صورتی که فرزند آن‌ها میزبان خوبی نیست آن‌ها باید با او درباره روش‌های مختلف مهمان نوازی صحبت کنند. گروه دیگری از بچه‌ها هستند که خجالت می‌کشند با هم سن و سال‌های خود بازی کنند و یا نزدیک آن‌ها شوند. این ترس هنگام برخورد با افراد آشنا در فرزند شما دیده نمی‌شود. فرانکل می‌گوید برای کمک به کودکان خجالتی می‌توان آن‌ها را به همراه دیگر دوستان به پارک و محل‌های عمومی برد، سپس از کودک خجالتی خود بخواهید که دیگران را دعوت به بازی کند و شاید آن‌ها این کار را بکنند.
پیدا کردن دوست
به‌عنوان والدین شما چگونه می‌توانید فرزند خود را در جهت پیدا کردن دوست‌های جدید در سال تحصیلی که در پیش است، آماده کنید؟ کارشناسان به شش مورد اشاره می‌کنند:
۱- با فرزند خود صحبت کنید و سعی کنید راه حلی را برای مشکل او بیابید که در محدوده توان شما باشد به‌عنوان مثال اگر بچه شما خجالتی است شاید درمان آن خواستن سس اضافه در یک ساندویچی باشد و یا شما می‌توانید از فرزند خود بخواهید با یک تماس تلفنی کودک همسایه را به خانه دعوت کند.
۲- به دنبال اردوهایی باشید که با علایق فرزندتان همخوانی داشته باشد. اگر او به کارهای دستی علاقه دارد اردوهای هنری گزینه مناسبی خواهد بود. اردوهای گردشگری در فضای سبز فراخور بچه‌هایی است که ماجراجو هستند و به بازی در بیرون از خانه علاقه مند می‌باشند. ناتالی اِلمن مؤسس مرکز برگزاری اجلاس در زمینه یادگیری در نیوجرسی می‌گوید اردوهایی که با اهداف خاص و بر اساس علایق برگزار می‌شوند، ارتباطی طبیعی میان فرزند شما و هم اردویی‌های او برقرار می‌کنند. «آن‌ها با بچه‌هایی که با هم نقاط مشترک دارند فعالیتی را انجام می‌دهند که دوستش دارند.»
۳- از فرزند خود بپرسید که در طول زمان اردو با چه کسی بازی می‌کند و چه فعالیت‌هایی انجام می‌دهد. هنگامی که در انتهای روز برای برگرداندن او به خانه می‌روید از او بخواهید که هم‌بازی‌های خود را به شما نشان دهد. در آن صورت می‌توانید سر صحبت را با والدین آن‌ها باز کنید و هم بازی‌های فرزند خود را به خانه دعوت کنید.
۴- خانم اِلمن همچنین پیشنهاد می‌کند که والدین از مدرسه بخواهند که نام همکلاسی‌های فرزندشان را در پائیز پیش رو به آن‌ها بگوید. مدرسه‌ها معمولاً پیش از شروع کلاس‌ها لیست نام افراد تشکیل دهنده هر کلاس را می‌دانند و ناظم‌های مدرسه باید بتوانند به شما چند نام بدهند. نام‌ها را بگیرید و تعدادی از آن‌ها را به خانه خود دعوت کنید. بچه‌هایی که تازه به محله شما نقل مکان کرده‌اند بیشترین استقبال را از این اقدام خواهند کرد. اِلمن که یکی از نویسندگان کتاب «قوانین ننوشته دوستی: استراتژی‌های ساده برای کمک به فرزند شما در پیدا کردن دوست» است، می‌گوید «اگر فرزندان شما پیش از شروع سال تحصیلی مقداری با این بچه‌ها آشنا بشوند پس از شروع کلاس‌ها به‌راحتی می‌توانند با آن‌ها ارتباط برقرار کنند.
۵- اِلمن پیشنهاد می‌کند که قرار ملاقات‌های خانگی فرزندتان با بچه‌های دیگر حول فعالیت خاصی متمرکز باشد.
۶- شرایطی را که فرزند شما با قرار گرفتن در آن‌ها احساس ناراحتی می‌کند و به تعبیر ساده تر مشکل دارد با او تمرین کنید، به‌عنوان مثال در خانه و یا مسیر خانه تا پارک جملاتی را که او برای شرکت کردن در یک فعالیت گروهی و یا یک بازی نیاز دارد را با او تمرین کنید.
ممکن است در حال حاضر فرزند شما دوستان چندانی نداشته باشد، اما این اوضاع نباید همیشگی باشد. روزهای بلند تابستان فرصت بی نظیری است برای تقویت مهارت‌های اجتماعی در فرزندانتان. از آن استفاده کنید.
منبع
دانشنامه روانشناسی و علوم تربیتی